Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας η 20η Μαρτίου

Ως Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας έχει ορισθεί η 20η Μαρτίου από την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (FDI). Ο φετινός εορτασμός προβάλλει διεθνώς το μήνυμα «Όλα ξεκινούν εδώ. Στόμα Υγιές. Σώμα Υγιές», καθώς ειναι γνωστό, βάσει πλήθους επιστημονικών μελετών, ότι είναι αρκετές οι γενικές νόσοι που έχουν στοματικές εκδηλώσεις και φλεγμονές.

Όπως, επίσης, υπάρχουν νόσοι του στόματος (περιοδοντίτιδα-φλεγμονές) που έχουν σχέση ή επιβαρύνουν γενικές νόσους, όπως ο διαβήτης, τα καρδιολογικά προβλήματα, οι πνευμονικές παθήσεις, ή ευθύνονται για λιποβαρή βρέφη και πρόωρους τοκετούς κ.λπ.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, οι στοματικές παθήσεις επηρεάζουν 3,9 δισεκατομμύρια ανθρώπους, παγκοσμίως, ενώ μεταξύ 60% και 90% των παιδιών πάσχουν από οδοντική τερηδόνα. Η γενικευμένη περιοδοντίτιδα και η μη θεραπευμένη οδοντική τερηδόνα στα νεογιλά  δόντια είναι μεταξύ των 10 πρώτων περισσότερο διαδεδομένων παθήσεων. Σε συνδυασμό, οι παθήσεις αυτές πλήττουν το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Η στοματική κοιλότητα είναι η περιοχή και το περιβάλλον του σώματος που με διάφορους διαγνωστικούς τρόπους μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη και προαγωγή της γενικής υγείας. Αρκεί μια προσεκτική εξέταση και παρακολούθηση του στόματος και ένας έμπειρος οδοντίατρος είναι σε θέση να διαγνώσει διατροφικές ελλείψεις και διαταραχές καθώς και έναν αριθμό γενικών νόσων από μικροβιακές φλεγμονές και νόσους της διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος μέχρι τραυματισμούς και καρκίνο του στόματος.

Περισσότερα στο newsroom του in.gr.

Quasars: μυστηριώδεις φάροι

To πλούσιο σε φυσικά φαινόμενα Σύμπαν μάς επιφυλάσσει ανεξάντλητες εκπλήξεις. Σπάνια οι αστροφυσικοί μπόρεσαν να προβλέψουν τα ιδιαίτερα ασυνήθιστα –για εμάς τους μικροσκοπικούς γήινους– φαινόμενα που συμβαίνουν στο Σύμπαν. Η πρόβλεψη της ύπαρξης του ηλιακού ανέμου, δηλαδή της ροής εκατομμυρίων τόνων ιονισμένου αερίου ανά δευτερόλεπτο με την οποία η ηλιακή ατμόσφαιρα «λούζει» το αχανές Διάστημα, ίσως είναι μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου η θεωρία προηγήθηκε της παρατήρησης. Τις περισσότερες όμως άλλες φορές οι θεωρητικοί αστροφυσικοί απλά προσπαθούμε εκ των υστέρων να εξηγήσουμε τις αινιγματικές παρατηρήσεις των παρατηρησιακών αστρονόμων, όταν αυτές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Η ανακάλυψη των quasars το 1963 είναι μια τέτοια περίπτωση. Σε αυτούς συμβαίνουν πρωτοφανή, αινιγματικά και ανήκουστα σε εμάς φαινόμενα, όπως, μια εκτυφλωτική φωτεινότητα που είναι ισοδύναμη αυτής εκατοντάδων γαλαξιών όλων μαζί «στριμωγμένων» μέσα σε μια «μικρή» περιοχή όσο το πλανητικό μας σύστημα, τερατώδεις μαύρες τρύπες δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών που λουφάζουν στο κέντρο τους και «καταβροχθίζουν» χιλιάδες αστέρια κάθε έτος, σχετικιστικοί πίδακες ιονισμένου αερίου που αναβλύζουν από αυτές τις μαύρες τρύπες και σχηματίζουν λαμπρούς κόμβους που «φαίνονται» συχνά να κινούνται με ταχύτητες που υπερβαίνουν ακόμη και την ταχύτητα του φωτός, βαρυτικοί φακοί (όπως ο «σταυρός του Einstein»), αλλά και άλλα ακραία φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν σε αυτά τα ιδιόμορφα αστρονομικά αντικείμενα, που ευρίσκονται κυρίως στις εσχατιές του γνωστού μας Σύμπαντος. Ας δούμε όμως καταρχήν πώς ανακαλύφθηκαν.

Η ενέργεια κοσμικής προέλευσης που φθάνει στη Γη στα ραδιοκύματα είναι εξαιρετικά ασθενική. Για παράδειγμα, όλη η ενέργεια που έχει μέχρι σήμερα συλλεγεί από όλα τα ραδιοτηλεσκόπια δεν υπερβαίνει αυτήν που ελευθερώνει μία νιφάδα χιονιού όταν διασχίζει την ατμόσφαιρα και πέφτει στο έδαφος. Το 1932, ένας Αμερικανός φυσικός-ηλεκτρολόγος μηχανικός στα Εργαστήρια της Bell Telephone, ο Καρλ Τζάνσκι, κατασκεύασε την πρώτη ραδιοφωνική κεραία που χρησιμοποιήθηκε για την ανίχνευση μιας αστρονομικής πηγής ραδιοκυμάτων, προπάτορας των σημερινών «πιάτων» τηλεόρασης. Ο Τζάνσκι αναζητούσε πηγές ραδιοθορύβου που θα ήταν δυνατό να επηρεάζουν την ασύρματη επικοινωνία, κάτι που ενδιέφερε την Bell. Η πρώτη τέτοια πηγή που εντόπισε ήταν στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, όπου βρίσκεται το κέντρο του Γαλαξία μας. Στη συνέχεια, ο Τζάνσκι πρότεινε στα Bell Labs την κατασκευή μιας ευαίσθητης αντένας 30 μέτρων που όμως δεν έγινε δεκτή, με το σκεπτικό ότι αυτή δεν θα ήταν χρήσιμη για τις διατλαντικές τηλεπικοινωνίες και μετατέθηκε σε άλλο τμήμα της εταιρείας, παρά το γεγονός ότι η ανακάλυψή του εμφανίστηκε στους «New York Times» στις 5 Μαΐου του 1933!

Περισσότερα στην Καθημερινή.
 

Τα μυστικά του "Πλούτωνα"

Οταν το διαστημικό σκάφος New Horizons («Νέοι Ορίζοντες») απέστειλε τις πρώτες φωτογραφίες του Πλούτωνα, οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να κρύψουν τον ενθουσιασμό τους για το καταπληκτικό θέαμα. Αλλωστε, δεν βλέπουμε κάθε ημέρα έναν πλανήτη νάνο από τόσο κοντά. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι μόλις τώρα οι ειδικοί αρχίζουν να αποκτούν μία πληρέστερη εικόνα για το ουράνιο σώμα και τους φυσικούς του δορυφόρους, καθώς τώρα φτάνουν στη Γη όλο και περισσότερα στοιχεία γι’ αυτό. Την εβδομάδα που πέρασε δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science, πέντε διαφορετικές εργασίες για τον Πλούτωνα. Αξιοσημείωτη είναι μία λεπτομερής τοπογραφική ανάλυση του Πλούτωνα, τουλάχιστον, του ημισφαιρίου όπου βρέθηκε το New Horizons. Φυσικά, όπως λένε οι επιστήμονες, και τα στοιχεία από το άλλο ημισφαίριο τελικά θα αναλυθούν.

Η φωτεινή καρδιά του Πλούτωνα, η περιοχή Τομπό, που ονομάστηκε έτσι λαμβάνοντας το όνομα του αστρονόμου που ανακάλυψε τον Πλούτωνα, βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όταν δόθηκαν στη δημοσιότητα οι πρώτες φωτογραφίες του ουράνιου σώματος. Το αριστερό μισό της καρδιάς είναι μία βαθιά λεκάνη η οποία είναι καταβυθισμένη συγκριτικά με τα περιβάλλοντα υψίπεδα. Προφανώς, επισημαίνουν οι ειδικοί, πρόκειται για σχηματισμό που προκλήθηκε από την πρόσκρουση κάποιου ουράνιου σώματος στο σημείο. Η περιοχή στο εσωτερικό αυτής της λεκάνης φαίνεται να είναι νεότερη και περιέχει πάγο αζώτου, πάγο μονοξειδίου του άνθρακα, αλλά και μεθανίου. Οι ερευνητές, εξάλλου, επισημαίνουν ότι στο αριστερό κομμάτι της καρδιάς βρίσκεται ένα παχύ στρώμα πάγου αζώτου, που κατά πάσα πιθανότητα ευθύνεται και για την περίεργη, όλο φυσαλίδες, όψη της επιφάνειας του πλανήτη-νάνου, καθώς φαίνεται να διαθέτει τέτοιους παράξενους σχηματισμούς που χωρίζονται από αυλακώσεις με βάθος περίπου 100 μέτρων. Στη δυτική άκρη της λεκάνης υπάρχουν κάποιες πραγματικά εντυπωσιακές οροσειρές.

Πηγή: Η Καθημερινή

Τρίτη 15 Μαρτίου 2016

Ημερίδα «Repurpose, Experience, Taste and Rethink Culture» στην Τεχνόπολη

Το εργαστήριο ευφυών συστημάτων, περιεχομένου και αλληλεπίδρασης της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διοργανώνει στις 22 Μαρτίου 2016 στον  Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων – INNOVATHENS μια  ενδιαφέρουσα ημερίδα  με τίτλο «Repurpose, Experience, Taste and Rethink Culture» για τη δυνατότητα εντοπισμού του πολιτιστικού περιεχομένου και της ανταλλαγής γνώσεων, με έμφαση στην δημιουργική επαναχρησιμοποίηση και στον πληθοπορισμό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Η ημερίδα συγκεντρώνει ομιλητές από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, το Europeana Fashion International Association, την Post Scriptum, για να παρουσιάσουν και να συζητήσουν τις επιπτώσεις του ψηφιακού περιεχομένου στη βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Θα αναδείξει τις αυξανόμενες προσπάθειες διαμοιρασμού του πλούτου των πολιτιστικών πόρων, την έρευνα και τη γνώση που υπάρχουν  σε ιδρυματικά αποθετήρια, προκειμένου να προωθήσει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα της έρευνας και να οδηγήσει σε πιο πλούσιες ερμηνείες του παρελθόντος που βελτιώνουν την κατανόηση της εθνικής και ευρωπαϊκής ταυτότητας. Μέσα από την εξερεύνηση τριών θεματικών πεδίων - Ήχος και Εικόνα, Τρόφιμα και Ποτά, και Μουσεία και Τέχνη - και με χρήση  της  νεοσύστατης συνεργατικής πλατφόρμας WITH, η εκδήλωση έχει ως στόχο να συνθέσει τις θεμελιακές τάσεις και να τονίσει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης και τη δημιουργία καινοτόμων εμπειριών των χρηστών σε σχέση με την ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά. Παράλληλα, θα  διερευνηθούν  παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών, καινοτόμες πλατφόρμες και εργαλεία με στόχο τη διασύνδεση   της έρευνας και της δημιουργικότητας με τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις.

Πηγή: Η Καθημερινή.

Νέα σεμινάρια εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του Τμήματος Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς διοργανώνει σειρά εξειδικευμένων σεμιναρίων.

Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά έως 16 Μαρτίου, μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος και τα μαθήματα ξεκινούν στις 21 Μαρτίου 2016.  

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

As One

Μία ευρεία και σημαντική συνεργασία του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ και του Marina Abramović Institute (MAI) με  πρόγραμμα, διάρκειας έξι εβδομάδων, αποτελεί ένα συμμετοχικό κοινωνικό project, βασισμένο στη «Μέθοδο Abramović», σε συνδυασμό με παράλληλο πρόγραμμα performance και άυλης τέχνης, με τον τίτλο NEON-MAI Lab.

Η «Μέθοδος Abramović» είναι μια σειρά ασκήσεων σχεδιασμένες από τη Marina Abramović τα τελευταία 40 χρόνια, με σκοπό τη διερεύνηση των ορίων του σώματος και του μυαλού.

Στο συγκεκριμένο project, το κοινό θα έχει βιωματική επαφή με την τέχνη της performance. Παράλληλα, το Lab θα παρουσιάζει μακράς διάρκειας performance, συνομιλίες, εργαστήρια και διαλέξεις, με ανερχόμενους έλληνες καλλιτέχνες που επιλέχθηκαν από τη Marina Abramović και την επιμελητική ομάδα.

Μέσω αυτής της συνεργασίας, ο Οργανισμός ΝΕΟΝ επιδιώκει να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία τέχνης στο ελληνικό κοινό, να συμβάλλει στην ανάδειξη μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών performance στην Ελλάδα, αλλά και να εξοικειώσει το κοινό μέσω της εκπαίδευσής του με την τέχνη της performance.

Πηγή: Μουσείο Μπενάκη.

Τετάρτη 9 Μαρτίου 2016

Νέα προγράμματα διαδικτυακής εκπαίδευσης

Νέος κύκλος εκπαιδευτικών προγραμμάτων διαδικτυακής εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αθηνών. Μπορείτε να υποβάλλετε αίτηση συμμετοχής μέχρι 18/4/2016, προκειμένου να επωφεληθείτε επιπλέον έκπτωσης 10% στα δίδακτρα του προγράμματος που σας ενδιαφέρει.

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων έως 23/5/2016.

Περισσότερες πληροφορίες στο σχετικό ιστότοπο.

Σάββατο 5 Μαρτίου 2016

Ανακάλυψη του πιο μακρινού γαλαξία από τη γη

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», ένα γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 13,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Είναι ο πιο μακρινός που έχει ποτέ εντοπισθεί στο σύμπαν, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ, που έως τώρα κατείχε ο γαλαξίας EGSY8p7, σε απόσταση 13,2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Ο γαλαξίας GN-z11, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Μεγάλης 'Αρκτου, είναι ορατός μόλις 400 εκατ. έτη φωτός μετά τη δημιουργία του σύμπαντος με την «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Κατά πάσα πιθανότητα ανήκει στην πρώτη γενιά γαλαξιών που υπήρξαν.

Ο γαλαξίας είναι 25 φορές μικρότερος από τον δικό μας και η συνολική μάζα των άστρων του είναι μόλις το 1% του δικού μας γαλαξία. Όμως αναπτύσσεται γοργά, δημιουργώντας νέα άστρα με ρυθμό 20 φορές μεγαλύτερο από ό,τι κάνει ο δικός μας σήμερα. Γι' αυτό, άλλωστε, είναι τόσο φωτεινός, ώστε να καταστεί εφικτό να παρατηρηθεί. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Pascal Oesch του Πανεπιστημίου Γιέλ των ΗΠΑ, που θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal", δήλωσαν ότι για να κάνουν την ανακάλυψη, χρειάστηκε να φέρουν το «Hubble» στα όρια των δυνατοτήτων του.

Μέχρι σήμερα, θεωρείτο ότι μόνο ο διάδοχος του «Χαμπλ», το διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ», που θα εκτοξευθεί το 2018, θα μπορούσε να «δει» τόσο μακριά στο χώρο και στο χρόνο. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το ρεκόρ απόστασης γαλαξία δεν θα καταρριφθεί ξανά από το «Χαμπλ» ή άλλο υπάρχον τηλεσκόπιο, εως ότου το «Τζεημς Γουέμπ» τεθεί σε λειτουργία.

Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι ορισμένοι απρόσμενα φωτεινοί γαλαξίες βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις απο τη Γη και δημιουργήθηκαν πολύ γρήγορα στο σύμπαν. Πάντως οι επιστήμονες αναρωτιούνται πώς είναι δυνατό να υπάρχει ένας τόσο μεγάλος γαλαξίας μόλις 200 έως 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία των πρώτων άστρων στο σύμπαν, κάτι που δεν προβλέπουν οι έως τώρα θεωρίες. Έτσι, η δημιουργία του GN-z11 παραμένει ένα μυστήριο.

Πηγή: Καθημερινή

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2016

Ιστορίες Ανδρείας στον Ελληνικό Κόσμο

Οι «ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΝΔΡΕΙΑΣ» επιχειρούν μιαν άλλη προσέγγιση στην ιστορία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, έτσι όπως αυτή εξελίσσεται από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 έως τις μέρες μας. Στο κουφάρι ενός πλοίου, που συνθέτει το σκηνικό της έκθεσης, αναπτύσσονται όλα τα σημαντικά επεισόδια της πορείας του Πολεμικού Ναυτικού, μέσα από μικρές άγνωστες ιστορίες. Επιλεγμένα αντικείμενα που δεν έχουν ως τώρα εκτεθεί παρουσιάζονται μαζί με φωτογραφικό υλικό, ηχητικά και οπτικά ντοκουμέντα, έτσι ώστε οι επισκέπτες να συμμετέχουν με όλες τους τις αισθήσεις, να κατανοήσουν, να  συγκινηθούν και να προβληματιστούν.


Η είσοδος της έκθεσης είναι από την πρύμνη του πλοίου. Ένα πλοίο με πολύτιμα αντικείμενα, μαρτυρίες, φωτογραφίες και ντοκουμέντα που αφηγούνται ιστορίες ανδρών, είτε αυτοί είναι απλοί ναύτες, είτε αξιωματικοί, είτε γνωστοί καπετάνιοι. Οι επισκέπτες καλούνται, λοιπόν, σε ένα ταξίδι στο χρόνο με πλοηγό και συνοδοιπόρους όλους τους ανθρώπους που έγραψαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ιστορία και δημιούργησαν αυτό που, βαθιά ανθρώπινο και βαθιά αληθινό, μπορεί να μας κάνει περήφανους.

Από τους τραυματισμένους ναύτες του Αβέρωφ που αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν το πλοίο τους, έως τον ναύαρχο Κουντουριώτη, που απέφυγε την παγίδα των εχθρών και παράκουσε την εντολή της κυβέρνησης για καταδίωξη του τούρκικου σκάφους «Χαμηδιέ», οι επισκέπτες θα γίνουν μάρτυρες μιας συλλογής προσωπικών ιστοριών, ιστοριών ανδρείας, θάρρους και αυταπάρνησης.

Τα πολύτιμα φυσικά εκθέματα και το εντυπωσιακό σκηνικό της έκθεσης, συμπληρώνονται από τη χρήση νέων τεχνολογιών, που βοηθούν το κοινό να ενταχθεί στο έντονα φορτισμένο και συγκινησιακό κλίμα της έκθεσης.

Χάρη στις ιστορίες αυτών των ανδρών το κοινό μπαίνει στην διαδικασία να αναρωτηθεί ποια είναι η πρώτη ύλη της γενναιότητας, του ηρωισμού και της ανδρείας και να προσπαθήσει να την αναζητήσει όχι μόνο στο χτες, αλλά και στο σήμερα, όχι μόνο στους «μεγάλους ατρόμητους άνδρες», αλλά και στον καθένα από μας, ανεξάρτητα από φύλο, εθνικότητα, θρησκεία και ηλικία.

Οι «ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΝΔΡΕΙΑΣ» είναι μία έκθεση που έχει ως στόχο να ταξιδέψει τους επισκέπτες στον «χώρο» και τον «χρόνο», αφηγούμενη ιστορίες διαφορετικών ανθρώπων. Η νέα έκθεση, παραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, εγκαινιάζεται στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» από τις 26 Φεβρουαρίου.

Την έκθεση επιμελήθηκε η μουσειολόγος  Νάσια Χουρμουζιάδη.

Έναρξη λειτουργίας: Παρασκευή, 26 Φεβρουαρίου.

Πηγή: Η Καθημερινή.

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Αύξηση ρεκόρ για τη στάθμη της θάλασσας

Η στάθμη στις θάλασσες του πλανήτη αυξήθηκε στον 20ό αιώνα με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 28 αιώνων, από την εποχή περίπου του Ομήρου και της ίδρυσης της αρχαίας Ρώμης, σύμφωνα με δύο νέες διεθνείς επιστημονικές έρευνες, οι οποίες είναι οι πιο πλήρεις που έχουν γίνει ποτέ σε βάθος χρόνου.

Χωρίς την κλιματική αλλαγή, η άνοδος των υδάτων δεν θα ήταν ούτε η μισή, ενώ δεν αποκλείεται να είχε σημειωθεί ακόμη και πτώση της στάθμης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων. Μεταξύ 1900 - 2000 η παγκόσμια στάθμη των ωκεανών και των θαλασσών αυξήθηκε κατά περίπου 14 εκατοστά. Μετά το 2000 ο ρυθμός ανόδου των υδάτων φαίνεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος.

Για τον 21ο αιώνα, η πρώτη μελέτη, με επικεφαλής τον Αντερς Λέβερμαν του Ινστιτούτου Κλιματολογικών Ερευνών του Πότσνταμ στη Γερμανία, θεωρεί πιθανό ότι η παγκόσμια στάθμη θα αυξηθεί έως το 2100 κατά μισό έως 1,3 μέτρα αν συνεχισθεί κανονικά η καύση των ορυκτών καυσίμων και κατά 0,24 έως 0,6 μέτρα, αν υπάρξει απεξάρτηση από το πετρέλαιο και τον άνθρακα. Ο 22ος αιώνας αναμένεται ακόμη χειρότερος, οδηγώντας στην εγκατάλειψη πλέον αρκετών παράκτιων πόλεων και κατοικημένων περιοχών.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Κοπ, αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου Ράτγκερς των ΗΠΑ, χρησιμοποίησαν μια νέα μέθοδο στατιστικών υπολογισμών σε βάθος χρόνου. Η νέα ανάλυση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS» βασίζεται σε στοιχεία από 24 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. 

Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, στον Μεσαίωνα (μεταξύ 1000 και 1400), όταν η θερμοκρασία του πλανήτη είχε υποχωρήσει κατά περίπου 0,2 βαθμούς Κελσίου, η στάθμη των θαλασσών είχε επίσης πέσει κατά περίπου οκτώ εκατοστά. Χωρίς την επίδραση της ανόδου της θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής, εκτιμάται ότι η στάθμη στον 20ό αιώνα θα αυξηθεί το πολύ κατά επτά μόνο εκατοστά, ενώ μπορεί να είχε υποχωρήσει έως τρία εκατοστά. Οι επιστήμονες καλούν την ανθρωπότητα να ακολουθήσει, χωρίς δισταγμούς και χρονοτριβή, το μονοπάτι που χαράχθηκε στη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα στο Παρίσι πριν λίγες εβδομάδες.

Πηγή: Το Βήμα.

Διάλεξη για τον Αγγελο Κατακουζηνό στον Ευαγγελισμό

Την Tρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016 και ώρα 18:15-19:00 η Σοφία Πελοποννησίου-Βασιλάκου, Μουσειολόγος, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, θα δώσει διάλεξη σαν προσκεκλημένος ομιλητής με θέμα: «Ο Άγγελος Κατακουζηνός “επιστρέφει” στον Ευαγγελισμό 80 χρόνια μετά και διηγείται την ιστορία του».

Η διάλεξη αυτή θα δοθεί στα πλαίσια του 21ο Ετήσιου Σεμιναρίου Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης Γ. Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», στο αμφιθέατρο «ώα» του Νοσοκομείου (κτίριο ΑΧΕΠΑ, 11ο όροφο).

Πηγή: Καθημερινή.

Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2016

Εκθεση Ζωγραφικής Χρήστου Παλλαντζά

Μετά από 10 χρόνια αδιάκοπης καλλιτεχνικής δημιουργίας και σημαντικών εκθέσεων στο εξωτερικό, ο καταξιωμένος ζωγράφος Χρήστος Παλλαντζάς επιστρέφει δυναμικά στην Αθήνα παρουσιάζοντας τη νέα του Έκθεση με τίτλο «εἰ ἦς ὧδε» (εάν ήσουν εδώ) στην Γκαλερί Ευριπίδη.  Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου του καλλιτέχνη τα τελευταία χρόνια, μια περίοδο που είναι αναμφισβήτητα η πιο ώριμη και δημιουργική στην πολυετή του πορεία.

Τα έργα του, που εντυπωσίασαν στην Art Athina το 2014, αποτέλεσαν την πρόγευση για τη νέα του δουλειά, που είναι αφιερωμένη στην αίσθηση της απώλειας. Σε ό,τι δεν ήλθε στην ώρα του, σ´ εκείνο το κενό πού αφήνει η απώλεια προσώπων, καταστάσεων, πραγμάτων ή και της ψυχής, επιτρέποντας, συνάμα, στον καλλιτέχνη να μεταπλάσσει μέσα από την διαδικασία της δημιουργίας, τη μετουσίωση, ως υποκατάστατο ικανό να παρηγορήσει και να θεραπεύσει.

Η ζωγραφική του Χρήστου Παλλαντζά διακρίνεται για την στέρεα τεχνική της, το σχέδιο που ακουμπάει στις αξίες της ζωγραφικής και τις δυνατές χρωματικές φόρμες, που καθορίζουν τον χώρο και τον χρόνο συνδέοντας τον μύθο με την πραγματικότητα, αναζητώντας την αλήθεια ενάντια στα στερεότυπα.

Ο καλλιτέχνης προσβλέπει στη γαλήνη και την ηρεμία της ψυχής μέσα από την αναβίωση του χαμένου χρόνου. Ο χρόνος έχει παγώσει και το ανθρώπινο σώμα σε πρώτο πλάνο, χωρίς τις δεσμεύσεις των κοινωνικών συμβάσεων αναζητά την κάθαρση. Οι πρωταγωνιστές των έργων πρόσωπα οικεία. Καθένα έχει την ιστορία του, που ερμηνεύεται πάνω στον καμβά, πλάθοντας τη δική του αλήθεια κόντρα στη λογική της γοητείας και του αναμενόμενου.

«Η φράση «εἰ ἦς ὧδε Κύριε…» (κεφ. ια. παρ.21). παρμένη από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, είναι αυτή που ορίζει το μέγεθος του δράματος που προηγείται της Αναστάσεως του Λαζάρου(…). Οι αρετές της υπομονής και της καρτερικότητας, όροι αντίθετοι με το πνεύμα του εφήμερου και του αναλώσιμου, έρχονται για να ορίσουν ξανά τη σχέση μας με το Θείο» τονίζει ο ίδιος ο καλλιτέχνης και προσθέτει: «Εἰ ἦς ὧδε…οποιοσδήποτε ή οτιδήποτε αλλά περισσότερο αυτό που θα ορίσει το μέγεθος της ψυχής μας στην ουσία της, το άλλο μας μισό που έχουμε απωλέσει».

Η Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, σημειώνει στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση «… ο Χρήστος Παλλαντζάς φαίνεται να συμμερίζεται την παραδοσιακή άποψη ότι το πορτραίτο και η ανθρώπινη μορφή ανήκουν στην υψηλότερη, την ευγενέστερη και τη δυσκολότερη κατηγορία στην ιεραρχία των τεχνών. Η λέξη «δυσκολότερη» αποτελεί κλειδί για να διεισδύσουμε στον κόσμο του Παλλαντζά. Ο ζωγράφος δεν σταματά να πολλαπλασιάζει τις δυσκολίες που βάζει στον εαυτό του όταν «σκηνοθετεί» τα μοντέλα του μέσα στον χώρο του   εργαστηρίου, ξεκινώντας από τις περίπλοκες στάσεις των σωμάτων, τους φωτισμούς, τα στοιχεία της σύνθεσης ή από τον χρωματικό πλούτο που τα περιβάλλει….».

Eγκαίνια Έκθεσης: Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2016 και ώρα 20.00.
Διάρκεια Έκθεσης: 18 Φεβρουαρίου έως 26 Μαρτίου.

Ημέρες και ώρες λειτουργίας:
Τρίτη – Παρασκευή: 11.00 – 20.30,
Σάββατο: 11.00 -15.00.
Κυριακή και Δευτέρα: Κλειστά

Εκθεση "το Βυζάντιο στο πέρασμα των αιώνων" για το έτος Ελλάδας-Ρωσίας

«Ετος Ελλάδος - Ρωσίας» έχει κηρυχθεί το 2016 και, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων που το συνοδεύουν, προβλέπονται και ανταλλαγές έργων τέχνης μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα και η Ρωσία συνδέονται πολιτιστικά κυρίως μέσω της βυζαντινής παράδοσης, οπότε είναι λογικό τα περισσότερα από τα αντικείμενα προς δανεισμό να αφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο. Οπως έγινε ωστόσο γνωστό από τη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου την Τρίτη, τουλάχιστον όσον αφορά την ελληνική πλευρά, την αυλαία θα ανοίξει μία... κυρία. Συγκεκριμένα πρόκειται για την αρχαϊκή Κόρη υπ’αριθμόν 670 του Μουσείου της Ακρόπολης, η οποία θα ταξιδέψει στις 21 Μαρτίου στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης (μέχρι 2 Οκτωβρίου) ως πρόδρομος των υπολοίπων δανείων που θα ακολουθήσουν στα τέλη Ιουνίου.

Φυσικά δεν πρόκειται για μια οποιαδήποτε Κόρη. Η γλυπτή γυναικεία μορφή, που χρονολογείται στο 530-510 π.Χ., θεωρείται ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα αυτού του τύπου, ενώ ξεχωρίζει χάρη στους κοκκινωπούς βοστρύχους της. Μιας και μιλήσαμε για τα χρώματα, αξίζει να σημειωθεί πως η Κόρη θα συνοδεύεται στη Ρωσία και από ψηφιακή εφαρμογή, παραγωγής του Μουσείου της Ακρόπολης, η οποία αναπαριστά τους χρωματισμούς και τα υπόλοιπα μη ορατά σήμερα χαρακτηριστικά του αγάλματος. Ως αντιδάνειο η Ελλάδα θα λάβει τρία χρυσά τεχνουργήματα –μία φιάλη, ένα αγγείο κι ένα περιλαίμιο– τα οποία είναι σκυθικής προέλευσης και ανήκουν στον 4ο αιώνα π.Χ.

Ο μεγαλύτερος ωστόσο δανεισμός (τουλάχιστον αναφορικά με το πλήθος των αντικειμένων), που εγκρίθηκε επίσης από το ΚΑΣ, είναι αυτός που αφορά 120 έργα των βυζαντινών χρόνων, τα οποία θα συνθέσουν τον πυρήνα της έκθεσης με τίτλο «Το Βυζάντιο στο πέρασμα των αιώνων», επίσης στο Μουσείο Ερμιτάζ, από τις 24/6 μέχρι τις 2/10. Τα αντικείμενα που καλύπτουν χρονολογικά 11 αιώνες ιστορίας (βυζαντινά, μέσοι χρόνοι και υστεροβυζαντινά) είναι υψηλής ποιότητας και μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας· ανάμεσά τους υπάρχουν τμήματα ψηφιδωτών και τοιχογραφιών, γλυπτές προτομές, θρησκευτικές εικόνες, λειτουργικά σκεύη και χειρόγραφα κ.ά.

Ολα αυτά προέρχονται από μια πλειάδα μουσείων και συλλογών από όλη τη χώρα, ενώ η έκθεση του ρωσικού ιδρύματος θα συνοδεύεται από κατάλογο, για τη δημιουργία του οποίου θα συνεργαστούν Ελληνες και Ρώσοι ειδικοί. Και για τον δεύτερο αυτόν δανεισμό θα υπάρξει κάποιου είδους «ανταπόδοση» υπό τη μορφή ανάλογων αντικειμένων που θα κατευθυνθούν από ρωσικές συλλογές προς το Βυζαντινό Μουσείο. Οσο για την εικόνα της «Κοίμησης της Θεοτόκου» του El Greco που βρίσκεται στη Μητρόπολη Σύρου και για την οποία επίσης υπάρχει αίτημα δανεισμού, αυτό θα συζητηθεί σε προσεχή συνεδρίαση του συμβουλίου.

Πηγή: Καθημερινή.

Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016

Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού διοργανώνει την περιοδική έκθεση με τον τίτλο «Στο περιθώριο του πολέμου: Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής (1941-1944) μέσα από τη φωτογραφική συλλογή Βύρωνα Μήτου», στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων «Ευτυχία Κουρκουτίδου – Νικολαΐδου».

Η έκθεση, παραγωγή του Μουσείου εγκαινιάστηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2016 και θα διαρκέσει έως τις 6 Νοεμβρίου 2016.

Η συλλογή Βύρωνα Μήτου αποτελείται από φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών που υπηρέτησαν τη θητεία τους στην Ελλάδα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) και είχαν αρχικά συλλεχθεί συστηματικά από ανώνυμο Γερμανό στρατιώτη. Ο συλλέκτης Βύρων Μήτος, στη συνέχεια, αγόρασε το τμήμα της συλλογής που αφορούσε την Ελλάδα.

Στόχος της έκθεσης είναι να αποκαλύψει τη δύναμη της προπαγάνδας όπως αυτή αποτυπώνεται στην επίσημη και στην ερασιτεχνική φωτογραφική παραγωγή του Τρίτου Ράιχ και να ρίξει φως στις άγνωστες όψεις της ιστορίας της πόλης, καθώς η γερμανική κατοχή συνεχίζει να αποτελεί μία περίοδο για την οποία ‘σκοτεινά σημεία’ συνεχίζουν να υφίστανται. Στην έκθεση παρουσιάζονται πρωτότυπες φωτογραφίες και φιλμ, αναπαραγωγές και ψηφιακές προβολές, αξιοποιώντας φωτογραφίες που μέχρι πρότινος είχαν εξοβελισθεί ως ιστορικά τεκμήρια, τόσο εξαιτίας του γεγονότος ότι  καταγράφουν το «βλέμμα του κατακτητή», όσο και εξαιτίας του ερασιτεχνικού και κατ’ επέκταση ‘περιθωριακού’ χαρακτήρα τους.

Περισσότερα στον ιστότοπο του Μουσείου.

Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2016

Ιωάννης Μητράκας, αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Aναδρομική έκθεση του Ιωάννη Μητράκα, σύγχρονου, αυτοδίδακτου ζωγράφου με πρωτότυπο προσωπικό ύφος, που κινείται ανάμεσα στη βυζαντινή και νεοελληνική παράδοση, τη ρωσική τέχνη, την ελληνική ιστορία και μυθολογία, αλλά και τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. O Μητράκας μεταπλάθει τις ποικίλες και διαφορετικές καταβολές και επιρροές του, σε έναν επίκαιρο εικαστικό λόγο, καθρέπτη του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου και πολυμερισμένου κόσμου μας.

Πάνω από 85 έργα σύγχρονης θρησκευτικής και κοσμικής ζωγραφικής, με ποικίλα ευρηματικά αλληγορικά θέματα και διακοσμητικά μοτίβα, θα συνεκτεθούν δίπλα στα έργα της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής Συλλογής του Μουσείου Μπενάκη, ανοίγοντας ένα ζωντανό και γόνιμο διάλογο για τη διαχρονικότητα της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής, και την εξέλιξη της νέο-βυζαντινής τέχνης.

Η έκθεση εγκαινιάζεται στο κεντρικό κτήριο του Μουσείου Μπενάκη την Τρίτη, 16/02/16, και θα διαρκέσει έως τις 27/03/16.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Παιδικό Βιβλίο και Παιδαγωγικό Υλικό"

Αντικείμενο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι η εκπαίδευση εξειδικευμένων επιστημόνων, ικανών να αξιοποιούν το παιδικό βιβλίο και να σχεδιάζουν το παιδαγωγικό υλικό, αποκτώντας τεχνογνωσία, ώστε να συμβάλουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των νέων εκπαιδευτικών, αναγνωστικών και κοινωνικών προβλημάτων.
 
Ειδικότερα, το πρόγραμμα έχει στόχο τη θεωρητική εμβάθυνση στους τομείς του παιδικού βιβλίου και της παιδικής λογοτεχνίας, του παιδαγωγικού υλικού και των εκπαιδευτικών παιχνιδιών καθώς και στην κατανόηση και στη διαχείριση των σχέσεων ανταγωνισμού, συμπληρωματικότητας ή αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο παιδικό βιβλίο-έντυπο και τις νέες τεχνολογίες στο σύγχρονο μαθησιακό και εκπαιδευτικό περιβάλλον.
 
Οι απόφοιτοι του Π.Μ.Σ. θα μπορούν να εργαστούν για την αξιοποίηση του εξωσχολικού βιβλίου στο σχολείο, για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, για το σχεδιασμό της παραγωγής και της αξιοποίησης παλαιότερων και νεότερων τύπων παιδαγωγικού υλικού, αλλά και για την αρμονική συνύπαρξη του βιβλίου-εντύπου με τις νέες τεχνολογίες και τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης στην εκπαίδευση.
 
Στρατηγικοί στόχοι του Προγράμματος είναι οι εξής:
  • Η έρευνα και μελέτη του πεδίου της Παιδικής Λογοτεχνίας και γενικότερα του παιδικού βιβλίου (λογοτεχνικού βιβλίου, εικονοβιβλίου, εικονογραφημένου βιβλίου, εικονογραφήματος-κόμικς, περιοδικού-εντύπου, λογοτεχνικού βιβλίου γνώσεων).
  • Η ολοκληρωμένη εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού που θα ασχολείται με το σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικού και παιδαγωγικού υλικού (εκπαιδευτικά παιχνίδια και πολυμέσα γλώσσας, φυσικών επιστημών, μαθηματικών, τέχνης) σε όλα τα επίπεδα και τους τομείς της εκπαίδευσης.
  • Η εξεικίκευση των εκπαιδευτικών ώστε αφενός να τους εφοδιάσει με γνώσεις πάνω στις νέες αντιλήψεις για τη λογοτεχνία, στις νέες διδακτικές μεθόδους, στις αναγνωστικές πρακτικές αφετέρου να συμβάλει στην ουσιαστική γνωριμία τους με νέες οπτικές και νέα εργαλεία, με σκοπό τη δημιουργία εκείνου του επιστημονικού πλαισίου, το οποίο θα στηρίξει τους εκπαιδευτικούς μέσω μιας ουσιαστικής και ενεργητικής επιμόρφωσης και θα απελευθερώσει τις δημιουργικές τους δυνάμεις κατά τη διδασκαλία τους στην τάξη.
  • Η ανάπτυξη εκπαιδευτικού και παιδαγωγικού υλικού με σκοπό την παιγνιώδη ενεργητική, δημιουργική και διαθεματική μάθηση.
Πατήστε εδώ για να μεταβείτε στην ιστοσελίδα του Προγράμματος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για να κατεβάσετε την προκήρυξη και να ενημερωθείτε για τις προθεσμίες.

Δαμάζοντας τα βαρυτικά κύματα - Βίκυ Καλογερά

Επιστήμονες του Παρατηρητηρίου LIGO (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory) στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν βαρυτικά κύματα -«ρυτιδώσεις» στον ιστό του χωροχρόνου- επιβεβαιώνοντας έτσι τη σχετική φημολογία των τελευταίων εβδομάδων. Το «σήμα» θεωρείται καθαρό και αξιόπιστο, o Αϊνστάιν είχε απόλυτο δίκιο.
Η κοινοπραξία (LIGO Scientific Collaboration), που συστάθηκε το 1997, περιλαμβάνει σήμερα πάνω από 1.000 φυσικούς και αστροφυσικούς από 83 πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα 15 χωρών. Ανάμεσά τους και η σπουδαία Ελληνίδα Βίκυ Καλογερά.

Η Βίκυ Καλογερά αποφοίτησε το 1992 από το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πήρε το διδακτορικό της το 1997 από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις και μετά έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν. Το 2001 έγινε επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Northwestern, το 2006 αναπληρώτρια και το 2009 τακτική καθηγήτρια.

Είναι συνιδρύτρια και διευθύντρια του Κέντρου Διεπιστημονικής Εξερεύνησης και Ερευνας στην Αστροφυσική (CIERA) και συγγραφέας άνω των 200 επιστημονικών δημοσιεύσεων, μεταξύ των οποίων και για τα βαρυτικά κύματα. Εχει πολλές βραβεύσεις στο ενεργητικό της και η έρευνά της χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, από τη NASA.

Η Βίκυ Καλογερά θεωρείται η κορυφαία αστροφυσικός μεταξύ όλων των ερευνητών-μελών του πειράματος LIGO – συμμετέχει εδώ και 15 χρόνια.

Η ελληνικής καταγωγής (από τις Σέρρες) αστροφυσικός, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Northwestern του Ιλινόις των ΗΠΑ, έχει τιμηθεί με το Βραβείο «Χανς Μπέτε» της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας, για το 2016. Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία διεθνώς βραβεία στον τομέα της αστροφυσικής και της πυρηνικής φυσικής. Η τιμητική διάκριση της δίνεται για το ερευνητικό έργο της, που εστιάζεται στα άστρα-λευκούς νάνους, στους αστέρες νετρονίων και στις μαύρες τρύπες. Η κυρία Καλογερά είχε την ευκαιρία να γνωρίσει το 1998 τον Χάνς Μπέτε, τον Γερμανό και αργότερα αμερικανό πυρηνικό φυσικό, ο οποίος τιμήθηκε το 1967 με το Νομπέλ Φυσικής για το έργο του πάνω στην αστρική νουκλεοσύνθεση, ενώ είχε επίσης συμμετάσχει στη δημιουργία της ατομικής βόμβας και της βόμβας υδρογόνου.

Περισσότερα στο σχετικό άρθρο-αφιέρωμα στο Protagon.

Σύγχρονα έργα ζητούν τη συμμετοχή των Αθηναίων

Στο προσωπικό της site η εικαστικός Κάντι Τσανγκ (Candy Chang) χαρακτηρίζει τη δουλειά της ως «προσπάθεια ενεργοποίησης των δημόσιων χώρων» και «συμμετοχικά πειράματα στη δημόσια σφαίρα που εξετάζουν τα όρια ανάμεσα στην απομόνωση και την κοινότητα». Επειδή, όμως, ήδη από την πρώτη σελίδα υπάρχουν στιγμιότυπα από τα project της, καθώς και μια πολύ pop εικόνα που δείχνει τις fluo γαλάζιες γόβες της φωτογραφημένες μπροστά στη φράση «Είναι ωραίο να βρίσκεσαι εδώ» γραμμένη με stencil πάνω στην άσφαλτο, εύκολα καταλαβαίνεις πως οι δημιουργίες της είναι πολύ περισσότερο διασκεδαστικές από όσα υπονοούν οι παραπάνω ορισμοί.

Στο πρώτο της έργο «School of the Future», με το οποίο η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ξεκινά το αφιέρωμά της στην Αμερικανοασιάτισσα καλλιτέχνιδα, χίλιες κόκκινες πλαστικές μπάλες γεμίζουν ένα χώρο που θυμίζει σχολική αίθουσα, φέρνοντας στον νου παιδικά παιχνίδια. Στο βάθος μια έδρα και ένα τετράδιο προσκαλεί και προκαλεί τους επισκέπτες να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις: «Τι θα θέλατε να μάθετε όταν ήσασταν στο σχολείο» και «Τι πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να διδάξουμε στα παιδιά μας;».

Και μετά; Θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος που παραμένει δύσπιστος απέναντι σε ό,τι ονομάζεται public art και αποτελεί το καλλιτεχνικό πεδίο στο οποίο εντάσσεται η δουλειά της Τσανγκ. «Την τέχνη πρώτα την αισθάνεσαι και μετά την κατανοείς» σχολιάζει η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια και διευθύντρια επικοινωνίας της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, που θα φιλοξενήσει τους επόμενους μήνες δύο ακόμη site-specific εγκαταστάσεις της εικαστικού. «Ας φύγουμε από τη λογική του μετρήσιμου αποτελέσματος, δεν είναι όλα τα πράγματα χειροπιαστά ως προς την αξία τους.

Αλλωστε, η δημόσια τέχνη (public art) δεν εκτίθεται με τον τρόπο που αυτό συμβαίνει στις γκαλερί ή τα μουσεία. Απλώς υπάρχει και επιτρέπει στο τυχαίο να παίξει το παιχνίδι του ώστε να συμβούν προσωπικά γεγονότα και εκπλήξεις. Τελικά λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μιας κοινότητας ανθρώπων που βιώνει την παρουσία της συνειδητά, ή ασυνείδητα».

Μια μικρή περιήγηση στο Διαδίκτυο, κάνει φανερό πως το θέμα της δημόσιας τέχνης, της αξίας και της σημασίας της τόσο για τη δημόσια ζωή όσο και για την ίδια την τέχνη έχει φανατικούς υποστηρικτές και πολέμιους. Χρησιμοποιώντας υλικά και μεθόδους που ουσιαστικά αντανακλούν τη σύγχρονη κουλτούρα, αποτελεί περισσότερο μια εμπειρία και λιγότερο ένα αντικείμενο, ένα έργο τέχνης στα πρότυπα όσων γνωρίζαμε στο παρελθόν.

Για κάποιους, η public art βρίσκεται στο επίκεντρο της πιο καινοτόμας πρακτικής στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης. Για κάποιους άλλους, είναι βαρετή και υπερεκτιμημένη, ένα νοητικό κατασκεύασμα που δυσκολεύεται να συναντήσει τον κοινό του, δηλαδή όλους εμάς στους οποίους απευθύνεται και χρειάζεται τη συμμετοχή μας για να ενεργοποιηθεί.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στην Καθημερινή.

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

Η πίστη σε θεούς-τιμωρούς έδεσε τις πρώτες κοινωνίες

Οι ανθρώπινες κοινωνίες από τα πολύ παλιά χρόνια γίνονταν πιο συνεκτικές και οι άνθρωποι συνεργάζονταν περισσότερο μεταξύ τους, αντί να μάχονται ο ένας τον άλλο, όταν επικρατούσε η πίστη σε έναν θεό, που είναι παντογνώστης, παντοδύναμος και τιμωρεί τους αμαρτωλούς. Αυτό είναι το συμπέρασμα μίας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, με ελληνική συμμετοχή.

Ανθρωπολόγοι και ψυχολόγοι, με επικεφαλής τον Μπένζαμιν Πουρζίκι του Κέντρου Ανθρώπινης Εξέλιξης του καναδικού Πανεπιστημίου  της Βρετανικής Κολομβίας, μελέτησαν επιτόπια μέσω συνεντεύξεων και πειραμάτων (π.χ. οικονομικών παιγνιδιών) κοινότητες σε πολύ διαφορετικά μέρη (Βραζιλία, Σιβηρία, Τανζανία, Φίτζι κ.α.) και με πολύ διαφορετικές θρησκείες (χριστιανισμό, βουδισμό, ινδουισμό, ανιμισμό κ.α.).

Στη μελέτη -που επιβεβαίωσε τη λεγόμενη «υπόθεση των Μεγάλων Θεών»- συμμετείχε ο ελληνικής καταγωγής Δημήτρης Ξυγαλατάς, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Ανθρωπολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Πειραματικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ (ΗΠΑ), καθώς και αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ώρχους (Δανία).

Η έρευνα έδειξε ότι, ανεξαρτήτως γεωγραφίας και θρησκείας, όσοι πιστεύουν σε ηθικούς και τιμωρητικούς θεούς, είναι πιθανότερο να συμπεριφέρονται καλύτερα και δικαιότερα απέναντι σε άγνωστους ανθρώπους, πολύ περισσότερο εάν αυτοί μοιράζονται τις ίδιες πεποιθήσεις για τους θεούς και τις θρησκευτικές τελετουργίες. Μεταξύ άλλων, τα πειράματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι είναι πολύ πιο πρόθυμοι να δώσουν χρήματα σε ξένους, εάν οι τελευταίοι έχουν την ίδια θρησκεία.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η πίστη σε έναν θεό που βλέπει (ακόμη και μέσα στο μυαλό των ανθρώπων) και τιμωρεί την αδικία, ευνόησε την εξέλιξη της ανθρώπινης συνεργασίας και περιόρισε την αντικοινωνική συμπεριφορά, ενισχύοντας, αντίθετα, την κοινωνική συνοχή και τη γενναιοδωρία.

«Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις φαίνεται πως υπήρξαν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στην ανάπτυξη και σταθεροποίηση των άκρως πολύπλοκων κοινωνικών θεσμών, όπως το κράτος» ανέφερε ο κ. Πουρζίκι. Αυτό το μήνυμα ισχύει ακόμη και σήμερα, σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Πηγή: Το Βήμα.

Ελληνες, ίντερνετ και κινητό

Το Διαδίκτυο και μάλιστα το mobile Ιnternet χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότεροι Ελληνες προκειμένου να δουν σελίδες ή να αγοράσουν προϊόντα, με αποτέλεσμα τρεις στους πέντε χρήστες (το 62,3%) να συνδέονται στο Διαδίκτυο μέσω του κινητού τους τηλεφώνου. Συνολικά η σχέση του Ελληνα με τον παγκόσμιο ιστό γίνεται όλο και στενότερη καθώς σήμερα περισσότεροι από επτά στους δέκα χρήστες (ποσοστό 73,4%) χρησιμοποιούν πλέον το Internet (77,3% για τους άνδρες και 69,6% για τις γυναίκες).

Μάλιστα, περισσότεροι από έξι στους δέκα (ποσοστό 65,3%) συνδέονται σε καθημερινή βάση (70,3% είναι το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες και 60,5% για τις γυναίκες), ενώ αφιερώνουν 140 λεπτά την ημέρα στο Διαδίκτυο σε καθημερινή βάση.

Αυτή τη στροφή του Ελληνα στις φορητές συσκευές ως μέσο για τη σύνδεση στο Διαδίκτυο και την ακόμη στενότερη σχέση του με το Internet επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Focus Bari για το τελευταίο τρίμηνο του 2015.

Σύμφωνα με την έρευνα Web ID, η οποία διενεργήθηκε σε δείγμα 12.000 ατόμων ηλικίας 13-74 ετών, το διάστημα Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2015, ο Ελληνας αφιερώνει πλέον περίπου 2,5 ώρες ημερησίως στο σερφάρισμα. Πιο συγκεκριμένα, η μέση διάρκεια χρήσης του Ιnternet σε καθημερινή βάση φθάνει τα 140 λεπτά, με τους άνδρες να αφιερώνουν κατά μέσον όρο 145 λεπτά στην online περιήγηση. Στις πιο νεαρές ηλικίες η καθημερινή χρήση του Διαδικτύου εκτοξεύεται, αφού οι νέοι ηλικίας 13-17 ετών χρησιμοποιούν το Internet 157 λεπτά την ημέρα, οι ηλικίες 18-24 αφιερώνουν στον παγκόσμιο ιστό 184 λεπτά από τον ημερήσιο χρόνο τους, με τις ηλικίες 25-34 να σερφάρουν επί 149 λεπτά την ημέρα.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο Βήμα.

Cyberbullying και Μουσεία

Ηταν τον περασμένο μήνα όταν 12χρονο κορίτσι στην Ιταλία αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του γιατί δεν άντεχε άλλο το ασφυκτικό bullying των συμμαθητών του. Προτού πηδήξει από το μπαλκόνι, άφησε δύο σημειώματα, το ένα προς τους γονείς στους οποίους ζητούσε συγγνώμη και το άλλο στους συμμαθητές της: «Τώρα θα είστε ευχαριστημένοι»! Η πορεία της στο κενό ευτυχώς ανακόπηκε από ένα στέγαστρο. Ομως ο 11χρονος Ντιέγκο στην Ισπανία δεν είχε την ίδια τύχη.

Το μπούλινγκ, ειδικά στο Διαδίκτυο, δεν λείπει ούτε από την ελληνική κοινωνία. Κι όσο κι αν προσπαθούν να ενημερώσουν τους μαθητές οι καθηγητές στα σχολεία και οι γονείς στο σπίτι, αν δεν γίνει μέρος της καθημερινότητας η γνώση –ιδιαίτερα στην εποχή της κρίσης όπου οι άνθρωποι γίνονται πιο επιθετικοί–, τα παιδιά δεν θα ατσαλώνονται.

Γι’ αυτό ακριβώς έχει σημασία η πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και της Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας που οργανώνουν σειρά ενημερωτικών ομιλιών μέσα στα μουσεία με τίτλο: «Τι μέλλει γενέσθαι; Μύθοι και πραγματικότητες γύρω από το Διαδίκτυο». Σε πρώτη ανάγνωση θα πει κανείς πως ο διαδικτυακός εκφοβισμός, η παιδική πορνογραφία, οι αυτοκτονίες δεν είναι πολιτιστικά θέματα. Ομως χτυπούν την καρδιά της κοινωνίας. Αλλωστε μουσεία σημαίνει πολιτισμός της καθημερινότητας και της κοινωνίας. Δεν είναι μόνο τα αριστοτεχνήματα των μεγάλων καλλιτεχνών που θαυμάζουμε, αλλά οι μεταξύ μας σχέσεις, η αγωγή ως κανόνας ζωής, η αλληλεγγύη… Κι αυτή ακριβώς είναι η φιλοσοφία των μουσείων αυτών.

Σχολικές ομάδες έρχονται στο μουσείο που γίνεται φιλόξενο βήμα να ακούσουν ό,τι τους απασχολεί. Ο κύκλος ξεκινά από την Αθήνα στο Ιστορικό Αρχείο του ΠΙΟΠ (15/2, ώρα 11.00) με ομιλητή τον έμπειρο Μανώλη Σφακιανάκη, πρόσφατα βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών για τη συνεισφορά του στην προστασία παιδιών από τους κινδύνους του κυβερνοχώρου. Μαζί θα είναι και εξειδικευμένοι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Ομως μεγαλύτερη σημασία έχει το μετά. Οι συναντήσεις στα μουσεία της περιφέρειας, στις μικρές κοινωνίες.
Πηγή: Καθημερινή.

Δίσεκτα έτη και ημερολόγια

Ο​​σο κι αν ψάξετε, σε οποιοδήποτε αρχείο των ελληνικών ληξιαρχείων, δεν πρόκειται να βρείτε ούτε έναν Ελληνα ή Ελληνίδα που να έχει ημερομηνία γέννησης από 16 έως 28 Φεβρουαρίου 1923! Οχι φυσικά γιατί δεν είχαμε ούτε μία γέννα σε μια ολόκληρη περίοδο 13 ημερών, αλλά γιατί απλούστατα το 1923 δεν είχε 365 ημέρες, όπως θα περίμενε κάποιος για ένα μη δίσεκτο έτος, αλλά αντίθετα είχε μόνο 352 ημέρες! Του έλειπαν δηλαδή οι 13 ημέρες μεταξύ 16 και 28 Φεβρουαρίου! Η ιστορία για το πώς έγινε αυτό έχει να κάνει με την εγκαθίδρυση του Νέου Ημερολογίου στη χώρα μας.

Οπως είναι γνωστό, το πρώτο σύγχρονο ημερολόγιο εισήχθη από τον Ιούλιο Καίσαρα, από τον οποίο έγινε γνωστό ως «Ιουλιανό», και άρχισε να ισχύει από το 45 π.Χ. Η δημιουργία του οφείλεται στον Ελληνα αστρονόμο Σωσιγένη από την Αλεξάνδρεια, ο οποίος, με βάση του υπολογισμούς του Ιππάρχου ότι η διάρκεια του έτους ήταν ίση με 365,242 ημέρες, θέσπισε ένα ημερολόγιο του οποίου τα έτη είχαν 365 ημέρες ενώ σε κάθε τέταρτο έτος προσέθετε ακόμη μία ημέρα μετά την «έκτη προ των καλενδών του Μαρτίου», που ονομάζονταν «bis sextus». Ετσι η ημέρα αυτή, επειδή μετριόταν δύο φορές, ονομάζεται ακόμη και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει «δίσεκτο».

Διαβάστε τη συνέχεια του ενδιαφέροντος αυτού άρθρου του Δ. Σιμόπουλου.

Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος

Ο Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος -για τον οποίο τόσα δικαίως επαινετικά γράφτηκαν τις ημέρες που ακολούθησαν τον θάνατό του, στις 7 Φεβρουαρίου- μας άφησε απομνημονεύματα δημοσιευμένα σε τρεις τόμους από τις εκδόσεις Παπαζήση, με τίτλο «Αναπολήσεις». Είναι μνήμες μιας μακράς και δημιουργικής ζωής που άρχισε στη Σμύρνη το 1913 και σημαδεύτηκε από την Καταστροφή του 1922. Ο συγγραφέας τους ανήκει στη γενιά εκείνη που δοκιμάστηκε μετά την ανέχεια του πρόσφυγα, με τον ένδοξο Πόλεμο του 1940-41, το αίμα και τις συνέπειες του Εμφυλίου, πριν γνωρίσει την Ελλάδα της προόδου και της ευρωπαϊκής πορείας. Γι’ αυτό και όσοι από εκείνη τη γενιά έζησαν βίο μακρύ, όπως ο Δεσποτόπουλος, μπορούν να συγκρίνουν ψυχραιμότερα τη σημερινή κρίση, έχοντας βιώσει τον αιώνα του μεγάλου θανατικού.

Ως φόρο τιμής στη μνήμη του, η Καθημερινή παρουσιάζει αποσπάσματα από τις εξαιρετικού ενδιαφέροντος «Αναπολήσεις» του.