Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2010

Από τον Ιανουάριο ο 13ος κύκλος μαθημάτων στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο

Ξεκινά τον Ιανουάριο ο 13ος κύκλος μαθημάτων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, που πραγματοποιούνται στη Στοά του Βιβλίου. Οι αιτήσεις για συμμετοχή στα μαθήματα έχουν ήδη ξεκινήσει.

Ο νέος κύκλος περιλαμβάνει:

Πέντε μαθήματα ελληνικής γλώσσας από τον καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη με θέμα την «Ιστορία των λέξεων της Ελληνικής» (κάθε Δευτέρα και ώρα 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για την λογοτεχνική γραφή και ανάγνωση, την ποίηση και την πεζογραφία από τους Κώστα Μουρσελά, Αντώνη Φωστιέρη, Πέτρο Τατσόπουλο, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Ελισσάβετ Κοτζιά (κάθε Τετάρτη και ώρα 19.30-21.00).

Δέκα μαθήματα φιλοσοφίας από τον Χρήστο Γιανναρά με θέμα «Ύπαρξη, συνύπαρξη και το νόημά τους» (κάθε Πέμπτη και ώρα 19.30-21.00).

Δέκα μαθήματα για το μέλος στο αρχαίο δράμα. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος συνομιλεί με τους συνθέτες: Θάνο Μικρούτσικο, Χρήστο Λεοντή, Σταμάτη Κραουνάκη, Νίκο Ξυδάκη, Βασίλη Δημητρίου, Θόδωρο Αντωνίου, Γιώργο Κουρουπό, Μιχάλη Χριστοδουλίδη, Γιώργο Αναστασόπουλο, Τάκη Φαραζή, Κορνήλιο Σελαμσή (κάθε Παρασκευή και ώρα 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για τη φιλοσοφία της θρησκείας από τον Μάριο Μπέγζο (κάθε Δευτέρα και ώρα 19.30-21.00).

Πέντε μαθήματα ελληνικής ιστορίας και ιστορικών αμφισβητήσεων από τον Σαράντο Καργάκο (κάθε Τρίτη 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη και προβολή ταινιών, από το αρχείο Σγουράκη, που αφορούν στη ζωή και το έργο τού Νίκου Καζαντζάκη. Συντονίζει ο Δημήτρης Δημηρούλης. Με τους Κώστα Γεωργουσόπουλο, Μίμη Ανδρουλάκη, Ρέα Γαλανάκη, Πάτροκλο Σταύρου (κάθε Τετάρτη και ώρα 17.00-18.30).

Πληροφορίες και δηλώσεις ενδιαφέροντος στην ιστοσελίδα stoabibliou.gr και στα τηλέφωνα 210-3244538, 210-3253989.

Πηγή: newsroom - ΔΟΛ (24.12.2010).

Η νανοτεχνολογία και οι Σκωτσέζοι παρουσιάζουν τη μικρότερη χριστουγεννιάτικη κάρτα του κόσμου

Σκωτσέζοι επιστήμονες του πανεπιστημίου της Γλασκώβης ανακοίνωσαν ότι, με τη βοήθεια της νανοτεχνολογίας, παρήγαγαν την μικρότερη χριστουγεννιάτικη κάρτα του κόσμου, η οποία είναι τόσο μικροσκοπική που χωράει 8.276 φορές στην επιφάνεια ενός γραμματοσήμου. Η κάρτα έχει διαστάσεις 200Χ290 μικρόμετρα (εκατομμυριοστά του μέτρου), απεικονίζει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και είναι χαραγμένη πάνω σε μικροσκοπικό κομμάτι γυαλιού.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντέηβιντ Κάμινγκ, σύμφωνα με το BBC, δήλωσαν ότι η ίδια τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά σε διάφορα προϊόντα όπως οι τηλεοράσεις και οι κάμερες.

Οι Βρετανοί μηχανικοί δημιούργησαν την κάρτα για να «διαφημίσουν» με αυτό τον επίκαιρο τρόπο στο ευρύ κοινό πόσο εξελιγμένη είναι πλέον η νανοτεχνολογία. Όπως ανέφεραν, τους πήρε μόνο μισή ώρα για να παράγουν τη νανο-κάρτα, αλλά ο σχεδιασμός της είχε απαιτήσει πολύ περισσότερο χρόνο. Περίπου μισό εκατομμύριο νανο-κάρτες θα μπορούσαν να χωρέσουν στην επιφάνεια μιας συνηθισμένης χριστουγεννιάτικης κάρτας διαστάσεων Α5. Για λόγους σύγκρισης, μια ανθρώπινη τρίχα έχει πλάτος περίπου 100 μικρόμετρα.

Πηγή: newsroom - ΔΟΛ (23.12.2010).

Η επινόηση του εστιατορίου

Ρεστοράν: Εδεσμα ή φαρμακευτικό παρασκεύασμα που έχει την ιδιότητα να δυναμώνει τα ασθενικά ή καταπονημένα άτομα. Το κονσομέ και το εκχύλισμα της πέρδικας είναι εξαιρετικά ρεστοράν. Κρασί, κονιάκ και συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων είναι επίσης κατάλληλα για όσους είναι πνευματικά εξαντλημένοι. Ορισμένα ρεστοράν είναι εκχυλίσματα ελαφρών, ζουμερών κρεάτων και συνδυάζονται με μαλακό άσπρο ψωμί, τονωτικά νερά και σκόνες, μαντζούνια και άλλα ευεργετικά και αρωματικά προϊόντα.

Aιώνες προτού το εστιατόριο γίνει χώρος συνεστίασης (ακόμη και αρκετές δεκαετίες μετά), το ρεστοράν (restaurant) ήταν κάτι που πινόταν, ένα δυναμωτικό ρόφημα. Τον 15ο αιώνα κάποια συνταγή για ρεστοράν ξεκινούσε με την οδηγία να μαγειρευτεί στη γυάλινη χύτρα του αλχημιστή ένα φρεσκοσφαγμένο καπόνι μαζί με εξήντα χρυσά δουκάτα και σημείωνε ότι ο μάγειρας θα μπορούσε να προσθέσει στη χύτρα διαμάντια, ρουμπίνια, ζαφείρια, ίασπη ή «οποιονδήποτε άλλον ευεργετικό και αγνό πολύτιμο λίθο διατάξει ο γιατρός». Τα λεξικά των Furetiere και Τrevoux του 17ου και 18ου αιώνα παραλείπουν τα πετράδια από τη συνταγή αλλά ορίζουν το ρεστοράν ως ένα ημιφαρμακευτικό παρασκεύασμα, ενώ στην ογκώδη Εγκυκλοπαίδεια (1751-1772) των Ντιντερό και Ντ΄ Αλαμπέρ το restaurant καταχωρίζεται ως «όρος της φαρμακολογίας» και το κονιάκ, τα ρεβίθια και η σοκολάτα αναφέρονται ως παραδείγματα υλικών με θεραπευτικές ιδιότητες.

Ο θαυματουργός ζωμός

Σκηνή εστιατορίου από την ταινία «Φαίδρα» του Ζυλ Ντασσέν,με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Αντονι Πέρκινς Τ α ρεστοράν εκείνης της εποχής διέφεραν από τους υπόλοιπους ζωμούς στο ότι ήταν εξαιρετικά συμπυκνωμένα, αφού, αντίθετα με τα πληβεία κονσομέ, παρασκευάζονταν πολύ συχνά χωρίς την πρόσθεση υγρού. Το αποτέλεσμα, ύστερα από μαγείρεμα αλχημιστικής φροντίδας και ακρίβειας, ήταν ένας ζωμός από καθαρό εκχύλισμα κρέατος. Οι συνταγές απαιτούσαν διάφορους τύπους κρεάτων- συνήθως χοιρομέρι, μοσχάρι και ορισμένα πουλερικά (κοτόπουλο, πέρδικα ή φασιανό)- μαγειρεμένων επί ώρες σε ερμητικά κλειστή κατσαρόλα ή bain marie (κατσαρόλα βυθισμένη σε ταψί με ζεστό νερό). Οι ειδικοί πίστευαν ότι με το παρατεταμένο βράσιμο ξεκινούσε η διαδικασία της διάσπασης των ινών του κρέατος ώστε να φτάνει στο στομάχι σχεδόν χωνεμένο. Σύμφωνα με την ορεκτική περιγραφή μιας συνταγής, το ρεστοράν είχε τα προτερήματα της στερεάς τροφής που έχει μετατραπεί σε «κάποιου είδους εξελιγμένο χυλό». Τα ρεστοράν, πίστευαν, διατηρούσαν με αυτόν τον τρόπο τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες του κρέατος οι οποίες δυνάμωναν τον οργανισμό χωρίς να επιβαρύνουν το ευαίσθητο πεπτικό σύστημα του ασθενούς.

Εν αρχή το κονσομέ

Τ ο ρεστοράν-εστιατόριο ως χώρος κοινωνικής συναναστροφής ξεκίνησε με το κονσομέ. Είκοσι περίπου χρόνια πριν από την Επανάσταση, εποχή γνωστή στη Γαλλία και ως Παλαιό Καθεστώς, ο κόσμος πήγαινε στο εστιατόριο ή στην «αίθουσα του ρεστορατέρ», όπως την έλεγαν, για να καταναλώσει τονωτικά ροφήματα- ήταν, δηλαδή, κάτι σαν το σημερινό καφενείο. Οι πρώτοι εστιάτορες προσέφεραν ελάχιστη στερεά τροφή και διαφήμιζαν τα μαγαζιά τους ως κατάλληλα για όσους παραήταν φιλάσθενοι για να τρώνε το βράδυ. Στην αρχική του μορφή λοιπόν το εστιατόριο ήταν το ειδικό μέρος όπου κάποιος πήγαινε όχι για να φάει αλλά για να περάσει την ώρα του ρουφώντας γουλιά γουλιά το ρεστοράν, δηλαδή το αποκαταστατικό της υγείας του. Αυτές οι πρώτες επιχειρήσεις σίτισης διέφεραν σημαντικά από τα πανδοχεία, τις ταβέρνες και τα μαγειρεία (διέθεταν ατομικά τραπέζια, νόστιμους ζωμούς και ελεύθερο ωράριο) και βέβαια ελάχιστα κοινά είχαν με το σημερινό «παριζιάνικο εστιατόριο». Μέχρι όμως το 1820 τα εστιατόρια της γαλλικής πρωτεύουσας- με τους μακροσκελείς καταλόγους, τους αμήχανους πελάτες και τους συχνά αγενείς σερβιτόρους- είχαν ήδη αρχίσει να μοιάζουν με τα σημερινά. Το εστιατόριο είχε μεταμορφωθεί σε αληθινό πολιτισμικό κέντρο και συγκαταλεγόταν μεταξύ των αξιοθέατων του Παρισιού. Ακόμη και μετά τα μέσα του 19ου αιώνα τα εστιατόρια παρέμεναν σχεδόν αποκλειστικά παριζιάνικο φαινόμενο που σπάνια συναντούσε κανείς έξω από τη γαλλική πρωτεύουσα.

Το 1844 ο John Durbin, πρόεδρος του Dickinson College, έγραφε ότι «από πολλές απόψεις είναι φαινόμενο ειδικά του Παρισιού», κάτι που ο ίδιος δεν είχε δει ούτε δοκιμάσει στη Νέα Υόρκη, στη Φιλαδέλφεια ή στο Λονδίνο.

Από τον ζωμό του 18ου αιώνα ως την επιχείρηση σίτισης του 19ου, από την ελαφρά σουπίτσα ως τα γερά φαγοπότια που θα έκαναν ακόμη και τον Ραμπελέ να ζηλέψει και από την ασθενική κράση ως την πολιτική, αυτή είναι η εξελικτική πορεία εκείνου που σήμερα αποκαλούμε «εστιατόριο». Στη σημερινή του μορφή αντιπροσωπεύει τη μεταμόρφωση μιας μικρής μανίας των φιλάσθενων ατόμων του 18ου αιώνα σε γαστρονομική έκρηξη του 19ου. Είναι η μεταβολή της κοινωνικής ευαισθησίας μιας εποχής σε πολιτισμική άνθηση μιας άλλης. Το πέρασμα από την απλότητα στην υπερβολή δεν μπορούσε να αποφευχθεί. Εδώ όμως αποκαλύπτεται μια ενδιαφέρουσα ιστορία καθώς θέματα που θεωρούνται γενικώς άσχετα μεταξύ τους- κριτική εστιατορίων, πολιτικές συνεστιάσεις, μόδα και ιατρική επιστήμη του Διαφωτισμού, επαναστατική φλόγα και αισθητικές αξίες, ερωτικά παραστρατήματα και γιατροσόφια- επικαλύπτουν το ένα το άλλο και συνυφαίνονται. Τα τελευταία 230 χρόνια το εστιατόριο από κάποιου είδους αστικό ιαματικό κέντρο έγινε χώρος άσκησης πολιτικής για να καταλήξει σε καταφύγιο όπου η πολιτική δεν έχει θέση.

Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο «Η εφεύρεση του εστιατορίου,το Παρίσι και ο γαστρονομικός πολιτισμός»,που κυκλοφόρησε το 2005, σε μετάφραση Βίκης Ποταμιάνου,από τις εκδόσεις Ποταμός.

Η κυρία Ρεμπέκα Σπανγκ είναι ιστορικός στο University College του Λονδίνου.

Πηγή: Το Βήμα (24.12.2010).







Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=374601&ct=1&dt=24/12/2010#ixzz198fELhvC

Ιστορίες χριστουγεννιάτικων εθίμων από όλο τον κόσμο

Πολυάριθμα είναι τα έθιμα που κάθε τόπος έχει συνδέσει με τον εορτασμό των Χριστουγέννων. Πώς, όμως, γεννήθηκαν οι συνήθειες, που σήμερα ονομάζουμε παραδόσεις;

Τα Χριστούγεννα ήταν αρχικά μια κινητή γιορτή που εορταζόταν σε διάφορες ημερομηνίες στη διάρκεια του έτους. Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου έγινε από τον Πάπα Ιούλιο Α τον 4ο αιώνα, επειδή εκείνη η ημερομηνία συνέπιπτε με τα ειδωλολατρικά τελετουργικά για το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Η πρόθεσή του Πάπα ήταν να αντικατασταθεί ο αρχαίος εορτασμός με τον χριστιανικό. Ωστόσο, υπάρχουν μαρτυρίες ότι τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν στη Ρώμη στις 25 Δεκεμβρίου από το 336. Και η ίδια αυτή μέρα ήταν η Πρωτοχρονιά.

Πολλά από τα έθιμα που συνδέονται με τα Χριστούγεννα, όπως η ανταλλαγή δώρων, τα κάλαντα, ο στολισμός του δέντρου έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες.

Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, οι χριστουγεννιάτικες δοξασίες και παραδόσεις αποτελούν ένα μείγμα από κατάλοιπα της λατρείας του Σατούρνου (μιας θεότητας που ταυτίζεται με τον Κρόνο) και άλλων δοξασιών που αναμείχθηκαν με τις χριστιανικές, για να ξεχαστεί στο πέρασμα των αιώνων η αρχική τους προέλευση.

Στη Σικελία οι χωρικοί συνηθίζουν να βγάζουν τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων νερό από τα πηγάδια και με αυτό ραντίζουν τα ζώα τους. Πιστεύουν ότι το νερό αυτό είναι αγιασμένο, επειδή την ίδια ώρα γεννιέται και ο Σωτήρας του κόσμου.

Στη Σαρδηνία πιστεύουν ότι όποιος γεννηθεί τη νύχτα των Χριστουγέννων, και μάλιστα τα μεσάνυχτα, φέρει την ευλογία του Θεού όχι μόνο στους δικούς του, αλλά και στους γείτονες των εφτά σπιτιών που βρίσκονται πιο κοντά στο δικό του.

Σε περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι νοικοκυρές ραντίζουν τα τραπεζομάντηλά τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους, εάν λερώσουν κάποιο.

Στη Ρωσία συνήθιζαν τη νύχτα των Χριστουγέννων να ντύνουν στα άσπρα μια κοπέλλα του σπιτιού, η οποία παρίστανε την Παναγία.

Σε μερικές βρετανικές περιοχές, το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια άφηναν γλυκά, για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίζουν καλή σοδειά.

Στη Σουηδία, την αυγή της 13ης Δεκεμβρίου η «Λουτσία» -σύμβολο του φωτός-, συνήθως το μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι από αναμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι προσφέροντας ζεστό καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα. Οι θρύλοι της Λουτσία γεννήθηκαν στις Συρακούσες περίπου κατά το έτος 300 μ.Χ. Σε μερικές επαρχίες της Σουηδίας οι κάτοικοι των χωριών συνηθίζουν ανήμερα τα Χριστούγεννα να ρίχνουν έξω από τα σπίτια και τα χωράφια τους σιτάρι, για να γιορτάσουν μαζί τους και τα πουλιά.

Μεσαιωνικά έθιμα

Στη Βενετία, ο Δόγης κι ο λαός πήγαιναν την νύχτα των Χριστουγέννων στο γειτονικό νησάκι του Αγίου Γεωργίου για να προσκυνήσουν το λείψανο του Αγίου Στεφάνου. Στην παραλία του νησιού περίμεναν βενετσιάνικες αρχόντισσες ντυμένες στα μαύρα και στολισμένες με κοσμήματα, για να υποδεχτούν τον Δόγη και να τον συνοδέψουν μέχρι το ναό. Μετά το τέλος της λειτουργίας, όλη η λαμπρή συνοδεία έμπαινε στις γόνδολες και διασχίζοντας τα νερά ξαναγύριζε στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, όπου άρχιζε μεγάλο γλέντι, που συνεχιζόταν μέχρι το πρωί.

Στη Βαρκελώνη, το Μεσαίωνα, είχαν έθιμο την «τελετή του παγωνιού». Την ημέρα των Χριστουγέννων, ο βασιλιάς έπαιρνε μέσα σε χρυσή πιατέλα ένα ψητό παγώνι και το μετέφερε στην τραπεζαρία. Σε αυτή την πομπή τον ακολουθούσε πλήθος από ευγενείς, υπηρέτες και σωματοφύλακες. Στην τραπεζαρία μέσα βρισκόταν η βασίλισσα. Ο βασιλιάς της προσέφερε το παγώνι, για να το μοιράσει σε όλους τους παρευρισκόμενους. Όσοι δέχονταν την εξαιρετική αυτή τιμή, ήταν υποχρεωμένοι να ορκιστούν μπροστά στην ομήγυρη ότι θα προσπαθήσουν να ανδραγαθήσουν στον πόλεμο ή στις ταυρομαχίες.

Πηγή: newsroom -ΔΟΛ (24.12.2010).

Ξωτικά και αερικά μάς περιμένουν στον Εθνικό Κήπο

Στα Χριστουγεννιάτικα «ντυμένος» ο Εθνικός Κήπος προκειμένου να υποδεχθεί μικρούς και μεγάλους επισκέπτες. Ξωτικά και αερικά περιμένουν τα παιδιά, για να τα οδηγήσουν σε ένα μοναδικό χριστουγεννιάτικο ταξίδι ανακάλυψης. Στον Εθνικό Κήπο φιλοξενούνται όλες οι αγαπημένες δραστηριότητες των παιδιών, που με σύμμαχό τους το εορταστικό πνεύμα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν και να ταξιδέψουν στην χριστουγεννιάτικη φαντασία.

Ο Εθνικός Κήπος θυμίζει ένα φανταστικό σκηνικό από μικρά ξύλινα σπιτάκια, όπου τα παιδιά συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές διαδραστικές δράσεις. Ένα ταξίδι, από το οποίο δεν λείπει το Σπίτι του Άγιου Βασίλη, που περιμένει τα παιδιά για να τους διηγηθεί τις περιπέτειές του από τα ταξίδια του.

Στην Πράσινη Φαντασία τα παιδιά ενημερώνονται για τα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη και μέσα από διαδραστικά παιχνίδια εκπαιδεύονται για την αντιμετώπισή τους. Στο Εργαστήρι Φαντασίας, μαθαίνουν να κατασκευάζουν χριστουγεννιάτικα καπέλα, ενώ στα Παραμύθια των Χριστουγέννων παιδαγωγός αφηγείται χριστουγεννιάτικες ιστορίες από όλο τον κόσμο. Τα παιδιά μπορούν να γράφουν τις ευχές τους σε χρωματιστά στολίδια, και να τα κρεμάνε σε αληθινά δεντράκια εξωτερικά του χώρου Φανταστικές Ευχές.

Ο Εθνικός Κήπος θα λειτουργεί έως τις 6 Ιανουαρίου 2011 (ώρες 10.00 έως 17.00) με ελεύθερη είσοδο.

Υπενθυμίζεται ότι στην Πλατεία Κοτζιά λειτουργεί δωρεάν παγοδρόμιο για μικρούς και μεγάλους.
 
Πηγή: newsroom - ΔΟΛ (24.12.2010).

Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Καλά Χριστούγεννα

Ευχές σε όλους και όλες για όμορφες γιορτές...

Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε στις 2 Δεκεμβρίου 2010, στις Βρυξέλλες, το 2011 ως Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού, παρουσιάζοντας το σύνθημα της χρονιάς: «Γίνε εθελοντής! Η προσφορά σου είναι σημαντική».

Για να προβάλλει το έργο των εθελοντών και να παροτρύνει και άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, το Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού 2011 έχει τέσσερις βασικούς στόχους:

- Εξάλειψη των εμποδίων για τον εθελοντισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση
- Ενίσχυση των εθελοντικών οργανώσεων και βελτίωση της ποιότητας του εθελοντισμού
- Ανταμοιβή και αναγνώριση των εθελοντικών δραστηριοτήτων
- Ευαισθητοποίηση όσον αφορά την αξία και τη σημασία του εθελοντισμού.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η Επιτροπή θα ενθαρρύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των εθνικών αρχών και των εθελοντικών οργανώσεων στα κράτη μέλη. Μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί στην κατάρτιση των εθελοντών, στην πιστοποίηση και τη διασφάλιση της ποιότητας, καθώς και στην εξεύρεση των κατάλληλων ευκαιριών για τους δυνητικούς εθελοντές. Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει νέες πρωτοβουλίες δικτύωσης, ευρωπαϊκής εμβέλειας, με στόχο την προώθηση των διασυνοριακών ανταλλαγών και συνεργιών ανάμεσα σε εθελοντικές οργανώσεις και άλλους κλάδους, ιδίως του επιχειρηματικού κόσμου.

Στη διάρκεια του Έτους Εθελοντισμού, θα προβληθούν και θα προωθηθούν ποικίλες δραστηριότητες και σχέδια. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτά περιλαμβάνουν:

- Περιοδεία Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού: Εθελοντές θα περιοδεύουν στις χώρες της Ε.Ε., προβάλλοντας το έργο τους, ερχόμενοι σε επαφή με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το ευρύτερο κοινό.
- Αναμετάδοση Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού: 27 εθελοντές ρεπόρτερ θα παρακολουθούν το έργο 54 εθελοντικών οργανώσεων και θα κάνουν σχετικά ρεπορτάζ, τα οποία θα μεταδίδονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στο τέλος του έτους, όλα τα ρεπορτάζ θα συγκεντρωθούν για να δημιουργηθεί μια ταινία σχετικά με το Ευρωπαϊκό Έτος και την περιοδεία του.
- Τέσσερις θεματικές διασκέψεις θα οργανωθούν, εντός του 2011, για να προβληθούν βασικά ζητήματα που άπτονται του εθελοντισμού:

- 8 Ιανουαρίου στη Βουδαπέστη: Αναγνώριση του Εθελοντισμού
- Μάιος/Ιούνιος: Ανάδειξη των εθελοντών και της πολύτιμης συνεισφοράς τους
- Οκτώβριος: Ενίσχυση των εθελοντικών οργανώσεων
- Δεκέμβριος: Καταληκτική διάσκεψη σχετικά με τις μελλοντικές προκλήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται στενά με εθελοντικές οργανώσεις (Alliance of European Voluntary Service Organisations), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, την Επιτροπή των Περιφερειών, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρώπης και τους Εθελοντές των Ηνωμένων Εθνών.

Περισσότερες πληροφορίες για το Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού είναι διαθέσιμες στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: http://europa.eu/volunteering/

Ηρωες σε πτώση

Ακούγοντας έναν συγγραφέα να μιλάει για άλλους συγγραφείς γνωρίζεις πιο καλά τον ίδιο τον συγγραφέα. Παρακολουθείς τι εκθειάζει, τι τον δυσαρεστεί, πώς κρίνει τη δουλειά των ομοτέχνων του και τελικά καταλαβαίνεις πιο πολλά για τη δική του δουλειά παρά για τα υπό συζήτηση πρόσωπα.

Τα κείμενά του είναι τυχαία, δεν υπακούουν σε ένα σχέδιο, ο ίδιος τα παρομοιάζει με «χιόνι ή κομφετί που πέφτουν πυκνά, μεταμφιεσμένα σε δοκίμια, βιογραφίες, συνομιλίες ή απλά αφηγήματα». Τα περισσότερα κείμενα αναφέρονται στο σινάφι. Χαίρεται να ονομάζει «σινάφι» τους ομοτέχνους του, έχει την αίσθηση ότι οι συγγραφείς μοιάζουν με τους ξυλουργούς, τους σοβατζήδες, τους ηλεκτρολόγους, ανθρώπους που δουλεύουν με τα χέρια όπως και οι συγγραφείς.

Ενα μέρος από τα κείμενά του αφορά πρόσωπα μυθικά για τους νεότερους που τον σημάδεψαν στην εξέλιξή του, διαμόρφωσαν τις απόψεις του για την τέχνη και κάποια από αυτά τον προσανατόλισαν στον δύσκολο δρόμο της συγγραφής. Η μύησή του αρχίζει από το θέατρο. Εν αρχή είναι ο Τενεσί Γουίλιαμς.

Ο Μένης Κουμανταρέας φωτογραφίζεται σε στιγμή χαλάρωσης στο σπίτι του Θα δει τον «Γυάλινο κόσμο» με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Κάρολο Κουν στον ρόλο του ονειροπαρμένου Τομ που θα τον καθηλώσει, θα του δείξει κάτι από τον εαυτό του, «παράταιρος μέσα στο ίδιο του το σπίτι- είμαι κι εγώ αλλά δεν το ξέρω», θα πει. Αυτό όμως που θα τον συγκλονίσει είναι το «Λεωφορείον ο Πόθος» με τη Μελίνα στον ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά. Η ηρωίδα είναι «το μεγαλύτερο άλλοθι για τους απανταχού κατατρεγμένους και καταπιεσμένους σεξουαλικά» και τον επηρεάζει όσο κανείς άλλος ήρωας του θεατρικού ρεπερτορίου.

Αναφέρεται στην ομάδα Κουν, Χατζιδάκι, Τσαρούχη λέγοντας ότι «ξεκινώντας από την ομοφυλοφιλία τους χωρίς να την κάνουν σημαία ανέβασαν τον κοινό λαϊκό άνθρωπο, τα ντέρτια του, τα τραγούδια του, τον ψυχισμό του και τον έφεραν από τις λαϊκές γειτονιές στα καλά σπίτια του Κολωνακίου». Αναγνωρίζει μια προσωπική οφειλή σε αυτό, αφού και η μεσαία τάξη στην οποία ανήκε και ο Μένης Κουμανταρέας, άνθρωποι που έμεναν στην Κυψέλη, στην Πατησίων και στην πλατεία Βικτωρίας επικοινώνησαν με ανθρώπους που τους «θέλανε μέχρι τότε μόνο για υπηρετικό προσωπικό».

Εκείνο που μου αρέσει στον Μένη Κουμανταρέα είναι η αμφισημία του. Κατορθώνει να πει αυτό που σκέπτεται με έναν τέτοιον τρόπο που να μπορεί να ιδωθεί από πολλές όψεις. Διαθέτει ένα κριτικό πνεύμα ακόμη και απέναντι στους φίλους του, τον Γιώργο Χρονά («έχει σχηματίσει τον θίασο των ινδαλμάτων του φθάνοντας κάποτε να τα εξυμνεί σε βαθμό κατάχρησης και υπερβολής»), τον Πέτρο Τατσόπουλο («τα κείμενά του λάμπουν από εξυπνάδα, κάποτε υπερβολική»), τον Αλέκο Φασιανό («λένε ότι επαναλαμβάνεται αλλά μήπως και ο Βιβάλντι δεν κατηγορήθηκε ότι έγραφε πάντα το ίδιο κοντσέρτο;»).

Ισως η μεγάλη σημασία αυτών των κειμένων να βρίσκεται σε εκείνα τα μέρη που μιλάει για ομοτέχνους, ξεχασμένους από τον καιρό. Θα ανατρέξει στον περίτεχνο αφηγηματικό λόγο του Ιωάννου, θα τον χαρακτηρίσει μια βαθιά διχασμένη φύση, έναν Βυζαντινό στα χρόνια μας, και θα απαντήσει σε αυτούς που τον κατηγορούν ως υπερβολικά προσκολλημένο στην ελληνική παράδοση: «Μήπως όλοι αυτοί που τοποθετούν τη δράση των μυθιστορημάτων τους στην Πράγα ή στο Βερολίνο είναι πιο κοσμοπολίτες από τον Τζόυς που έγραψε μόνο για το Δουβλίνο;». Ομοίως θα υπερασπιστεί τον Μ. Καραγάτση και θα υπενθυμίσει στους επικριτές του ότι τον Μίτια τον έχει κρίνει ο χρόνος, όπως και τον Κώστα Ταχτσή, θυμίζοντας ότι το έργο του απελευθέρωσε τους νεότερους πεζογράφους από τα δεσμά της καλλιγραφίας και της φιλολογίας κτλ.

Τέλος, ο Μένης Κουμανταρέας θα μιλήσει για την ίδια την τέχνη του: «Γράφω όταν είμαι θλιμμένος», ενώ τον θέλγουν οι ήρωες σε πτώση. Ισως γιατί και αυτός στη ζωή του «ένιωσε απελπισία, να αυτοκτονεί σε μικρές δόσεις, απειροελάχιστες, που δεν φαίνονται διά γυμνού οφθαλμού».

Μένης Κουμανταρέας, Ξεχασμένη Φρουρά, Εκδόσεις Καστανιώτη.

Πηγή: Το Βήμα (24.12.2010).

Αρχαία αγαθά με ονομασία προέλευσης

Στα 200 χρόνια από την εισβολή του Ξέρξη ένας γαστρονομικός πολιτισμός εκπληκτικής περιπλοκότητας αναπτύχθηκε στην Ελλάδα.

Ενα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του πολιτισμού ήταν και η παράδοση των τοπικών τροφών και κρασιών. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός πως, καθώς η Ελλάδα αποκτούσε συνείδηση και γνώση των φαγητών της, οι τοπικές σπεσιαλιτέ και τα τοπικά επιτεύγματα ήρθαν στην επιφάνεια της συλλογικής γαστρονομικής συνείδησης.

Πελοπόννησος

Ο ι Ελληνες της Πελοποννήσου είχαν ασφαλώς τα δικά τους αγαπημένα φαγητά και κρασιά. Δυστυχώς όμως από τα κείμενά τους μας έχουν σωθεί ελάχιστα πράγματα. Οι μαρτυρίες που διαθέτουμε από συγγραφείς εκτός της χερσονήσου είναι, επομένως, αδύναμες. Γνωρίζουμε πάντως πως η Αρκαδία ήταν διάσημη για μια μάλλον αμφιβόλου ποιότητος γαστρονομική διάκριση, για το γεγονός δηλαδή ότι τα βελανίδια αποτελούσαν το βασικό είδος διατροφής των κατοίκων της.

Είναι βέβαιο πως υπήρχαν αμπέλια στον Φλιούντα κατά τους ύστερους κλασικούς χρόνους, όπως υπάρχουν και σήμερα: οι αμπελώνες αυτοί είναι οι γνωστοί αμπελώνες της Νεμέας. Οι γόγγροι της Σικυώνας πάλι είχαν κερδίσει τους επαίνους και άλλων συγγραφέων. Αλλά αν πάρουμε το έργο του Αρχέστρατου ως παράδειγμα, ανάμεσα στα εξήντα οκτώ τοπωνύμια που καλύπτουν τον γεωγραφικό χώρο μεταξύ Σικελίας και βόρειας Μαύρης Θάλασσας, όπως τα συναντούμε στα σωζόμενα αποσπάσματα, μόνον δύο είναι πελοποννησιακά. Γαστρονομικώς λοιπόν, αν κρίνουμε τουλάχιστον από τη σωζόμενη λογοτεχνία, η Πελοπόννησος δεν κατείχε περίοπτη θέση στον κλασικό κόσμο. Οχι μόνον οι Αρκάδες, αλλά και οι κοσμοπολίτες Κορίνθιοι ακόμη, δεν ετύγχανον ιδιαιτέρας γαστρονομικής φήμης. Παρ΄ όλο που ήταν η μητρόπολη των Συρακουσών, η Κόρινθος δεν αναφέρεται ούτε μία φορά στα αποσπάσματα του Αρχέστρατου. Στην αγορά τροφίμων της Κορίνθου κατά τον 4ο αιώνα, κατά τα λεγόμενα των Αθηναίων και παρά την ενδεχόμενη αντίφαση που μπορούμε να διακρίνουμε στα λόγια τους, οι ντόπιοι αναζητούσαν με πάθος τα ακριβά ξένα κρασιά, γιατί τα προτιμούσαν από τα δικά τους, παρ΄ όλο που η υπερβολική σπατάλη προκαλούσε την αστυνομική παρέμβαση και την τιμωρία. Για την υπόλοιπη Πελοπόννησο οι πληροφορίες μας είναι ελάχιστες. Η Τεγέα έψηνε το ψωμί της στη στάχτη, η Ηλιδα είχε τις τρούφες της, η Αρκαδία τη ρίγανή της, οι Κλεωνές και η Κόρινθος τα ραπανάκια τους.

Φτάνουμε τώρα στη Σπάρτη όπου, κατά τρόπον άκρως ενδεικτικό, οι μαρτυρίες που διαθέτουμε είναι σχετικά αντιφατικές. Στην αρχαιότητα κυκλοφορούσαν τα χειρότερα ανέκδοτα για το κακό φαγητό και την κακής ποιότητας φιλοξενία της Σπάρτης. Ο «μέλας ζωμός» ήταν θρυλικός.
Παρ΄ όλα αυτά, η Σπάρτη διέθετε συντεχνία κληρονομικών μαγείρων, υπάρχουν δε και κάποιες μαρτυρίες, που δεν είναι ευθέως γαστρονομικές και δεν χαρακτηρίζονται από τις συνήθεις κοινοτοπίες, σύμφωνα με τις οποίες οι μάγειροι αυτοί είχαν στη διάθεσή τους πολύ καλής ποιότητας προϊόντα (οι μαρτυρίες αυτές προέρχονται από εγχειρίδια κηπουρικής). Από τα κείμενα αυτά μαθαίνουμε πως διάφορες ποικιλίες μαρουλιών, αγγουριών, μήλων και σύκων είχαν πάρει την ονομασία τους από τη Λακωνία- και πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν μπορούμε να αναφέρουμε ούτε καν τέσσερα ανάλογα παραδείγματα από οποιαδήποτε άλλη ελληνική πόλη. Αν δεν λάβουμε υπόψη μας τις συγκεκριμένες πολιτικο-κοινωνικές συνθήκες της Σπάρτης, δεν είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι μια περιοχή που, όπως γνωρίζουμε, διέθετε καλές γεωργικές εκτάσεις τις οποίες εκμεταλλευόταν ένας μικρός αριθμός γαιοκτημόνων, ήταν προφανώς η πηγή πολλών εκλεκτών ποικιλιών. Για το σπαρτιατικό κρασί γίνονταν κάποια σχόλια κατά την αρχαϊκή περίοδο, αλλά κατά τον 4ο αιώνα το μόνο που βρίσκουμε είναι μια αναφορά, προφανώς ειρωνική, στο σπαρτιατικό ξίδι.

Αττική

Β ορείως της Κορίνθου ακούμε επαίνους για τα μήλα (ή μάλλον τα ρόδια) της Σίδης και για τα σύκα των Μεγάρων. Ο βόρειος Σαρωνικός, που προστατευόταν από την Αίγινα, από τα Μέγαρα, περνώντας από την Ελευσίνα και τον Πειραιά, ως το Φάληρο, προσέφερε διάφορες θαλασσινές σπεσιαλιτέ, κυρίως τις μαρίδες και τα άλλα μικρά ψάρια που γίνονται τηγανητά. Κατά τον Χρύσιππο τον Σολέα, ο καλύτερος γαύρος ήταν της Αθήνας, αλλά οι ίδιοι οι Αθηναίοι δεν τον τιμούσαν όπως του άξιζε. Ο Αριστοτέλης διευκρινίζει πως ο καλύτερος γαύρος υπήρχε στη Σαλαμίνα, στον Μαραθώνα και στην περιοχή γύρω από το Θεμιστόκλειον. Η Αθήνα ήταν επίσης φημισμένη για το ψωμί φούρνου και τα γλυκά της αρτοσκευάσματα, που συχνά ήταν ποτισμένα με μέλι (αυτό το μέλι θα είχε φυσικά το άρωμα του θυμαριού του Υμηττού). Τα καλά σύκα προέρχονταν από την Αίγιλα της Αττικής.

Βοιωτία

Από το αέτωμα του Παρθενώνα. Πομπή ανθρώπων με αμφορείς. Περίπου 445-438 π.Χ. Τ ο καμάρι της Βοιωτίας, στον βαθμό τουλάχιστον που μπορούμε να εμπιστευθούμε τις αθηναϊκές πηγές, ήταν τα χέλια της Κωπαΐδας. Υπήρχαν επίσης οι βοιωτικές ποικιλίες ραπανιών και αγγουριών, καθώς και το βοιωτικό κριθάρι, που το εκτιμούσαν πολύ στην αρχαιότητα. Η Τανάγρα, όπως και η γειτονική Χαλκίδα, ήταν η πηγή μιας ράτσας κατοικίδιων πουλερικών. Η Ανθηδόνα, στην ακτή της Βοιωτίας, είχε «καλό κρασί και καλό φαΐ», ειδικά μάλιστα μπακαλιάρο. Ο χυλός από σιτάρι και το βοδινό κρέας ήταν τα χαρακτηριστικά προϊόντα της πλούσιας γεωργικής περιοχής της Θεσσαλίας. Οι νεροκολοκύθες της Μαγνησίας επαινούνταν πολύ κατά την αρχαιότητα, όπως άλλωστε και το κρασί της περιοχής. Κρασί άφθονο υπήρχε και στις γειτονικές περιοχές, αφού απέναντι από τις ακτές του Πηλίου βρίσκονται η Σκιάθος και η Πεπάρηθος.

Η Καλυδώνα, στη Βορειοδυτική Ελλάδα, και η Αμβρακία, στα βόρεια της Καλυδώνας, διέθεταν εκλεκτά ψάρια. Ανάμεσα στα Ιόνια νησιά, το κρασί της Λευκάδας είχε αρχίσει εκείνη περίπου την εποχή να γίνεται περιζήτητο.

Αιγαίο

Αμφορέας με παράσταση χταποδιού.Η Θάσος φημιζόταν για τα χταπόδια της Τ α νησιά του Αιγαίου ήταν γνωστά για τα ψάρια τους και, επίσης, για τις ποικιλίες κηπευτικών τους. Η Εύβοια, το μεγαλύτερο νησί, ήταν προφανώς η πηγή των αχλαδιών, των μήλων και των κάστανων που έφταναν στην αθηναϊκή αγορά (ευβοϊκόν κάστανον ήταν άλλωστε η κοινή ονομασία των καστάνων). Υπήρχε μια χαλκιδική ποικιλία σύκων, που αργότερα καλλιεργήθηκε και στη δημοκρατική Ρώμη. Η Χαλκίδα, η Ερέτρια και η Κάρυστος, τρεις πόλεις της Εύβοιας, επαινούνται από τον Αρχέστρατο για τα ψάρια τους, όπως και η Δήλος και η Τήνος. Στη Σκύρο παραγόταν το εκλεκτότερο κατσικίσιο γάλα, έτσι τουλάχιστον έλεγε ο Πίνδαρος. Τα αμύγδαλα της Νάξου, το ναξιώτικο κρασί, τα σύκα της Πάρου και της Κιμώλου είχαν αξιόλογη φήμη. Η βασική καλλιεργούμενη ποικιλία κυδωνιών είχε πάρει το όνομά της από την Κυδωνία, στη βόρεια ακτή της Κρήτης, έτσι τουλάχιστον θεωρούσαν γενικώς οι Ελληνες. Υπήρχε επίσης μια κρητική ποικιλία κρεμμυδιών. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Κρήτη έγινε ο σημαντικότερος παραγωγός ιατρικών βοτάνων.

Διαβάστε περισσότερα στο Βήμα (24.12.2010).

Η ζωή του Εντγκαρ Αλαν Πόου

Κανένας αμερικανός συγγραφέας δεν συκοφαντήθηκε τόσο μετά τον θάνατό του αλλά και δεν γνώρισε τόση απήχηση παγκοσμίως όση ο Ε.Α. Πόου. Η κατάρα του επιμελητή των έργων του Ρούφους Γουίλμοτ Γκρίσγουολντ τον ακολουθεί ακόμη και σήμερα μαζί με τους άθλιους και ψευδείς (όπως αποδείχθηκε) χαρακτηρισμούς του: ότι ο Πόου ήταν ένα χαμένο κορμί, ένας αλκοολικός, διεφθαρμένος και τοξικομανής.

Η βιογραφία του Πίτερ Ακρόιντ, κορυφαίου σήμερα του είδους, για τον ποιητή του Κορακιού, που κυκλοφόρησε πέρυσι στον αγγλόφωνο κόσμο με τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τον θάνατο του ποιητή, είναι έργο πρώτα απ΄ όλα κατανόησης και αγάπης για έναν συγγραφέα που τον αδίκησαν οι σύγχρονοί του και δεν τον αποκατέστησαν οι μεταγενέστεροι. Από τους εξέχοντες αγγλόφωνους συγγραφείς μόνο ο Σουίμπορν και ο Οσκαρ Γουάιλντ έτρεφαν θαυμασμό για τον Πόου (η μεταφράστρια Μαρία Φακίνου έχει προκρίνει την παλιά γραφή: Πόε αντί Πόου). Οι υπόλοιποι ή υπήρξαν εντελώς απορριπτικοί, όπως λ.χ. ο Μαρκ Τουέιν, ή, αργότερα, επιεικώς επιφυλακτικοί και εν μέρει αρνητικοί, όπως ο Χάξλεϊ, ο Ελιοτ και ο Πάουντ.

Από την άλλη πλευρά, των μεγάλων θαυμαστών, βρίσκονται εν τούτοις μερικοί από τους μείζονες πεζογράφους και ποιητές της Γαλλίας: ο Βερλέν, ο Ρεμπό, ο Μαλαρμέ, ο Βαλερί, ο Προυστ και πάνω απ΄ όλους ο μαύρος πρίγκιπας της παγκόσμιας ποίησης Σαρλ Μποντλέρ, ο οποίος θεωρούσε τον Πόου τον πιο αντι-αμερικανό συγγραφέα της Αμερικής.

Μάλιστα, δεν δίστασε να πει ότι όχι μόνο είχε βρει στον Πόου θέματα που ο ίδιος θα ήθελε να διαπραγματευθεί αλλά και ολόκληρες φράσεις που είχε σκεφτεί, γραμμένες είκοσι χρόνια νωρίτερα από εκείνον τον ιδιοφυή παραληρηματικό, ο οποίος θα έφευγε από τη ζωή στα σαράντα του χρόνια στη Βαλτιμόρη.

Πιο μπροστά είχε μεθύσει «μέχρι θανάτου» αφού κατανάλωσε άγνωστη ποσότητα αλκοόλ το οποίο προμηθεύτηκε με τα χρήματα που είχε εξασφαλίσει πουλώντας την ψήφο του.

Εξώφυλλο αμερικανικού pulp περιοδικού όπου εικονίζεται ο Εντγκαρ Αλαν Πόου. Το περιοδικό δημοσιεύει το πασίγνωστο έργο του Πόου «Το Κοράκι» Η βιογραφία του Ακρόιντ είναι στην πραγματικότητα το πορτρέτο του χαρισματικού δημιουργού που του άξιζε καλύτερη μεταχείριση εκ μέρους των κριτικών. Γι΄ αυτό και τονίζει την αξία ενός συγγραφέα πρώτης γραμμής που η μοίρα του υπήρξε άθλια και που κανείς δεν τον είχε υποστηρίξει ούτε και του είχε στοιχειωδώς συμπαρασταθεί- γι΄ αυτό και πέθανε άλλωστε τόσο νέος.

Ο Πόου ορφάνεψε στα δύο του χρόνια. Οι γονείς του ήταν περιπλανώμενοι ηθοποιοί (κάτι αντίστοιχο με τους δικούς μας μπουλουκτσήδες). Ο πατέρας του εγκατέλειψε τη μητέρα του και εκείνη πέθανε από φυματίωση. Τον υιοθέτησε το ζεύγος Αλαν. Ο Πόου μισούσε το νέο του περιβάλλον και ιδίως τον πατριό του. Προσπάθησε να σταδιοδρομήσει στον στρατό αλλά και εκεί δεν τα κατάφερε να προσαρμοστεί. Εζησε μέσα στη φτώχεια και στην αβεβαιότητα εργαζόμενος εξαντλητικά. Παντρεύτηκε την εξαδέλφη του Βιρτζίνια, ένα κοριτσάκι 13 ετών, που πέθανε κι εκείνη από φυματίωση όπως και η μητέρα του. Σύμφωνα με τον Ακρόιντ, επρόκειτο για λευκό γάμο και η μικρή πέθανε το 1947 παρθένα.

Το χτύπημα για τον συγγραφέα ήταν συντριπτικό. Τα υπόλοιπα δύο χρόνια της ζωής του τα πέρασε από εδώ και από εκεί μονίμως σχεδόν μεθυσμένος. Ο Πόου δεν ήταν ωστόσο συστηματικός πότης. Αλλά, όπως λέει ο Ακρόιντ, όταν άρχιζε να πίνει δεν σταματούσε.

Η ζωή του υπήρξε το ίδιο γκροτέσκα και σκοτεινή όσο και τα διηγήματά του. Ακόμη και ο θάνατός του δεν γνωρίζουμε ακριβώς από τι προήλθε. Η πιθανότερη αιτία είναι η κατάχρηση οινοπνευματωδών, αν και υπάρχουν εικασίες ότι ο ποιητής πέθανε από λύσσα ή από χολέρα.

Εχουν άραγε αυτά καμιά σημασία σήμερα; Ο Πόου είναι ο συγγραφέας που διαβάζεται όσο κανένας σχεδόν από τους συγχρόνους του. Δικαίως θεωρείται πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος, αφού αυτός εισήγαγε στην πεζογραφία τον ντετέκτιβ στο διήγημά του Τα εγκλήματα της οδού Μοργκ.

Η λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας επίσης στα διηγήματά του έχει τις ρίζες της. Στον Πόου επιπλέον θα πρέπει να αναζητήσουμε τις απαρχές της συστηματικής ανάλυσης της ποίησης, όπως διατυπώνονται στο δοκίμιό του Η φιλοσοφία της σύνθεσης. Είναι λοιπόν σε πλείστα όσα σύγχρονός μας, όπως προκύπτει από τη βιογραφία του Ακρόιντ, που τονίζει ότι «ήταν ένας από τους πρώτους αληθινά επαγγελματίες συγγραφείς στη λογοτεχνική ιστορία της Αμερικής».

Πηγή: Το Βήμα (24.12.2010).

Τα πλασέμπο λειτουργούν, ακόμα και εν γνώσει των ασθενών

Τα εικονικά φάρμακα (πλασέμπο) φαίνεται πως μπορούν να έχουν ευεργετική δράση σε ένα ασθενή, όχι μόνο όταν αυτός παραπλανάται και νομίζει ότι παίρνει πραγματικό φάρμακο, αλλά ακόμα κι όταν έχει επίγνωση ότι παίρνει σκέτη…ζάχαρη, σύμφωνα με μια νέα ασυνήθιστη αμερικανική επιστημονική έρευνα, στην οποία συμμετείχε μια Ελληνίδα ερευνήτρια που εργάζεται στις ΗΠΑ.

Οι ερευνητές, υπό τον καθηγητή Τεντ Κάπτσουκ της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Ιατρικού Κέντρου «Μπεθ Ίσραελ» της Βοστώνης, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό PLoS ONE, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και τη βρετανική Γκάρντιαν, διαπίστωσαν ότι τα πλασέμπο κάνουν συχνά τους αρρώστους να νιώθουν καλύτερα, ακόμα κι όταν γνωρίζουν πολύ καλά την εικονική φύση του «φαρμάκου» .

Περίπου το 60% μιας ομάδας 80 ασθενών που έπασχαν από σύνδρομο του ερεθισμένου εντέρου, μιας χρόνιας πάθησης που χαρακτηρίζεται από πόνους στην κοιλιά, ανέφεραν ότι ένιωθαν καλύτερα μετά την εν γνώσει τους «θεραπεία» με χορήγηση δύο πλασέμπο την μέρα επί τρεις εβδομάδες, έναντι ποσοστού 35% όσων ένιωσαν καλύτερα χωρίς να πάρουν κανένα φάρμακο, πραγματικό ή εικονικό. Επιπλέον, όσοι έπαιρναν το πλασέμπο, ανέφεραν σαφή βελτίωση στα συμπτώματά τους, ανάλογη σχεδόν με την αναμενόμενη βελτίωση από τη δράση κανονικών φαρμάκων.

Το «φαινόμενο του πλασέμπο» έχει καταγραφεί σχεδόν από την απαρχή της ιατρικής. Τα εικονικά φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως στις έρευνες και τις κλινικές δοκιμές νέων φαρμάκων για να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα των τελευταίων. Στατιστικά, έχει καταγραφεί ότι κατά μέσο όρο το 30% έως 40% των ασθενών αναφέρουν ότι νιώθουν καλύτερα ή εμφανίζουν βελτίωση στα συμπτώματά τους, όταν παίρνουν -εν αγνοία τους- πλασέμπο, κάτι που γενικά αποδίδεται στη δύναμη της αυθυποβολής και της θετικής σκέψης, στο ευρύτερο πλαίσιο των ψυχοσωματικών αλληλεπιδράσεων σε ένα οργανισμό.

Είναι όμως ουσιαστικά η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι περιέργως το πλασέμπο «δουλεύει» ακόμα κι όταν είναι γνωστή η πλασματική φύση του και είναι ξεκάθαρο στους ασθενείς ότι το εικονικό χάπι δεν περιέχει καμία ενεργή φαρμακευτική ουσία. Η πρωτότυπη μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό κέντρο Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ. Μεταξύ των ερευνητών ήταν η Έφη Κοκοτού, από το 2006 επίκουρη καθηγήτρια γαστρεντερολογίας στο Ιατρικό Κέντρο «Μπεθ Ίσραελ» του Χάρβαρντ, η οποία είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών (1990).

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι το δείγμα ασθενών στο οποίο βασίστηκε η έρευνά τους, είναι αρκετά μικρό, γι' αυτό θα πρέπει να γίνουν νέες έρευνες με περισσότερους εθελοντές. Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε ο Κάπτσουκ, «τα ευρήματά μας δείχνουν ότι, πέρα από την επίδραση της θετικής σκέψης, ίσως υπάρχουν σημαντικά οφέλη από την ίδια εκτέλεση του ιατρικού 'τελετουργικού', δηλαδή από το γεγονός και μόνο ότι ο ασθενής παίρνει ένα χάπι, σαν να έκανε πραγματική θεραπεία» . Άβυσσος ο νους του ανθρώπου!

Πηγή: Η Καθημερινή (23.12.2010).

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Αναβαθμίζεται η περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος

Αλλάζει όψη η ευρύτερη περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, καθώς το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) ενέκρινε απόψε ομόφωνα, την αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της περιοχής και τις συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις για το σκοπό αυτό. Επιπλέον, εγκρίθηκε η πρόταση δημιουργίας αρχαιολογικού περιπάτου από τον χώρο Κεραμεικού μέχρι την Ακαδημία Πλάτωνος.

Στόχος αυτών των ενεργειών είναι η ανάδειξη της ιστορικής φυσιογνωμίας της πόλης, η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, η προστασία των ευρημάτων. Ταυτόχρονα, προβλέπεται η μετατροπή της περιοχής, ιδιαίτερα το βράδυ, σε μια ασφαλή γειτονιά για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. «Οφείλουμε στην Αθήνα την ανάδειξη του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου» δήλωσε κατά τη συνεδρίαση η Λίνα Μενδώνη Γενική Γραμματέας του Υπουργείου πολιτισμού και πρόεδρος του ΚΑΣ.

Εντός του Αρχαιολογικού Άλσους βρίσκονται ιδιοκτησίες οι οποίες επιβάλλεται να απαλλοτριωθούν προκειμένου ο μεγάλης σημασίας αυτός χώρος να ανήκει αποκλειστικά στο Δημόσιο. Τα συναρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος προτείνουν απαλλοτριώσεις αξίας 5,5 εκατομμυρίων ευρώ. Στις απαλλοτριώσεις περιλαμβάνεται το κτήριο της εταιρίας Reds θυγατρικής της Άκτωρ Α.Ε. Παράλληλα, προτείνονται απαλλοτριώσεις στις ζώνες πρασίνου γύρω από τον Αρχαιολογικό χώρο. Μέσα στο γενικότερο σχέδιο προβλέπεται και η δημιουργία του μεγάλου Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών.

Όπως ανέφερε κατά τη συνεδρίαση η Λίνα Μενδώνη, το ΥΠΠΟ και η Νομαρχία Αθηνών έχουν εξασφαλίσει το ποσό των δυο εκατομμυρίων ευρώ για την ανέγερση του μουσείου και ανέφερε πως για να προχωρήσουν στη μελέτη προκειμένου να ξεκινήσουν, πρέπει πρώτα να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες που θα αναβαθμίσουν τη περιοχή.

Λίγο καιρό πριν, το ΚΑΣ είχε γνωμοδοτήσει ομόφωνα για την απαλλοτρίωση ακινήτου στην οδό Μυκάλης όπου ανακαλύφθηκε νέο Δημόσιο Σήμα, δηλαδή νεκροταφείο της πόλης των Αθηνών που θάβονταν ήρωες και επιφανείς Αθηναίοι.

Το Δημόσιο Σήμα χρονολογείται ανάμεσα στον 3ο και 4ο αιώνα π.Χ ενώ η ανακάλυψη του πρόσθεσε νέα στοιχεία στην ιστορία της περιοχής. Το 1997 στις εκσκαφές για την ανέγερση μικρού θεάτρου στον Κεραμεικό αποκαλύφθηκαν στην οδό Σαλαμίνος ταφικά μνημεία και πολυάνδρεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Στην περιοχή υπάρχουν περισσότερα από εκατό σημεία στα οποία έχουν βρεθεί ταφικά μνημεία.

Πηγή: Η Καθημερινή (21.12.2010).

Ενα μουσείο για πολλά λεφτά

Ποιος δεν θέλει να δει πολλά λεφτά μαζεμένα; Ιδού η ευκαιρία, μόνον που στην προκειμένη περίπτωση είναι συλλεκτικά νομίσματα και χαρτονομίσματα, τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδας. Ένα νέο μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο νέο κτίριο τηςΤράπεζας, στην οδό Αμερικής και για πρώτη φορά παρουσιάσθηκε χθες από τον διοικητή της κ. Γιώργο Προβόπουλο. Όλα τανομίσματα από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους το1928, από τον Φοίνικα του Καποδίστρια δηλαδή, όλα τα χαρτονομίσματα της Τράπεζας της Ελλάδος από την ίδρυσή της το 1927 ως τα σημερινά ευρώ βρίσκονται εδώ. Και όχι μόνον αυτά αλλά και ορισμένα πολύτιμα αρχαία νομίσματα που ανήκουν στις συλλογές της Τράπεζας. Όπως το σπανιότατο νόμισμα από ήλεκτρο (μείγμα χρυσού και αργύρου) του 5ου π.Χ. αιώνα από την Μικρά Ασία που απεικονίζει μία σφίγγα.

Περισσότερα από 600 νομίσματα και 250 τραπεζογραμμάτια παρουσιάζονται στους εξαιρετικούς εκθεσιακούς χώρους. Και μέσα από αυτά ο επισκέπτης δεν μπορεί παρά να παρακολουθήσει και την ιστορία της χώρας καθώς ορισμένα χαρτονομίσματα είναι «σημαδεμένα» λόγω της ιστορικότητάς τους. Οπως εκείνα της πτώχευσης του ελληνικού κράτους μετά από τη Μικρασιατική Καταστροφή ή το άκρον άωτον του πληθωρισμού, ένα χαρτονόμισμα των 100 δισεκατομμυρίων δραχμών που εκδόθηκε το 1944 αμέσως μετά από την απελευθέρωση.

Για τους νοσταλγούς της δραχμής εξάλλου όλα τα προπλάσματα και όλες οι μήτρες των δραχμών βρίσκονται εδώ σε παράθεση (διαψεύδοντας και τις διαδόσεις, που προ καιρού ήθελαν να κόβονται πάλι δραχμές στο Νομισματοκοπείο…).

Ο επισκέπτης όμως, μπορεί ακόμη να δει εργαλεία και μηχανές, που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διαδικασία παραγωγής τραπεζογραμματίων και νομισμάτων. Μακέτες, χαλκογραφικές εκτυπώσεις, εκτυπωτικές πλάκες, μήτρες πρωτότυπες & εργασίας, προπλάσματα και άλλα ακόμη αντικείμενα, το σύνολο πάνω από 300,που σχετίζονται με τη διαδικασία σχεδιασμού και παραγωγής νομισμάτων και τραπεζογραμματίων εκτίθενται επίσης στο μουσείο. Ανάμεσά τους οι δημιουργίες του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της Τράπεζας της Ελλάδος, οι οποίες αποτελούν εκτός από σημαντικά ιστορικά τεκμήρια και έργα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας.

Το μουσείο αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα και ο επισκέπτης, στο πρώτο εκ των οποίων ο επισκέπτης ακολουθώντας το νήμα της παρουσίασης, αναζητεί τις ρίζες του χρήματος στους αρχαίους χρόνους, παρακολουθεί την εισαγωγή και καθιέρωση διαφόρων μέσων συναλλαγής, μαθαίνει για τη νομισματική πολιτική της χώρας, καθώς και για την εξέλιξη του θεσμού των κεντρικών τραπεζών και την πορεία προς την ευρωπαϊκή νομισματική ενοποίηση. Ακολουθούν στο δεύτερο επίπεδο τα εκθέματα με τα νομίσματα, τα χαρτονομίσματα, τα αναμνηστικά νομίσματα δραχμών, τα ευρώ κλπ.

Τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του μουσείου τόνισε πάντως ιδιαίτερα ο διοικητής της Τράπεζας κ. Γ. Προβόπουλος στο χαιρετισμό του επισημαίνοντας την δυνατότητα ενημέρωσης, ιδίως των νέων, σε θέματα όπως είναιη σταθερότητα των τιμών και η κεντρική τράπεζα καθώς και το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι τραπεζικές εργασίες. Συμπληρώνοντας, η υποδιοικητής της Τράπεζας κυρία Ελένη Δενδρινού-Λουρή ανέφερε μάλιστα, ότι ο αριθμός των μαθητών από Λύκεια της χώρας, που θα επισκεφθούν το Μουσείο τους επόμενους μήνες, αναμένεται να ξεπεράσει τις 6.000.

Tο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος είναι ιδιαίτερα εμπλουτισμένο, αναβαθμισμένο τεχνολογικά με ειδικά σχεδιασμένες εφαρμογές πολυμέσων διαδραστικού χαρακτήρα και με την αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων μουσειολογικών πρακτικών.

Πηγή: Το Βήμα (21.12.2010).

Το ωράριο των Μουσείων και Μνημείων μέχρι τον Μάρτιο 2011

Κλειστοί θα παραμείνουν όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία και τα μνημεία της χώρας κατά την 25η και 26η Δεκεμβρίου, 1η Ιανουαρίου και 25η Μαρτίου (επίσημες αργίες του κράτους), όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού. Καθορίστηκε επίσης το χειμερινό ωράριο λειτουργίας 08:30 – 15:00 το οποίο θα ισχύσει ως την 31η Μαρτίου 2011 για όλα τα μουσεία κ.λ.π. πλην όσων αναφέρονται στους ειδικούς πίνακες που ανακοινώθηκαν.

Πηγή: Το Βήμα (22.12.2010).

"Αναλυτική σκέψη και δημιουργικότητα"

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών διοργανώνουν το Συνέδριο "Αναλυτική σκέψη και δημιουργικότητα" που θα πραγματοποιηθεί στις 19-20 Ιανουαρίου 2011, στο αμφιθέτρο Λεωνίδας Ζέρβας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα).

Το συνέδριο εντάσσεται στις Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις "Επιστήμης Κοινωνία".

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

"Λιτότητα" η λέξη της χρονιάς

Η λέξη "λιτότητα" είναι η λέξη του χρόνου που φεύγει, σύμφωνα με το αμερικανικό λεξικό Merriam-Webster, κάτι που αντανακλά την τάση για περικοπές δαπανών που έχει κυριαρχήσει στην αμερικανική κοινωνία. «Η λέξη λιτότητα ακούγεται από τους περισσότερους ανθρώπους», δήλωσε ο Πίτερ Σοκολόβσκι, διευθυντής του λεξικού Merriam-Webster, που καταγράφει τις αναζητήσεις λέξεων που γίνονται σε διαδικτυακά λεξικά. «Συχνά την ακούμε με την έννοια των κυβερνητικών μέτρων, αλλά τη χρησιμοποιούμε και για τα δικά μας οικονομικά και κάποιες φορές χαρακτηρίζεται
ως νέα πραγματικότητα», πρόσθεσε ο Σοκολόβσκι.

Δεύτερη σε αναζητήσεις στα διαδικτυακά λεξικά είναι η λέξη "πραγματιστής". Οι χρήστες των λεξικών θεωρούν ότι «πρόκειται για μία υψηλή αξία, την οποία θέλουν να κατανοήσουν πλήρως και θα ήθελαν να αναγνωρίσουν στους ηγέτες τους», σύμφωνα με τον διευθυντή του Merriam-Webster.
Οι λέξεις που ακολουθούν με τη μεγαλύτερη συχνότητα αναζήτησης στα διαδικτυακά λεξικά είναι το "μορατόριουμ" και ο "σοσιαλισμός".

Πηγή: Το Βήμα (21.12.2010).

Επαναστατική ανακάλυψη για τις εγκεφαλικές συνάψεις

Νέοι τρόποι διάγνωσης και θεραπείας περισσότερων από 130 εγκεφαλικών παθήσεων, μεταξύ άλλων του Αλτσχάιμερ, του Πάρκινσον, της επιληψίας και του αυτισμού, μπορεί να ανακαλυφθούν στο άμεσο μέλλον χάρη σε μια νέα επιστημονική ανακάλυψη σχετικά με τη γενετική και χημική σύσταση των συνάψεων, δηλαδή των μικροσκοπικών συνδέσμων ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα. Η σημασία του επιτεύγματος θα μπορούσε, από μια πλευρά, να θεωρηθεί ανάλογη της αποκωδικοποίησης του ανθρωπίνου γονιδιώματος.

Βρετανοί επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή Σιθ Γκραντ του Ινστιτούτου Wellcome Trust Sanger του Κέμπριτζ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», ανακάλυψαν περισσότερες από χίλιες πρωτεϊνες -και τα αντίστοιχα γονίδιά τους- που παίζουν ζωτικό ρόλο στη δημιουργία των εγκεφαλικών νόσων.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας λαβύρινθος πολλών εκατομμυρίων εξειδικευμένων νευρικών κυττάρων, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους μέσω δισεκατομμυρίων ηλεκτροχημικών «συνδέσμων», που αποκαλούνται συνάψεις. Μέσα στις συνάψεις υπάρχουν πρωτεΐνες, οι οποίες συνδυάζονται μεταξύ τους δημιουργώντας μια «μοριακή μηχανή», με την ονομασία «μετα-συναπτική πυκνότητα». Αυτή ελέγχει την μετάδοση των ηλεκτρικών σημάτων μεταξύ των νευρώνων και πιστεύεται ότι προκαλεί τη δυσλειτουργία των εγκεφαλικών συνάψεων, με συνέπεια την πρόκληση ποικίλων ασθενειών και την επώδυνη αλλαγή της συμπεριφοράς του ασθενούς.

Αυτή η πολύπλοκη ομάδα πρωτεϊνικών μορίων προεξέχει από την μεμβράνη των συνάψεων-υποδοχέων που δέχονται τα ηλεκτρικά μηνύματα από τα άλλα νευρικά κύτταρα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι εν λόγω πρωτεΐνες εμπλέκονται σε πολλές, αν όχι σε όλες τις σοβαρές νευρολογικής φύσης εγκεφαλικές παθήσεις. Οι ερευνητές αφαίρεσαν αυτές τις πρωτεΐνες των συνάψεων από δείγματα εγκεφαλικού ιστού ασθενών, οι οποίοι είχαν κάνει νευροχειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο σε ένα νοσοκομείο του Εδιμβούργου. Συμπέραναν ότι τουλάχιστον 130 εγκεφαλικές παθήσεις σχετίζονται με την ύπαρξη αυτών των πρωτεϊνών, πολύ περισσότερες από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες. Η λεγόμενη «μετα-συναπτική πυκνότητα», όπως διαπιστώθηκε, προκύπτει από τον συνδυασμό 1.461 πρωτεϊνών, η κάθε μία από τις οποίες κωδικοποιείται (ελέγχεται) από ένα ξεχωριστό γονίδιο.

Για να υπάρξει καλύτερη αξιοποίηση των νέων επιστημονικών δεδομένων, οι Βρετανοί ερευνητές τα δημοσιοποίησαν, ώστε να γίνουν κοινό κτήμα όλων των ενδιαφερομένων επιστημόνων. Ελπίζουν έτσι ότι ο πρώτος «μοριακός χάρτης» των ανθρώπινων συνάψεων -που δείχνει με ποιο τρόπο οι πρωτεΐνες και οι παθήσεις αλληλεξαρτώνται- θα συμβάλει στην ανακάλυψη νέων θεραπειών και έγκαιρων διαγνωστικών τεστ για πολλές ασθένειες.

Η νέα έρευνα εξάλλου αποκάλυψε ότι οι επίμαχες πρωτεΐνες μέσα στις συνάψεις έχουν βαθιές εξελικτικές ρίζες και παίζουν έμμεσο ρόλο επίσης σε διάφορες νοητικές λειτουργίες, όπως η μνήμη και η μάθηση, το συναίσθημα και η ψυχική διάθεση. Σε σχέση με άλλες πρωτεΐνες, οι συγκεκριμένες εξελίσσονται με πολύ πιο αργό ρυθμό.

Πηγή: Η Καθημερινή (20.12.2010).

Ψηφιακό ταξίδι πίσω από τις λέξεις

Ενα ψηφιακό παράθυρο στην ιστορία των δύο τελευταίων αιώνων για ερευνητές αλλά και απλούς χρήστες του διαδικτύου άνοιξε από χθες η Google, καθώς ολοκληρώθηκε το τιτάνιο έργο της ψηφιοποίησης 500 δισεκατοµµυρίων λέξεων που περιέχονται σε 5,2 εκατοµµύρια τίτλους βιβλίων.

«Ο “Θεός” δεν πέθανε, αλλά είναι βέβαιο ότι χρειάζεται έναν καλό επικοινωνιολόγο». Αυτή είναι µία από τις πολλές διαπιστώσεις στις οποίες κατέληξαν οι ερευνητές του Πανεπιστηµίου του Χάρβαρντ µετρώντας τη συχνότητα εµφάνισης της λέξης «Θεός» στα βιβλία που έχουν εκδοθεί από το1800 έως το 2000. Γράφοντας τη λέξη στην ιστοσελίδα http://ngrams.googlelabs.com/ και µε ένα κλικ στο ποντίκι τους, οι αµερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι η χρήση της λέξης «Θεός» παρουσιάζει µια σταθερή συχνότητα, χωρίς όµως να «απογειωθεί» ποτέ. Εντελώς αντίθετη είναι η πορεία της λέξης «σεξ». Η σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του 1960 αλλά και η γυναικεία χειραφέτηση αποτυπώνονται εµφανώς στη συχνότητα της λέξης στα βιβλία.

Πηγή: Το Βήμα (21.12.2010).

Διαλογισμοί για τη γλώσσα από τον Γ. Μπαμπινιώτη

Το νέο του βιβλίο «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας» που αναφέρεται στα καίρια θέματα της γλώσσας παρουσίασε πριν λίγες ημέρες ο διακεκριμένος γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης στη «Στοά του Βιβλίου». Ο τίτλος του βιβλίου «Διαλογισμοί» προήλθε από τον εσωτερικό διάλογο που κάνει ο γλωσσολόγος με τον νοητό αναγνώστη. Ο γλωσσολόγος και φιλόλογος στον πρόλογο του βιβλίου του, εξηγεί, πως το έργο αυτό απευθύνεται σε όλους όσοι αγαπούν τη γλώσσα, στους αποκαλούμενους κατά τον καθηγητή «εραστές της γλώσσας».

«Γιατί η αγάπη για τη γλώσσα -όπως υποστηρίζει ο καθηγητής-είναι η πιο ουσιαστική αφού έχει να κάνει με την ίδια τη σκέψη μας και ότι πιο σημαντικό χαρακτηρίζει τον άνθρωπο».

Το βιβλίο προέρχεται -όπως εξήγησε ο κ. Μπαμπινιώτης - από τις σκέψεις του, που γεννήθηκαν στο μάθημα, στη διάλεξη, στις απαντήσεις και ερωτήσεις. Έτσι δημιουργήθηκαν 62 αδημοσίευτα κείμενα, γραμμένα με έναν απλό και κατανοητό τρόπο, ώστε ν' απευθύνονται σ' ένα ευρύτερο κοινό με σκοπό να «μείνουν». «Η γλώσσα ενώνει και χωρίζει», είπε μεταξύ άλλων, ο καθηγητής. Ενώνει τους ανθρώπους μιας εθνικής κοινότητας που μιλούν την ίδια μητρική γλώσσα, τους χωρίζει όμως από όλους τους άλλους ανθρώπους οι οποίοι μιλούν τη δική τους εθνική- μητρική γλώσσα. Η γλώσσα επίσης ενώνει τους ανθρώπους διαφοροποιώντας τους από όλα τα άλλα ζωικά είδη.

Αναφορικά με την ποίηση της γλώσσας και αφιερώνοντας την παρουσίαση της συγκεκριμένης ενότητας-στην παρούσα στην εκδήλωση- ποιήτρια Κική Δημουλά, ο καθηγητής, τόνισε πως ''η ποίηση στηρίζεται στη γλώσσα, υπάρχει και δημιουργείται με τη γλώσσα.'' Θέση του γλωσσολόγου είναι ότι και η ίδια η γλώσσα έχει ποιητικό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει πως οι δομές τις γλώσσας, τα συστατικά της μπορούν να αξιοποιηθούν ποιητικά. Ο ποιητής δεν χρησιμοποιεί μόνο τις λέξεις αλλά και τη δομή της γλώσσας, τη σύνταξη- χαρακτηριστικό Καβάφη.

Η επικοινωνία απασχολεί τον καθηγητή : «η γλώσσα ως επικοινωνία είναι μια αμοιβαία αλήθεια (ομιλητή- ακροατή).Η αλήθεια των λόγων μας, των σκέψεών μας, των προθέσεων μας και πάνω από όλα η αλήθεια μιας ουσιαστικής συνάντησης με τον άλλον». Η γλώσσα είναι η εξ ορισμού συνάντηση του ανθρώπου με τον άνθρωπο. Επίσης αναφέρθηκε στους πρώτους «τεχνολόγους» του κειμένου τους ανθρώπους, οι οποίοι πρώτοι ξεκίνησαν να αναλύουν τη γλώσσα από το μηδέν, ανακάλυψαν τις λειτουργίες της και άρχισαν τη συστηματοποίηση των τύπων αυτής. Αναφέρεται επίσης στη βάση της γλώσσας, τη δύναμη δηλαδή του ρήματος του λόγου, την ενέργεια. «Το κυριότερο συστατικό της πρότασης και του νοήματος αλλά και το επίκεντρο της γλωσσικής επικοινωνίας είναι το ρήμα .Η επικοινωνία μας είναι αλληλουχία ρηματικών πληροφοριών που εξειδικεύονται απ'ότι περιβάλλει τα ρήματα». Αυτή είναι και η βασική προσέγγιση στη διδασκαλία της γλώσσας», επεσήμανε.

Κλείνοντας ο Γιώργος Μπαμπινιώτης τόνισε ότι: «Η γλώσσα είναι ένας κόσμος, είναι σύμπαν, δεν είναι μόνο ένα εργαλείο, αλλά αξία, νοοτροπία, ιστορία, ταυτότητα, και πάνω απ' όλα η γλώσσα είναι οι συναντήσεις των ανθρώπων''.

Πηγή: Η Καθημερινή (20.12.2010).

Ο θηλασμός αυξάνει τη γνωστική ικανότητα

Ερευνητές στην Αυστραλία υποστηρίζουν ότι ο θηλασμός, εκτός των πολλών ευεργετικών συνεπειών του στον οργανισμό των μωρών, έχει ακόμη μία ιδιαίτερα θετική επίδραση, ειδικά στα αγόρια. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας αναφέρουν ότι τα μωρά που θηλάζουν για διάστημα έξι μηνών εμφανίζουν πιο ανεπτυγμένες γνωστικές ικανότητες σε σχέση με εκείνα που δεν θηλάζουν, τουλάχιστον κατά την πρώτη δεκαετία της ζωής τους. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα παιδιά που έχουν θηλάσει τουλάχιστον έξι μήνες τα καταφέρνουν καλύτερα στην ανάγνωση, στη γραφή, στην ορθογραφία και στην αριθμητική σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν θηλάσει πολύ. Μάλιστα οι ερευνητές διεπίστωσαν ότι εκείνα που ωφελούνται περισσότερο από τον θηλασμό όσον αφορά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων τους είναι τα αγόρια.

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν πού ακριβώς οφείλεται το φαινόμενο, αλλά εικάζουν ότι μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένα συστατικά στο μητρικό γάλα που βοηθούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Εκτιμούν μάλιστα ότι τα αγόρια έχουν μεγαλύτερη ωφέλεια από τα συγκεκριμένα συστατικά επειδή δεν εκκρίνουν ορισμένες ορμόνες που εκκρίνουν μόνο τα κορίτσια και οι οποίες δρουν προστατευτικά για τον εγκέφαλο.

Πηγή: Το Βήμα (21.10.2010).

Ολική σεληνιακή έκλειψη και χειμερινό ηλιοστάσιο στις 21 Δεκεμβρίου

Το φετινό χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου, η μικρότερης διάρκειας μέρα του έτους, η οποία σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του χειμώνα, συμπίπτει με μια ολική έκλειψη της Σελήνης.

Η έκλειψη, που θα αρχίσει στις 6:33 π.μ. (ώρα Γκρίνουιτς) το πρωί της Τρίτης, θα διαρκέσει περίπου τρεισήμισι ώρες, ενώ η σκιά της Γης θα καλύψει πλήρως το δορυφόρο της από τις 7:41 π.μ. (ώρα Γκρίνουιτς) και για τα επόμενα 72 λεπτά, σύμφωνα με τη NASA. Στην Ελλάδα το φαινόμενο θα συμβεί ουσιαστικά στη «δύση» του φεγγαριού, συνεπώς δεν θα είναι ορατό.

Αν και πρόκειται για σύμπτωση, το γεγονός ότι η έκλειψη συμπίπτει με το ηλιοστάσιο (χειμερινό για όσους ζουν στο βόρειο ημισφαίριο και θερινό για όσους ζουν στο νότιο), σημαίνει ότι -για όσους μπορούν να δουν το φαινόμενο- το φεγγάρι θα εμφανιστεί πολύ ψηλά στο νυχτερινό ουρανό. Αυτό θα συμβεί, επειδή το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την εποχή που η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης βρίσκεται στο πιο μακρινό σημείο σε σχέση με τον Ήλιο, με συνέπεια ο βόρειος πόλος να δείχνει στην μακρύτερη δυνατή κατεύθυνση σε σχέση με τον Ήλιο και ο τελευταίος να βρίσκεται στο χαμηλότερο δυνατό σημείο στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου.

Μια σεληνιακή έκλειψη λαμβάνει χώρα όταν η Γη παρεμβάλλεται (ευθυγραμμίζεται απολύτως) ανάμεσα στη Σελήνη και τον Ήλιο, εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο τις ηλιακές ακτίνες να πέσουν στο φεγγάρι. Καθώς η Σελήνη μετακινείται σταδιακά στη ζώνη της σκιάς, την οποία ρίχνει πάνω της η Γη, ο δορυφόρος αλλάζει βαθμιαία χρώματα, από το γκρι προς το πορτοκαλί ή το βαθύ κόκκινο.

Η αλλαγή χρώματος συμβαίνει, επειδή, έμμεσα, το ηλιακό φως μπορεί ακόμα να φτάσει στο φεγγάρι, περνώντας μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης και δημιουργώντας έτσι χρωματικές ανταύγειες πάνω στη Σελήνη. Αντίθετα με τις ηλιακές εκλείψεις, οι σεληνιακές εκλείψεις είναι απολύτως ασφαλείς για παρατήρηση με γυμνά μάτια.

Το φαινόμενο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, θα είναι πλήρως ορατό μόνο στη βόρεια και νότια Αμερική, τη βορειοδυτική Ευρώπη (Σκανδιναβικές χώρες και Ισλανδία) και στη νοτιοανατολική Ασία. Υπολογίζεται ότι περίπου ενάμισι δισεκατομμύριο άνθρωποι του πλανήτη μας θα μπορέσουν να δουν την έκλειψη, στο βαθμό που το επιτρέπουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες.

Η προηγούμενη ολική σεληνιακή έκλειψη είχε γίνει στις 21 Φεβρουαρίου του 2008. Το 2011, θα υπάρχουν δύο ολικές σεληνιακές εκλείψεις στη Γη, στις 15 Ιουνίου και στις 10 Δεκεμβρίου. Την επόμενη φορά που θα συμπέσουν πανσέληνος, ολική σεληνιακή έκλειψη και χειμερινό ηλιοστάσιο θα είναι στις 21 Δεκεμβρίου 2094.

Πηγή: Η Καθημερινή (20.12.2010).

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Δίκτυο "Συμμετέχω"

Το δίκτυο καινοτόμων εκπαιδευτικών «ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ» αποσκοπεί στην προώθηση, στην εφαρμογή και στη διάδοση πιλοτικών δράσεων σχετικών με τη χρήση φορητών υπολογιστών σε τάξεις ελληνικών σχολείων καθώς επίσης και διαδραστικών συστημάτων, εκπαιδευτικού λογισμικού και ηλεκτρονικών υπηρεσιών συμμετοχικού διαδικτύου με στόχο την καινοτόμα χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το δίκτυο «ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ» φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν ανοικτό χώρο κατάθεσης προτάσεων και ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών μεταξύ εκπαιδευτικών, αλλά και να συμβάλλει στη διάδοση νέων δράσεων για τις ΤΠΕ στην εκπαίδευση.


Μέλος του δικτύου «ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ» μπορεί να γίνει κάθε εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, δημόσιας ή/και ιδιωτικής εκπαίδευσης, που:


Χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα, π.χ. βίντεο-προβολέα, διαδραστικό σύστημα, κλπ, προκειμένου να παρουσιάσει πιο αποτελεσματικά στους μαθητές του διάφορες εκπαιδευτικές έννοιες.

Ενσωματώνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες με χρήση υπολογιστών στην τάξη ή στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου του.

Αξιοποιεί ή επιθυμεί να αξιοποιήσει εκπαιδευτικά λογισμικά ή ανοικτό λογισμικό που προτείνονται κεντρικά ή τοπικά για εκπαιδευτικά ή άλλα θέματα (περιβαλλοντικά, καλλιτεχνικές και άλλες δραστηριότητες).

Έχει δημιουργήσει ή επιθυμεί να δημιουργήσει παράλληλες δραστηριότητες εντός και εκτός τάξης με φωτογραφίες, ηχητικό και βίντεο υλικό.

Συνεργάζεται ή επιθυμεί να συνεργαστεί συστηματικά με άλλα σχολεία, τάξεις, φορείς και να προωθεί από κοινού νέες δραστηριότητες.

Επιθυμεί να εμπλακεί δημιουργικά στον εμπλουτισμό όρων (λημμάτων) της ελληνικής Βικιπαιδείας (http://el.wikipedia.org).

Αποτελέσματα κλήρωσης εκπαιδευτικών για συμμετοχή σε προγράμματα ΤΠΕ Β΄ Επίπεδο

Τα αποτελέσματα της κλήρωσης ανακοινώθηκαν και οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί μπορούν πλέον να ενημερωθούν σχετικά με τη συμμετοχή τους, με χρήση των κωδικών τους, επιλέγοντας «Προβολή Αίτησης Επιμόρφωσης» από το περιβάλλον του Πληροφοριακού συστήματος (ΟΠΣΔ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ – MIS) της Πράξης «Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ (2007-2013), που υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και του Ελληνικού Δημοσίου.

Τα Κ.Σ.Ε. μπορούν να ενημερωθούν επιλέγοντας «Εγγραφή υποψήφιου σε πρόγραμμα» από το περιβάλλον του παραπάνω Πληροφοριακού συστήματος και καλούνται αφού επικοινωνήσουν με τους κληρωθέντες επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς να προχωρήσουν στις εγγραφές τους.

Σημειώνεται ότι κατά την εγγραφή στο πρόγραμμα επιμόρφωσης, οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να καταθέσουν στο ΚΣΕ το έντυπο Δήλωσης/ Βεβαίωσης, σχετικά με τη θέση υπηρεσίας τους και την άσκηση διδακτικού έργου σε τάξη κατά την περίοδο της επιμόρφωσης, σύμφωνα με το έντυπο που διατίθεται στον κόμβο ενημέρωσης της Πράξης. Το παραπάνω αποτελεί προϋπόθεση εγγραφής.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1993-2008

Ένα σημαντικό έργο που συμβάλλει στην αποτύπωση της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας ολοκλήρωσε πρόσφατα το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Η μελέτη "Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1993-2008: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά", η οποία διατίθεται διαδικτυακά με ανοικτή πρόσβαση στη διεύθυνση www.ekt.gr/metrics , παρουσιάζει τα βασικά χαρακτηριστικά της επιστημονικής συγγραφικής δραστηριότητας των ελληνικών φορέων και τη θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στο διεθνές περιβάλλον.

Το εγχείρημα πραγματοποιείται για πρώτη φορά σε αυτή την έκταση, καθώς καλύπτει ένα εκτεταμένο χρονικό διάστημα (1993-2008) και τους κυριότερους ελληνικούς φορείς που παράγουν επιστημονικές δημοσιεύσεις (70 φορείς ομαδοποιήθηκαν σε 11 κατηγορίες: Πανεπιστήμια, ΤΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, Δημόσιοι Φορείς Υγείας, Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, Φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας, Μουσεία, Τράπεζες, Λοιποί Δημόσιοι Φορείς και Λοιποί Ιδιωτικοί Φορείς).

Η έκδοση βασίστηκε στη σημαντική τεχνογνωσία που διαθέτει το ΕΚΤ στον τομέα της οργάνωσης και επεξεργασίας πληροφορίας για την έρευνα και τεχνολογία, καθώς και στη δυνατότητα πρόσβασης σε κατάλληλες πηγές για να αντλήσει τα απαραίτητα δεδομένα. Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων και τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών χρησιμοποιήθηκε εξειδικευμένο λογισμικό που αναπτύχθηκε από το ΕΚΤ.

Στο πλαίσιο της μελέτης, πραγματοποιήθηκε αναλυτική καταγραφή και επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν τις ελληνικές δημοσιεύσεις της περιόδου 1993-2008 (92.456 δημοσιεύσεις και 749.583 αναφορές σε αυτές) και προσδιορίστηκαν δείκτες που αποτυπώνουν την παραγωγή της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας σε δημοσιεύσεις και την απήχηση του ερευνητικού της έργου διεθνώς. Επίσης, προσδιορίστηκαν επιστημονικές περιοχές "αριστείας" που διαθέτει η Ελλάδα, καθώς και οι συνεργασίες μεταξύ των φορέων που προκύπτουν εντός της χώρας και στο εξωτερικό.

Το παιδί και το μουσείο τα Χριστούγεννα

Δημιουργικές γιορτές που προκειμένου για παιδιά περιλαμβάνουν πάντα την διασκέδαση και την απόλαυση προγραμματίζουν μεγάλα μουσεία της Αθήνας. Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που φέρνει τα παιδιά κοντά στα μουσεία, την πολιτιστική κληρονομιά και την τέχνη καλλιεργώντας μελλοντικούς τακτικούς επισκέπτες το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Νομισματικό και το Βυζαντινό Μουσείο ανοίγουν τις αίθουσές τους στα Χριστούγεννα.

Παραμύθια του Δωδεκαήμερου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Με χριστουγεννιάτικες ιστορίες και μύθους από το Δωδεκαήμερο θα υποδεχθεί τα παιδιά το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου. Αφηγείται η Νίκη Κάπαρη και μαζί της, ο Γιάννης Ψειμάδας ντύνει με μουσική και ήχους τα παραμύθια. Στο τέλος της εκδήλωσης μικροί και μεγάλοι θα τραγουδήσουν μαζί τα κάλαντα. Την πρόσκληση απευθύνει ο «Κενταυρούλης» η μασκότ των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του μουσείο, μία γνωστή και ήδη αγαπημένη φιγούρα για τα παιδιά.

Η εκδήλωση απευθύνεται σε παιδιά 5-12 χρονών και θα διεξαχθεί στη μεγάλη αίθουσα του Βωμού στο ισόγειο του Μουσείου. Ώρα διεξαγωγής: 11:30-12:30. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210 8217724, 210 8217717. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Πατησίων 44

Εικόνες των Χριστουγέννων σε κάρτες στο Βυζαντινό Μουσείο

Χριστουγεννιάτικες κάρτες και στολίδια με θέματα που εμπνέονται από εκθέματα του μουσείου καλούνται να κατασκευάσουν οι μικροί επισκέπτες, που θα συμμετάσχουν στα εορταστικά εργαστήρια. Τα αντικείμενα που έχουν επιλεγεί εικονογραφούν διαφορετικά επεισόδια από την αφήγηση της Γέννησης, όπως είναι παράδειγμα η εικόνα με παράσταση της Γέννησης (β΄ μισό του 15ου αιώνα), η εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε με παράσταση της Προσκύνησης των Μάγων (1667) και το επισμαλτωμένο πλακίδιο με θέμα τη Φυγή στην Αίγυπτο (18ος αιώνας).

Τα εργαστήρια απευθύνονται σε 5 έως 8 ετών και θα διεξαχθούν το Σάββατο 18 και την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου. Ώρες έναρξης: 10: 00 και 12:00. Η συμμετοχή στα προγράμματα είναι δωρεάν αλλά είναι απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 213 213 9507. Βυζαντινό Μουσείο: Βασιλίσσης Σοφίας 22

Ο χαράκτης του ελληνικού ευρώ στο Νομισματικό Μουσείο

Γούρια θα κατασκευάσουν τα παιδιά, που θα συμμετάσχουν στο εορταστικό πρόγραμμα του Νομισματικού Μουσείου την Τρίτη 28 και Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου. «Φτιάξε το δικό σου γούρι με το χαράκτη του ελληνικού ευρώ» είναι ο τίτλος των εκδηλώσεων, αφού πράγματι θα τις παρουσιάσει ο βραβευμένος χαράκτης Γιώργος Σταματόπουλος, ο οποίος σχεδίασε το ευρώ. Χρησιμοποιώντας τεχνική κατασκευής ανάλογη του αρχαίου νομίσματος ο καλλιτέχνης θα σχεδιάσει πρωτότυπες παραστάσεις μαζί με τα παιδιά, τα οποία θα τυπώσουν μετά το γούρι τους.

Το εργαστήριο απευθύνεται σε παιδιά 8 έως 13 ετών και είναι δωρεάν αλλά είναι απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στα τηλέφωνα: 210 3643774, 210 3632057. Ωρες διεξαγωγής: 11.00 και 12.30. Νομισματικό Μουσείο: Πανεπιστημίου 12.

Πηγή: Το Βήμα (16.12.2010).

Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010

Γιάννης Ψυχάρης, ο δημοτικιστής και ο άνθρωπος μέσα από το αρχείο του

Κάθε σεντούκι με προσωπικά αντικείμενα όταν ανοίγει αφηγείται μια ολόκληρη ζωή. Πολλώ μάλλον όταν πρόκειται για δύο μπαούλα και δεκαεννέα μεγάλα χαρτοκιβώτια που φτάνουν στην Ελλάδα συσκευασμένα από το Παρίσι το 1924 και κλείνουν μέσα, στις λεπτομέρειές της, τη ζωή του γλωσσολόγου Γιάννη Ψυχάρη (1854-1929).

Τα πολλά πρόσωπα του ανθρώπου που σήμερα είναι κυρίως γνωστός ως ο πρωτεργάτης του δημοτικισμού, ως το μυθικό σύμβολο στον αγώνα του γλωσσικού ζητήματος που με το έργο του «Το ταξίδι μου» (1888) συνέβαλε στην επικράτηση της δημοτικής γλώσσας στην πεζογραφία, παρέλασαν στη συνεδριακή αίθουσα της Βουλής στη λεωφόρο Αμαλίας όπου το βράδυ της Τρίτης έγινε η παρουσίαση του Αρχείου Ψυχάρη με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της ταξινόμησής του και της διάθεσής του στο κοινό και στους ερευνητές.

Ο μαχητικός δημοτικιστής ήταν επίσης ο πατέρας που έχασε δυο γιούς στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Ηταν ένας διαβητικός με μόνιμα προβλήματα υγείας αλλά με λατρεία για το κακάο και τα μικρά γλυκίσματα. Ενας συγγραφέας που επιθυμούσε ένα βραβείο Νομπέλ. Ενας άνδρας που, όπως ομολογεί, ερωτεύτηκε 46 φορές –επτά από αυτές θανάσιμα– και χώρισε την πρώτη του σύζυγο Νοεμί, την κόρη του γάλλου φιλοσόφου Ερνέστου Ρενάν, προκειμένου να παντρευτεί την πολύ νεότερή του Ιρέν Μπομ. Ηταν ένας Ελληνας της Διασποράς και ένας γάλλος διανοούμενος, ένας αγωνιστής, ένας ερευνητής και ένας δάσκαλος, που έζησε στο σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Ελλάδας-Γαλλίας, 19ου-20ού αιώνα, επιστήμης και λογοτεχνίας.

Το Αρχείο Ψυχάρη περιλαμβάνει περίπου 150.000 φύλλα (αλληλογραφία, χειρόγραφα και δακτυλόγραφα έργων του, αποκόμματα Τύπου και ποικίλα ντοκουμέντα προσωπικά, οικονομικά κ.ά.). Αφορούν τη περίοδο από το 1840 ως το 1929 και έφτασαν στην Ελλάδα μαζί με τους τόμους της Βιβλιοθήκης Ψυχάρη (την οποία αγόρασε ο Εμμανουήλ Μπενάκης το 1924, ενόσω ζούσε ο Ψυχάρης, και δώρισε στη Βουλή των Ελλήνων) ή αποτελούν δωρεά της συζύγου του Ιρέν Μπομ. Η ανασυγκρότηση και η ηλεκτρονική καταγραφή του Αρχείου άρχισε το 2006. Επιθυμία του Ψυχάρη ήταν, όπως όριζε στη διαθήκη του, το Αρχείο του να καταλήξει στην Ελλάδα και να ανοιχτεί πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του. Αν και το Αρχείο γίνεται καθυστερημένα ανοιχτό στην έρευνα, η μελέτη του, όπως επισήμανε η ιστορικός Ευτυχία Λιάτα, υπεύθυνη της ομάδας που ανέλαβε την ανασυγκρότηση του Αρχείου, θα φωτίσει άγνωστες πτυχές και θα προσφέρει νέες προσεγγίσεις στο έργο του Ψυχάρη. Η αλληλογραφία –«με τους πάντες»– και τα αποκόμματα Τύπου είναι πολύτιμα τόσο για τους βιογράφους, καθώς μαρτυρούν τη δραστηριότητα του Ψυχάρη σε μια έντονη περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας, αλλά και για τους ιστορικούς, διότι προσφέρουν τεκμήρια για την ελληνική αλλά και για την ευρωπαϊκή ιστορία (πολλά για την υπόθεση Ντρέιφους).

Στη διάρκεια της εκδήλωσης, διαγράφηκε στις ανακοινώσεις των ομιλητών, όλη η ιστορία του γλωσσικού ζητήματος. Σήμερα όμως που το γλωσσικό ζήτημα δεν είναι επίκαιρο, ποιο μπορεί να είναι το ενδιαφέρον για τον πρωτεργάτη του μαχητικού δημοτικισμού Γιάννη Ψυχάρη; αναρωτήθηκε ο ιστορικός της εκπαίδευσης Αλέξης Δημαράς. Την απάντηση έδωσε ο ίδιος: «Η ειρωνεία και η θυμοσοφία του αξίζει, στις μέρες μας, να μείνουν ως αντίδοτο στην αλαζονεία των ηγετών».

Η Βιβλιοθήκη Ψυχάρη, περίπου 34.000 τόμοι, στεγάζεται προσωρινά στο κτίριο της Βιβλιοθήκης της Βουλής στο πρώην Καπνεργοστάσιο στην οδό Λένορμαν, ενώ το Αρχείο Ψυχάρη φυλάσσεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο της Βουλής.

«Περνώ γι’ αντάρτης, παναστατικός, αναρχικός στο δημόσιο και θαρρώ πώς δεν είναι διόλου σωστό. Για να πειστήτε και σεις που με διαβάζετε, θέλω σήμερα να σας διηγηθώ πώς έμαθα τη μητρική μας τη γλώσσα. Δε γνώρισα τη μάννα μου. Πέθανε όταν είμουνε δεκοχτώ μηνώ μωρουδάκι …. Γεννήθηκα στη Ρουσσία και πρωτόκλαψα ρούσσικα. Ρούσσικα πρωτομίλησα … Στην Πόλη ο πατέρας μού έμαθε τα γαλλικά. Πού τολοιπόν έμαθα τα ρωμαίικα; … Τάμαθα στο σπίτι μας του Γαλατά ή στης Πρίγκιπος το ξοχικό μας, τάμαθα με τα δουλικά, που ο Θεός και η ψυχή τους! Ας είναι καλά οι δούλες, οι πλύστρες, οι ράφτρες, οι μπαξεβάνηδες, οι μαγέροι…»

Από το κείμενο «Αντάρτης (από τη ζωή μου)», που τυπώθηκε από χειρόγραφο του Αρχείου Ψυχάρη, με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της ταξινόμησής του.

Πηγή: Το Βήμα (16.12.2010).

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Παρουσίαση ευρημάτων από την κατασκευή μετρό στη Θεσσαλονίκη

Τέσσερα χρόνια εντατικών ερευνών, που ακολούθησαν την έναρξη των εργασιών κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης, σε δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα ανασκαφών έχουν φέρει μέχρι σήμερα στο φως εντυπωσιακά ευρήματα, αδιάψευστους μάρτυρες για τη ζωή στη Θεσσαλονίκη του παρελθόντος, από την πρώιμη ελληνιστική εποχή μέχρι τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα, που έχουν φέρει στο φως οι ανασκαφές της ΙΣΤ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων παρουσίασαν οι επικεφαλής των δύο αρχαιολογικών υπηρεσιών, Λίλιαν Αχειλαρά και Μελίνα Παϊσίδου, αντίστοιχα, σε εκδήλωση απόψε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Οι ανασκαφές της ΙΣΤ’ ΕΠΚΑ έχουν επικεντρωθεί σε τμήματα των δύο νεκροταφείων, ανατολικού και δυτικού, της αρχαίας Θεσσαλονίκης, τα οποία απλώνονταν έξω από τα τείχη της πόλης.

Στις περιοχές, όπου χωροθετούνται ο σταθμός «Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός» και η Διακλάδωση προς Σταυρούπολη του σταθμού «πλατεία Δημοκρατίας» έχουν εντοπιστεί εγκαταστάσεις κεραμικών εργαστηρίων, καθώς και τμήματα της δυτικής νεκρόπολης. Μέχρι σήμερα έχουν έρθει στο φως 375 τάφοι (κυρίως λακκοειδείς, αλλά και κιβωτιόσχημοι, καμαροσκεπείς, εγχυτρισμοί και κεραμοσκεπείς), που χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. Οι τάφοι ήταν κτερισμένοι με ασημένια και χάλκινα νομίσματα, χρυσά, ασημένια, οστέινα και χάλκινα κοσμήματα, χάλκινα, γυάλινα και πήλινα αγγεία, χάλκινα κάτοπτρα, πήλινα ειδώλια, σιδερένια εργαλεία, χρυσές δάνακες, κ.α.

Το ανατολικό νεκροταφείο, που χρησιμοποιήθηκε από τα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια μέχρι την υστερορωμαϊκή περίοδο, βρισκόταν έξω από τα ανατολικά τείχη της αρχαίας Θεσσαλονίκης και στις περιοχές, όπου χωροθετούνται ο σταθμός Σιντριβανίου και η διασταύρωση τροχιογραμμών του ίδιου σταθμού. Μέρος του ανατολικού νεκροταφείου είχε ανασκαφεί και κατά τη διάρκεια παλαιότερων σωστικών ανασκαφών στην περιοχή.

Από τα ευρήματα που ήρθαν στο φως στην περιοχή αυτή ξεχώρισαν οκτώ στεφάνια, τέσσερα με φύλλα ελιάς, που εντοπίστηκαν σε λακκοειδή τάφο, και τέσσερα με φύλλα βελανιδιάς, από λίθινη ταφική θήκη.

Συνολικά από το ανατολικό νεκροταφείο ερευνήθηκαν 1652 τάφοι (μόλις οι 47 της ελληνιστικής εποχής), ποικίλης τυπολογίας. Από αυτούς οι 417 βρέθηκαν κτερισμένοι με τα προσωπικά αντικείμενα των νεκρών.

Ενδιαφέροντα τοπογραφικά συμπεράσματα προέκυψαν από τις έρευνες στο σταθμό «Φλέμινγκ», όπου αποκαλύφθηκε συστάδα 17 τάφων των ρωμαϊκών χρόνων, σε μακρινή απόσταση από το οργανωμένο ανατολικό νεκροταφείο. Όπως παρατήρησε η κ. Αχειλαρά, η ύπαρξή της ίσως σχετίζεται με αγροτική εγκατάσταση της ίδιας εποχής στην περιοχή.

Ένα από τα σπουδαιότερα ευρήματα των μέχρι σήμερα ανασκαφών, που ερεύνησε η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ήταν η τρίκλιτη βασιλική των παλαιοχριστιανικών χρόνων, που ήρθε στο φως στην περιοχή του σταθμού «Σιντριβάνι». Στο εσωτερικό της βρέθηκαν τρία ψηφιδωτά δάπεδα του 5ου αιώνα μ.Χ.

Η βασιλική, διαστάσεων 17,6 Χ 11,5 μέτρα, θα μεταφερθεί σε χώρο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, πιθανότατα έξω από τη Θεολογική Σχολή, προκειμένου να συμβάλει στη διδασκαλία των φοιτητών.

Οι ανασκαφές της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων είχαν ως αποτέλεσμα την αποκάλυψη και άλλων σημαντικών κτισμάτων σε σταθμούς κατασκευής του μετρό. Από αυτά ξεχωρίζουν εργαστήρια και αποθηκευτικοί χώροι (5ου- 8ου αιώνα μ.Χ.) από το σταθμό «Πλατεία Δημοκρατίας», που μαρτυρούν την κατάργηση μέρους του δυτικού νεκροταφείου και την οικοδομική δραστηριότητα στην περιοχή, μνημειακό περίκεντρο κτίσμα (πιθανώς οκταγωνικό) της ύστερης αρχαιότητας στη διακλάδωση προς Σταυρούπολη, καθώς και κτίριο μνημειακών διαστάσεων, με μάλλον κοσμική χρήση, του 15ου αιώνα (με χρήση ως τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) από το σταθμό «Βενιζέλου». Στον ίδιο σταθμό εντοπίστηκαν καταστήματα, χάνια, αποθήκες και εμπορικής χρήσης κτίσματα, που αποτελούσαν το «εμπορικό κέντρο» της μεταβυζαντινής και της νεότερης περιόδου.

Τέλος, στο σταθμό «Αγία Σοφία» τα αρχαιολογικά δεδομένα επιβεβαίωσαν την πορεία της μεγάλης λεωφόρου της πόλης (Decumanus), που συμπίπτει με τη σημερινή Εγνατία, αλλά με άξονα μετατοπισμένο κατά βορειότερα.

Σημειώνεται, εξάλλου, ότι στο Αλκαζάρ, στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου, αναμένεται να δημιουργηθεί μουσείο των ευρημάτων των ανασκαφών του μετρό.

Επίσης, μερικοί από τους πιο χαρακτηριστικούς τάφους όλων των περιόδων και των τύπων έχουν αποσπαστεί από το χώρο της ανασκαφής, προκειμένου να εκτεθούν μελλοντικά στους σταθμούς, όπου βρέθηκαν.

Πηγή: Η Καθημερινή (13.12.2010).

Η παιδεία απάντηση στην κρίση

«Ευκαιρία να χτίσουμε τη συγκυρία μέσα στην οποία θα πραγματοποιήσει η κοινωνία μια πολιτισμική ανατροπή προς την κατεύθυνση της αυτοκριτικής και την κατάκτηση εθνικής αυτογνωσίας είναι η κρίση» υποστήριξε ο συγγραφέας της «Ανατροπής» Νίκος Θέμελης στη συζήτηση με θέμα «Γιατί οι τέχνες και τα γράμματα δεν είναι πολυτέλεια σε εποχή κρίσης» που διεξήχθη χθες στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, με ομιλητές μελετητές του πολιτισμού και των τεχνών, κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες και συγγραφείς.

Η φύση, ο ρόλος, η αναγκαιότητα και η λειτουργία των γραμμάτων και των τεχνών στη δεινή σημερινή οικονομική συγκυρία παρουσιάστηκαν από διαφορετικές οπτικές που συνέκλιναν όμως στην άποψη ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε αποτελεί την κορυφή ενός παγόβουνου με κορμό την κρίση στην κοινωνία και στα ήθη, στη λειτουργία των θεσμών, στις αντιλήψεις και στον τρόπο σκέψης.

«Ζούμε μια κρίση πολιτισμού, μια κρίση ολική, που δεν χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία μόνο σήμερα, που έχει εκτροχιαστεί η οικονομία, αλλά διαχρονικά, από τη σύσταση του ελληνικού κράτους» τόνισε ο κ. Θέμελης. Η ελαστική ηθική στη δημόσια ζωή, οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων, η νομιμοποίηση της ήσσονος προσπάθειας, του βολέματος, της αρπαχτής απέναντι σε όσους μοχθούν και σέβονται τους νόμους και τους συνανθρώπους τους, ο ατομοκεντρισμός και ο αμοραλισμός στην ελληνική κοινωνία οφείλονται στο «στερεότυπο κληρονομικό ιδεολόγημα ότι φταίνε πάντα κάποιοι άλλοι», μια στρεβλή αντίληψη που πίσω της κρύβεται μια χωλή παιδεία.

Με επιχειρήματα που αντλήθηκαν από τη σωκρατική σκέψη, την ευρωπαϊκή ιστορία της τέχνης του 19ου αιώνα, τη νεότερη ελληνική ιστορία ως και τις πρόσφατες απόψεις της αμερικανίδας φιλοσόφου Μάρθας Νουσμπάουμ , οι ομιλητές συνέκλιναν στην αναγκαιότητα μιας ευρείας ανθρωπιστικής παιδείας, που έχει αποδειχθεί απολύτως απαραίτητη σε καιρούς κρίσης για την ανάπτυξη του διαλόγου, της κριτικής σκέψης, της αυτοκριτικής, για τη διεύρυνση των ατομικών και συλλογικών μας οριζόντων, για την απόκτηση αυτογνωσίας, ατομικής και εθνικής ταυτότητας. Για την παιδεία αυτή δεν χρειαζόμαστε υπέρογκα κονδύλια αλλά έναν πολιτισμό που δεν είναι πολυτελής, ένα κοινό που εκπαιδεύεται και μια πολιτισμική πολιτική. Οσο για το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών, που ο ζωτικός τους χώρος απειλείται έντονα υπό την πίεση μιας τεχνοκρατικής παιδείας του κέρδους, εξαιρετικά αισιόδοξος ακούστηκε ο Μίλτος Πεχλιβάνος , καθηγητής νεοελληνικών σπουδών στο Freie Universitat του Βερολίνου: «Ο 21ος αιώνας μπορεί να οδηγήσει σε έναν νέο ουμανισμό που θα λύσει με νέο τρόπο τα σύγχρονα προβλήματα».

Πηγή: Το Βήμα (14.12.2010).

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Διεθνές συνέδριο για την Ανοικτή Πρόσβαση στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Διεθνές Συνέδριο με τίτλο «Ανοικτή Πρόσβαση: Έρευνα - Εκπαίδευση - Δημόσια Δεδομένα» διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT), στις 16-17 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Το συνέδριο πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον οργανισμό SPARC Εurope (Scholarly Publishing and Academic Resources Coalition) και την Ένωση Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Βιβλιοθηκών (LIBER). Το Συνέδριο απευθύνεται στην ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, σε βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικούς, φορείς της Δημόσιας Διοίκησης, επιχειρήσεις, αλλά και στο ευρύ κοινό.

Oμιλητές του Συνεδρίου θα είναι πανεπιστημιακοί, ερευνητές και ανώτατα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, που θα παρουσιάσουν απόψεις, εμπειρίες και προβληματισμούς για την Ανοικτή Πρόσβαση στη γνώση και, συγκεκριμένα, στους τομείς της Έρευνας, της Εκπαίδευσης και των Δημόσιων Δεδομένων.

Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο John Willinsky, καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ και διευθυντής του Public Knowledge Project, ευρέως γνωστός και βραβευμένος για το έργο του σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση.

Στόχος του Συνεδρίου είναι να αναδείξει τις δυνατότητες που προσφέρει η Ανοικτή Πρόσβαση στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που προωθεί την έρευνα και την επιστημονική επικοινωνία, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία, την εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία, τη διαφάνεια και τη συμμετοχικότητα των πολιτών. Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα παρουσιαστούν εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, δράσεις και υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης, διεθνείς συνεργασίες και σύγχρονες τάσεις στην επιστημονική επικοινωνία και τη διαχείριση ψηφιακού υλικού, καθώς και οι πρωτοβουλίες του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για την Ανοικτή Πρόσβαση.

Η συμμετοχή στο Συνέδριο είναι ελεύθερη, με προτεραιότητα σε όσους έχουν συμπληρώσει την ηλεκτρονική φόρμα εγγραφής. Οι γλώσσες του συνεδρίου είναι η Ελληνική και η Αγγλική, και θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία.

Το συνέδριο εντάσσεται στις πρωτοβουλίες που το ΕΚΤ αναλαμβάνει συστηματικά τα τελευταία χρόνια, με στόχο την προώθηση και υιοθέτηση των πολιτικών της Ανοικτής Πρόσβασης στο ελληνικό περιβάλλον, και επισφραγίζει την ενεργή δράση και τις αναπτυξιακές δραστηριότητές του στον τομέα αυτό (ηλεκτρονικά αποθετήρια και επιστημονικά περιοδικά).

Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) είναι η ελεύθερη, άμεση και διαρκής διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο. Στόχος είναι η διευκόλυνση της ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών, η ενίσχυση της έρευνας και η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Η ΑΠ είναι απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων. Οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το ψηφιακό υλικό, για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, ενώ οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα τους.

Η ΑΠ στη γνώση παρέχεται μέσω Ηλεκτρονικών Αποθετηρίων και Επιστημονικών Περιοδικών. Τα Αποθετήρια (ιδρυματικά ή θεματικά) είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που περιλαμβάνουν επιστημονικά τεκμήρια (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, πρακτικά συνεδρίων, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Τα Επιστημονικά Περιοδικά είναι και αυτά ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο και δημοσιεύουν άρθρα, ακολουθώντας διαδικασίες αξιολόγησης από κριτές.

Πηγή: Η Καθημερινή (09.12.2010).

Το «γονίδιο του πολεμιστή», υπεύθυνο για το ρίσκο

Είναι γνωστό και ως «γονίδιο του πολέμου» - μια μετάλλαξη που φαίνεται να κάνει τους ανθρώπους πιο επιθετικούς. Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν προσφάτως ότι όσοι διαθέτουν αυτό το γονίδιο μπορεί να μην είναι επιθετικοί αλλά να έχουν ένα προτέρημα στη διάκριση των συμφερόντων τους.

Σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, οι «κάτοχοι» του περίφημου ΜΑΟΑ-L, του γονιδίου που ελέγχει χημικές διεργασίες στην περιοχή του εγκεφάλου, έχουν μεγαλύτερη τάση στην επιθετική συμπεριφορά. Ωστόσο, οι πολέμιοι θεωρούν ότι η επιρροή του συγκεκριμένου γονιδίου ποικίλλει ανάλογα με το υπόβαθρο του κάθε ατόμου. Η Cary Frydman και οι συνεργάτες της στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας στην Πασαντίνα ανακάλυψαν ότι όσοι έχουν το MAOA-L «απλά κάνουν καλύτερες επιλογές»· «δεν είναι πάντως το ίδιο με την επιθετικότητα».

Διάφορες παραλλαγές του MAOA παράγουν, πάνω-κάτω, ένα ένζυμο που υποβαθμίζει διάφορα βιοχημικά μηνύματα, γνωστά και ως νευροδιαβιβαστές. Όσοι άνθρωποι λοιπόν έχουν αυτό το γονίδιο είναι πιο επιρρεπείς σε βίαιες συμπεριφορές. Προσπαθώντας να αναλύσει αυτές τις διαφορές, η Frydman έδωσε σε 83 άνδρες εθελοντές 140 υποθετικές επιλογές. Έχοντας 3 λεπτά για κάθε επιλογή, οι άνδρες έπρεπε να αποφασίσουν αν προτιμούσαν μια ασφαλή επιλογή, π.χ να τους έδιναν 2 δολάρια ή μια επιλογή με ρίσκο όπως την προσφορά μιας πιθανότητας 50/50 να κερδίσουν 10 δολάρια ή να χάσουν 5.

Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι αυτές οι επιλογές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκαλύψουν τη συνολική τάση του ατόμου προς το ρίσκο. Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα που ασχολήθηκε με το ζήτημα βρήκε ότι δεν υπήρχε κάποια διαφορά στους ανθρώπους που είχαν το «διαβόητο» γονίδιο. Το αξιοσημείωτο ωστόσο έγκειται στο ότι οι φέροντες το MAOA-L ήταν «καλύτεροι» στο να διαλέγουν -για τους εαυτούς τους- την πιο συμφέρουσα επιλογή. Ειδικότερα, σε δύο κρίσιμα στάδια της διαδικασίας απόφασης (πόσο αξίζει η κάθε επιλογή και η σύγκριση μεταξύ των δύο) τα άτομα αυτά έδειξαν ότι ήταν καλύτερα στο δεύτερο μέρος.

Η Frydman ισχυρίζεται ότι αυτό το εύρημα ενδεχομένως να μοιάζει με αυθορμητισμό αλλά μπορεί να αντανακλά περισσότερη πνευματική συγκέντρωση. Όπως και στους χαρτοπαίκτες· όταν βλέπεις ότι κάποιος στοιχηματίζει συνέχεια, νομίζεις ότι είναι άγεται και φέρεται από τον αυθορμητισμό του. Ωστόσο, μπορεί να ανταποκρίνεται στο «καλό χαρτί» που του έρχεται.

Ωστόσο, ο αντίκτυπος από τις γονιδιακές έρευνες μάλλον είναι μεγαλύτερος απ’ όσο φανταζόμαστε. Όσο η αποκωδικοποίηση της γονιδιακής ακολουθίας γίνεται φθηνότερη, λέει η Frydman, θα υπάρχουν μεγαλύτερες προσπάθειες για σύνδεση των γονιδίων με τη συμπεριφορά. Για να γίνει αυτό με ακρίβεια βέβαια, οι ερευνητές θα πρέπει να καθορίσουν τα συστατικά της συμπεριφοράς πολύ προσεκτικά· όπως ακριβώς κάνουν και με το DNA.

Πηγή: Η Καθημερινή (10.12.2010).

Μαθητές δημοτικού αποκαλύπτουν τα τέσσερα γνωρίσματα του καλού δασκάλου

Με ποιά κριτήρια άραγε θεωρούν έναν δάσκαλο καλό οι ίδιοι οι μαθητές των δημοτικών σχολείων ; Το ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς χρηματοδοτεί στις ΗΠΑ μία φιλόδοξη δημοσκοπική έρευνα η οποία έχει ως στόχο του να ξεχωρίσει την… ήρα από το στάχυ των αμερικανών εκπαιδευτικών στα περίπου 15.000 δημόσια δημοτικά της χώρας.

Οι στατιστικολόγοι που μελέτησαν τα πρώτα αποτελέσματα κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι πιο επιτυχημένοι κι αποτελεσματικοί δάσκαλο, σύμφωνα με τη γνώμη των μικρών μαθητών, έχουν τέσσερα κοινά σημεία :

1. Δεν χάνουν χρόνο.
Την ώρα του μαθήματος αναπτύσσουν μεθόδους οι οποίες κρατάνε τους μαθητές τους σε εγρήγορση από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό.

2. Διδάσκουν τον αυτοέλεγχο.
Μετά από καθοδήγηση και υπό διακριτική εποπτεία, τα παιδιά διορθώνουν μόνα πολλά από τα λάθη τους

3. Λύνουν τις απορίες με «χίλιους» τρόπους.
Οι καλύτεροι δάσκαλοι έχουν την ικανότητα να επεξηγούν το μάθημα τους με πολλούς, και μάλιστα συχνά διασκεδαστικούς τρόπους

4. Λένε όχι στην «σκλαβιά των διαγωνισμάτων».
Καλός δάσκαλος είναι αυτός που δεν προσαρμόζει το καθημερινό μάθημα στον στόχο να γράψουν καλά οι μαθητές στα γραπτά διαγωνίσματα, απροειδοποίηστα ή τακτικά. Εξάλλου έρευνες δείχνουν ότι όσοι δάσκαλοι βασίζουν το έργο τους στα τεστ «βγάζουν» μαθητές με μέτριες επιδόσεις.

Πάνω από 3.000 δάσκαλοι δημόσιων δημοτικών σχολείων επτά μεγάλων πόλεων των ΗΠΑ μπήκαν στο μικροσκόπιο της συγκεκριμένης έρευνας. Η διαδικασία ήταν απλή: σε μαθητές των πόλεων Σάρλοτ, Ντένβερ, Ντάλας, Τάμπα, Μέμφις, Νέας Υόρκης και Πίτσμπεργκ δόθηκε ένα εμπιστευτικό ερωτηματολόγιο σχετικά με τις επιδόσεις των εκπαιδευτικών. Οι χιλιάδες μικροί μαθητές έπρεπε, ανώνυμα, να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο αυτό, κρίνοντας το έργο των δασκάλων τους, χωρίς να φοβούνται ότι υποστούν οποιεσδήποτε συνέπειες.

Πηγή: Το Βήμα (13.12.2010).

Τριανταένα χρόνια από την απονομή του Νόμπελ στον Οδυσσέα Ελύτη

Ήταν 10 Δεκεμβρίου του 1979, όταν o Οδυσσέας Ελύτης παρέλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας από τα χέρια του Σουηδού βασιλιά Κάρολου Γουστάβου .Και, μ' εκείνη την καθιερωμένη, από το πρωτόκολλο, ελαφρά υπόκλιση ευγενείας, «ο ποιητής του Αιγαίου» ύψωνε την Ελλάδα στους γαλαξίες του λόγου.

Τριάντα ένα χρόνια από τότε, το όνομα «Ελύτης» αντιφεγγίζει στη γη της παγκόσμιας ποίησης. Δεκαέξι χρόνια μετά το θάνατό του, (18 Μαρτίου του 1996, από ανακοπή καρδιάς ) ο ποιητής είναι εδώ. Τραγουδιέται. Διαβάζεται. Μελετάται. Το όνομά του διαπέρασε το χρόνο: «Έχει κι θάνατος τη δικιά του Ερυθρά Θάλασσα» .

Ο κατά κόσμον Οδυσσέας Αλεπουδέλης, του Παναγιώτη και της Μαρίας Βρανά, με πατρική καταγωγή από την Παναγιούδα Λέσβου, γεννηθείς στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο Κρήτης, το τελευταίο παιδί από τα έξι της οικογένειας, ο γιός που αρνήθηκε να συνεχίσει το πατρικό εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας, πήρε δικό του όνομα για να πορευτεί στο δρόμο της ποίησης. Το «Ελύτης», γράφει ο μελετητής του Μάριο Βίτι, αποτελεί συνδυασμό της συλλαβής που προέρχεται από τις λέξεις «Ελλάδα», «Ελευθερία», «Ελένη» και της γενικής τοπωνυμικής κατάληξης των ονομάτων, όπως «Πολίτης» . Είναι ένας ιαμβικός τρισύλλαβος, με ένα υγρό «λ» και γοητευτικό μουσικό τονισμό.

«Το πραγματικό μου όνομα κουβαλούσε το βάρος μιας μικρής εμπορικής και βιομηχανικής φήμης που για όσους το έφεραν με υπερηφάνεια -και ήταν όλοι τους άνθρωποι που μόνη τους φιλοδοξία ήτανε το κέρδος - θα ήταν μεγάλη δυστυχία να το δούνε να ταυτίζεται με την υπόσταση ενός ποιητικού έργου παράξενου και ριψοκίνδυνου» εξηγεί στα κατοπινά χρόνια της καταξίωσής του ο ποιητής. Και συνεχίζει : «Πήρα ψευδώνυμο γιατί θάτανε ντροπή να φτιάξω ένα έργο για το οποίο αφιέρωνα όλες μου τις δυνάμεις, όλο μου το πάθος μου για την αφιλοκέρδεια και να το ταυτίσω, ύστερα, με ένα όνομα συνυφασμένο με ο, τι ατομικά εγώ μισώ, δηλαδή, το… πρακτικό πνεύμα, την εμπορική πίστη, τον άκρατο ωφελιμισμό» . (Συνέντευξη για την οικογένεια Αλεπουδέλη, ψηφιοθήκη Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης).

Ο Ελύτης δεν αρνήθηκε μόνο το κέρδος «κατ' όνομα» . Στα εφηβικά του χρόνια αρνήθηκε την υποδούλωση της πόλης των Αθηνών, όπου μετακόμισε η οικογένεια από το Ηράκλειο, γυρίζοντας όλα τα γύρω από την Αττική βουνά. Αρνήθηκε να παραδοθεί σε μια νευρασθένεια που ήθελε να τον καθηλώσει. Αρνήθηκε την παραδοσιακή ποίηση με τα γλυκερά ομοιοκατάληκτα, φλερτάροντας με τον ανατρεπτικό υπερρεαλισμό-αλλά χωρίς να του δοθεί ολοκληρωτικά. Αρνήθηκε να αξιοποιήσει επαγγελματικά τα φροντιστήρια Χημείας. Αρνήθηκε να τη καριέρα του δικηγόρου, παρ ότι γράφτηκε στη Νομική Αθηνών. Αρνήθηκε τα μετόπισθεν του Πολέμου, πολεμώντας στη ζώνη πυρός ως ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο. Αρνήθηκε να υποταχθεί σε ένα κοσμοπολίτικο ευρωπαϊσμό, αν και ταξίδεψε πολύ στην Ευρώπη, γνωρίζοντας στα καφέ του Παρισιού τους Γάλλους υπερρεαλιστές.

Η δόξα, που ήρθε το 1964 με την μελοποίηση του «'Αξιον Εστί» από τον Μίκη Θεοδωράκη και οι υποδοχή που είχαν τα προηγούμενα έργα του «Προσανατολισμοί», « Ήλιος ο Πρώτος», «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», «Η καλοσύνη στις λυκοποριές», δεν τον άλλαξαν.

Στην επτάχρονης χούντας απέφυγε, πάντως, να προχωρήσει σε δήλωση κατά της δικτατορίας αρκούμενος στην κυκλοφορία δυνατών, πράγματι, έργων συμβολισμού όπως : «Ήλιος ο ηλιάτορας», «Το φωτόδεντρο», αλλά και «Τα ρω του έρωτα», που είναι αλληγορικά και ριμαδόρικα τραγούδια με παιχνιδίσματα του στυλ «Θαύμασα τον Παρθανώνα/ και σε κάθε του κολόνα / βρήκα τον χρυσό κανόνα/ Όμως σήμερα το λέω/ βρίσκω το καλό κι ωραίο/ σε μία σπόρ Alfa Romeo» …

Η μεταπολίτευση του Κωνσταντίνου Καραμανλή του ανέθεσε την προεδρία του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, στην οποία έμεινε για λίγους μήνες. Δεν δέχθηκε να γίνει βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας. Δεν αποδέχθηκε να αναγορευθεί ακαδημαϊκός. Συνέχισε την ποιητική γραφή μέχρι το τέλος της ζωής του, με κυριότερα δημιουργήματα «Τα ετεροθαλή», «Η Μαρία Νεφέλη», «Τρία ποιήματα σε σημαία ευκαιρίας», «Το μονόγραμμα», «Ο Μικρός ναυτίλος» .

Τιμήθηκε και βραβεύτηκε από πολλούς φορείς και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του κόσμου. Ταξίδεψε σε Ευρώπη και Αμερική τιμώμενος για το έργο του με το οποίο ανανέωσε την ποίηση . Ως το τέλος του ζούσε σε ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Σκουφά. Ο κομψός του λόγου, ο μεγάλος λυρικός και μεγάλος δραματικός. Ο μετατροπέας του στοχασμού σε γλώσσα συγκίνησης. Ο αλχημιστής του ηθικού και του φυσικού στοιχείου. Ο αρχαϊκός, αλλά και ο μοντερνιστής. Ο μυθοπλάστης και ο ιστορικός. Ο μάστορας της μεταφοράς και της παρομοίωσης.

«'Ένα διαμάντι μέσα στη Δικαιοσύνη του Ήλιου» … «Το παρείσακτο κυμάτισμα ενός τρυφερού ιδιωτικού Σεπτέμβρη» … «Κι ο βοριάς πλημμυρισμένος δάκρυα» … «Εκείνοι που με λιθοβόλησαν δεν ζούνε πια. Με τις πέτρες τους έχτισα μια κρήνη» … «Έραβες φιόγκος προσμονής» … «Οι φωνές τους δεν είναι πια κουρέλια» … «Χρειάζονται αλήθειες, ακόμη και για να πεις ψέματα» … «Μες τους πολλούς γάμους των αρωμάτων οι αιμομιξίες πολλές» .

Και, μετά από αυτό το ελάχιστο απάνθισμα, αναρωτιέσαι αν υπάρχουν περιθώρια για τα νέα ποιήματά μας…

Πηγή: Η Καθημερινή (10.12.2010).

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

Σεβασμός στην ιερότητα της γης

Η συγκεντρωτική έκθεση «Δημήτρης Πικιώνης 1887-1968», που εγκαινιάζεται στις 15/12 στο Μπενάκη της Πειραιώς, αποτελεί ευκαιρία να γνωρίσουμε, όχι απλώς άλλο ένα σπουδαίο αρχιτεκτονικό ή καλλιτεχνικό επίτευγμα, αλλά και τα λάθη που κατέστρεψαν τον τόπο και αρρωσταίνουν τις ψυχές, ώστε να αναζητήσουμε θεραπεία. Η διδασκαλία του είναι πολυτίμητη, διότι εκεί ξαναβρίσκουμε, ατόφιες κι ανόθευτες, έννοιες όπως η παράδοση ή η ιερότητα της γης, η βαθιά στρέβλωση των οποίων αποτελεί γενεσιουργό αιτία της σημερινής κρίσης. Ο Πικιώνης τοποθετεί πάνω από τις υλικές, τις ανάγκες του πνεύματος σε δεδομένο τόπο και χρόνο, που δεν καλύπτονται από την άκριτη κι εν παντί τόπω εφαρμογή διανοητικών σχημάτων ή θεωρητικών αισθητικών αρχών. Η παράδοση, για τον Πικιώνη, η επιβίωση πανάρχαιων ρυθμών ή μορφών, είναι το διαρκές πάντρεμα του διεθνούς με το εθνικό, για τη γονιμοποίηση του οικουμενικού και την κατάκτηση του απλού και του φυσικού. Και το εθνικό στην τέχνη δεν είναι η ατομική έκφραση ή αυτοπραγμάτωση του καλλιτέχνη, αλλά η προσπάθεια «να κλείσει μέσα στις γραμμές του την ψυχή του διπλανού του». Αδιάπτωτα επίκαιρη είναι η αγωνία του για τον θανάσιμο τραυματισμό όχι μόνο της μορφής αλλά και της ψυχής του αρχέγονου ελλαδικού τοπίου, η «γαίας ατίμωσις». Η ανεπανόρθωτη καταστροφή της γης απ’ όπου όλοι μας οι πρόγονοι μέχρι την Τουρκοκρατία, «ανέσυραν μέσα από το χώμα και τους βράχους της» μια νέα κάθε φορά μορφή του παγκοσμίου λόγου. Ζητήσαμε από την Αγνή Πικιώνη, δυο μαθητές του, τον Παύλο Καλαντζόπουλο και τον Αλέξανδρο Παπαγεωργίου - Βενετά, και τον καθηγητή Ζήση Κοτιώνη να μιλήσουν για τον άνθρωπο και το έργο.

Προφητικός για το περιβάλλον (Αγνή Πικιώνη, αρχιτέκτων και επιμελήτρια της έκθεσης)

Μετά την αναδρομική έκθεση στην Πινακοθήκη το ’78, αναζητούσαμε χρήματα για να εκδώσουμε το έργο του Πικιώνη: τα κείμενα, τη ζωγραφική, τα αρχιτεκτονικά, μια μελέτη για τη Χίο. Τριάντα χρόνια αργότερα, με την έκδοση της μελέτης, χαρίσαμε όλο το έργο στο Μπενάκη. Η συνολική αυτή έκθεση συνιστά την πιο σωστή αντιμετώπιση (σε όλα τα επίπεδα) που έχει γίνει ποτέ στον Πικιώνη. Ο στόχος είναι να δείξουμε συγκεντρωμένο το έργο μαζί με τα σχετικά ντοκουμέντα για τη ζωή και την εποχή του, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης να σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα. Υπήρξε όμως ένα διάστημα που ο Πικιώνης εγκαταλείφθηκε. Τον είχαν παραμερίσει με τη δικαιολογία ότι η διδασκαλία του ενέχει τον «κίνδυνο» της μίμησης της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Το ενδιαφέρον στην Ελλάδα ξαναφούντωσε χάρις σε εκείνο που γεννήθηκε σε Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Φινλανδία, Νορβηγία κ.λπ. Ενδεικτική είναι η πρόσφατη ιταλική έκδοση της Selecta που εντάσσει τον Πικιώνη μαζί με τους μεγάλους ανά τον κόσμο αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα. Το έργο του αφορά σήμερα τη μεγάλη συζήτηση για τον δημόσιο χώρο. Πολλοί ανακαλύπτουν προφητικά κείμενα του 1933 για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ομως, το έργο αυτό απαίτησε πολλές θυσίες. Ολοι αυτοί οι μεγάλοι καλλιτέχνες που θαυμάζουμε σήμερα δυσκολεύτηκαν πολύ να τα καταφέρουν. Εχουμε ένα γράμμα του Διαμαντόπουλου που του λέει, «δεν αντέχω άλλο, θα πεθάνω από ασιτία». Εναν πίνακα του Τσαρούχη με αφιέρωση: «Στον Πικιώνη έναντι ενός λουτρού».

Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο της Καθημερινής (12.12.2010).

Διεθνές συνέδριο για τη Μικροηλεκτρονική και τη Νανοτεχνολογία στο «Δημόκριτο»

Το 4ο Διεθνές Συνέδριο «Μicro & Nano 2010» για τη Μικροηλεκτρονική, τη Νανοηλεκτρονική και τη Νανοτεχνολογία διεξάγεται στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» από 12 έως 15 Δεκεμβρίου.

Το συνέδριο είναι το τέταρτο της σειράς συνεδρίων Micro & Nano, που γίνονται κάθε τρία χρόνια από το 2000. Η έναρξη της σειράς αυτών των συνεδρίων άρχισε με την ίδρυση του Επιστημονικού Δικτύου ΜΜΝ στην Μικροηλεκτρονική, τα Μικροσυστήματα και τη Νανοτεχνολογία, ως συνέχεια του οποίου ιδρύθηκε η Επιστημονική Εταιρία Micro & Nano (www.micro-nano.gr).

Σκοπός των δύο πρώτων συνεδρίων ήταν η συγκέντρωση όλων των Ελλήνων επιστημόνων που διεξάγουν έρευνες στο πεδίο της Μικροηλεκτρονικής και Νανοτεχνολογίας σε ένα κοινό Φόρουμ με ξένους επιστήμονες διεθνούς κύρους, με στόχο τη συζήτηση των τελευταίων εξελίξεων στο πεδίο αυτό, με πνεύμα διεπιστημονικής προσέγγισης. Ο σκοπός αυτός διευρύνθηκε στη συνέχεια μετά το τρίτο συνέδριο, στο οποίο συμμετείχαν περίπου 200 επιστήμονες από 23 διαφορετικές χώρες και έλαβε πλέον την μορφή ενός συνεδρίου διεθνούς απήχησης.

Στο φετινό συνέδριο έχουν υποβληθεί και θα παρουσιασθούν 160 εργασίες από 32 διαφορετικές χώρες από όλο τον κόσμο. Διακεκριμένοι επιστήμονες από 34 διαφορετικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Ιαπωνίας, Κίνας και Ινδίας θα παρευρεθούν και θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματά τους σε ένα διεθνές Φόρουμ, που θα περιλαμβάνει επιστήμονες, τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα, όσο και από εταιρίες υψηλής τεχνολογίας.

Τα πρακτικά του Συνεδρίου θα δημοσιευθούν στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό υψηλού κύρους και παράδοσης «Microelectronic Engineering», ενώ επιλεγμένα άρθρα που σχετίζονται με τα νανοϋλικά για αισθητήρες και διατάξεις παραγωγής ενέργειας, θα δημοσιευθούν στο επίσης διεθνούς κύρους περιοδικό Nanoscale Research Letters, σε ειδικό τεύχος αφιερωμένο στο συνέδριο.

Το Συνέδριο οργανώνεται από την επιστημονική Εταιρία Micro&Nano με την υποστήριξη του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» του Πανεπιστημίου και του ΙΤΕ Κρήτης, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Κύπρου και Πάτρας, καθώς και του Cluster Μικροηλεκτρονικής mi-cluster στα πλαίσια του Corallia. Η εκδήλωση υποστηρίζεται επίσης από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Νανοηλεκτρονικής SiNANO, του οποίου ιδρυτικό μέλος είναι το Ινστιτούτο Μικροηλεκτρονικής του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (ίδρυση 2008).

Πηγή: Η Καθημερινή (10.12.2010).

«Διαλογισμοί για τη γλώσσα», το νέο βιβλίο του Γ. Μπαμπινιώτη

Το νέο βιβλίο του Γεωργίου Μπαμπινιώτη, με τίτλο «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας – Απλά μαθήματα γλώσσας και γλωσσολογίας», θα παρουσιαστεί την Πέμπτη στη Στοά του Βιβλίου. Τα κείμενα που περιέχονται στο νέο πόνημα του σημαντικού Έλληνα γλωσσολόγου αποτελούν σκέψεις, εκτιμήσεις, διαπιστώσεις, αλήθειες, διδάγματα και κατασταλάγματα μιας πολύχρονης πείρας και εντατικής ενασχόλησής του με τη γλώσσα. Είναι διαλογισμοί για τη γλώσσα, που ήθελε να μοιραστεί με ένα ευρύτερο κοινό ενδιαφερομένων, οι οποίοι τον ρωτούν συχνά αν μερικά από αυτά που λέει σε ομιλίες του ή σε μαθήματα για το ευρύτερο κοινό μπορεί να τα βρει κανείς σε κάποιο γραπτό κείμενό του.

Ο συγγραφέας τονίζει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του βιβλίου: «Όλα αυτά μέσα σε ένα πνεύμα που διακηρύσσω ακατάπαυστα: να μπορέσουμε να μιλήσουμε απλά για την ουσία και τη λειτουργία της γλώσσας, για τις αρετές και τις δυσκολίες, για τη μαγεία του κόσμου της γλώσσας, για τα κλειδιά που σου ανοίγουν τον κόσμο της έκφρασης, αλλά και για τον αγώνα, για "το έργο ζωής" (opus vitae) που είναι πράγματι η κατάκτηση της ίδιας της μητρικής μας γλώσσας».

Ο Γ. Μπαμπινιώτης είναι Καθηγητής της Γλωσσολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο οποίο διετέλεσε Πρύτανης, την περίοδο 2000-2006. Είναι, επίσης, Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού από το 2006, και Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων) από το 1987.

Ο συγγραφέας θα μιλήσει για τα θέματα του βιβλίου και τα σημερινά προβλήματα της ελληνικής γλώσσας.

Το βιβλίο του Γεωργίου Μπαμπινιώτη παρουσιάζεται την Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου, στις 7:30 μ.μ., στην Αίθουσα Λόγου της Στοάς του Βιβλίου.

Πηγή: Τα Νέα (13.12.2010).

Μεταξύ γραφής και ανάγνωσης: Μια συζήτηση για την επιμέλεια

Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών διοργανώνει μια εκδήλωση για την επιμέλεια και για τους επαγγελματίες που κρύβονται πίσω από κάθε βιβλίο ή κείμενο που έχει γραφτεί ή μεταφραστεί στα ελληνικά. Η εκδήλωση θα φιλοξενηθεί στο Σπίτι της Κύπρου (Ηρακλείτου 10), την Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010, στις 7.30 μ.μ.

Θέματα που θα συζητηθούν:
• Τι είναι επιμέλεια και ποια τα όριά της
• Μετάφραση και επιμέλεια, συγγραφή και επιμέλεια
• Εξέλιξη του επαγγέλματος στην Ελλάδα
• Επαγγελματικές συνθήκες και εργασιακό καθεστώς

Ομιλητές θα είναι οι:
Δημοσθένης Κερασίδης, επιμελητής εκδόσεων
Θωμάς Σκάσσης, συγγραφέας, μεταφραστής
Κωστούλα Σκλαβενίτη, ιστορικός, επιμελήτρια εκδόσεων
Κώστας Σπαθαράκης, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων
Γιάννης Χάρης, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων

Πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα