Οι μικροοργανισμοί μας εκπέμπουν SOS

«Τα θαλάσσια οικοσυστήματα δεν προλαβαίνουν να προσαρμοστούν στην αύξηση του διοξειδίου και αρκετά είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση».

Το διοξείδιο του άνθρακα, λόγω της ρύπανσης, έχει αυξηθεί στην ατμόσφαιρα και στα επιφανειακά νερά των ωκεανών κατά 30% τα τελευταία χρόνια, με συνέπεια τα νερά αυτά να γίνονται όξινα και θαλάσσιοι οργανισμοί όπως τα κοράλλια, τα στρείδια κ.λπ. να έχουν πρόβλημα επιβίωσης, εξηγεί στην «Κ.Ε.» ένας εκ των κορυφαίων επιστημόνων παγκοσμίως στη Μικροβιακή Θαλάσσια Βιολογία, ο αμερικανός γεωχημικός, Νταν Ρεπέτα, του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Γουντς Χολ. Ο καθηγητής μίλησε πρόσφατα στο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή και το Θαλάσσιο Περιβάλλον που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο, με οργανωτές τον διεθνή Οργανισμό IMBER και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Ε Οι αλλαγές που παρατηρούνται στο μικροβιακό οικοσύστημα σχετίζονται με τη συντελούμενη κλιματική αλλαγή;

Α Είναι αλήθεια πως υπάρχουν εποχικοί κύκλοι αλλαγών, ετήσιοι κύκλοι αλλαγών και υπερδεκαετείς κύκλοι αλλαγών. Για να μπορέσουμε να πούμε ότι οι αλλαγές που συντελούνται δεν σχετίζονται με τη φυσική μεταβλητότητα αλλά την κλιματική αλλαγή, χρειαζόμαστε μακροχρόνιες παρατηρήσεις. Ομως, στην ατμόσφαιρα η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα είναι μεγαλύτερη κατά 30% σε σχέση με το φυσιολογικό. Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στη θάλασσα στα επιφανειακά νερά, μέχρι δηλαδή πενήντα μέτρα βάθος περίπου, είναι αντίστοιχη με της ατμόσφαιρας. Υπάρχει επομένως ομοιόμορφη διάχυση αυτού του αερίου και στην ατμόσφαιρα και στη θάλασσα.

Με βάση την εργασία μιας ολόκληρης ερευνητικής ομάδας, που εργάζεται κυρίως στη Χαβάη, έχουμε ενδείξεις αλλαγών στους οργανισμούς που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Ερευνούμε πώς η αλλαγή στο διοξείδιο του άνθρακα επηρεάζει τη βιολογία και ειδικά τους μικροβιακούς οργανισμούς.

Ε Ποιοί οργανισμοί είναι αυτοί που κινδυνεύουν;

Α Στα εργαστηριακά πειράματα που κάναμε, φαίνεται ότι κάποιοι οργανισμοί προσαρμόζονται και δυναμώνουν, ενώ κάποιοι εξαφανίζονται. Στη φύση δεν υπάρχει καλό και κακό. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η ταχύτητα με την οποία γίνονται αυτές οι αλλαγές που έχει ως απόρροια να μην μπορούν τα οικοσυστήματα να προσαρμοστούν.

Ακόμη δεν γνωρίζουμε, όμως, πώς οι επιπτώσεις των αλλαγών αυτών στους μικροβιακούς οργανισμούς επηρεάζουν το υπόλοιπο οικοσύστημα, δεν έχουμε συνολική εικόνα και προσπαθούμε να κάνουμε τη διασύνδεση με συγκεκριμένα πειράματα.

Ε Υπάρχουν λύσεις για την αντιστροφή της αρνητικής εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής;

Α Ναι, υπάρχουν προφανείς λύσεις, όπως για παράδειγμα, η ανάσχεση της αποδάσωσης και η ταυτόχρονη αναδάσωση. Ή η μείωση των καύσεων υδρογονανθράκων και η αντικατάσταση με άλλες μορφές ενέργειας. Θα μπορούσαμε επίσης να εφαρμόσουμε και άλλες, πιο πρωτοποριακές, όπως γεωμηχανικές παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας, δηλαδή το να στείλουμε με χρήση τουρμπινών ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα σε βαθύτερα στρώματα του ωκεανού, κάτι που όμως φοβόμαστε γιατί δεν γνωρίζουμε τι επιπτώσεις θα υπάρξουν μετά.

Πηγή: Ελευθεροτυπία (28.11.2010).