Η «μελαγχολία του Σεπτέμβρη» υπάρχει

Η φθινοπωρινή κατάθλιψη είναι επιστημονικό γεγονός και μάλιστα «χτυπάει» τις γυναίκες. Νέες έρευνες στις ΗΠΑ δείχνουν ότι πιο ευάλωτες στο λεγόμενο σύνδρομο SΑD (Seasonal Αffective Disorder, σύνδρομο εποχικής συναισθηματικής διαταραχής), που συνδέεται άμεσα με τη μείωση της έκθεσης στον ήλιο το φθινόπωρο και τον χειμώνα, είναι οι νεαρές γυναίκες ηλικίας 20 ως 40 ετών. Τα καλά νέα είναι ότι το σύνδρομο θεραπεύεται με φως, είτε φυσικό είτε τεχνητό, από ειδικές λάμπες. Μόλις επιστρέψατε από τις διακοπές και νιώθετε τη διάθεσή σας διαρκώς «πεσμένη»; Μήπως νιώθετε εκνευρισμό χωρίς λόγο, μελαγχολία και αδιαφορία για το σεξ ή και για τις κοινωνικές επαφές με τους φίλους σας; Τότε ενδέχεται να πάσχετε από SΑD, όπως και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι στο δυτικό ημισφαίριο. Κάθε Σεπτέμβριο και Οκτώβριο οι ψυχίατροι καταγράφουν σημαντική αύξηση των περιστατικών κατάθλιψης που συνδέονται με την εποχή. Σύμφωνα με τον δρα Τόμας Βερ, ερευνητή του Εθνικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΜΗ), το SΑD, που συνήθως εκδηλώνεται στις αρχές του φθινοπώρου και εξαφανίζεται στις αρχές του καλοκαιριού, είναι ένα αναγνωρισμένο σύνδρομο από το οποίο πάσχουν κυρίως γυναίκες. «Στις ΗΠΑ, το 80% των ασθενών με εποχική κατάθλιψη είναι γυναίκες 20 ως 40 ετών » λέει.

Το σύνδρομο προκαλείται από τη μείωση της έκθεσής μας στο φως του ήλιου, το φθινόπωρο και τον χειμώνα, γεγονός που μειώνει και τις εκκρίσεις ορισμένων νευροδιαβιβαστών οι οποίοι βελτιώνουν τη διάθεσή μας, όπως είναι η σεροτονίνη.

Η ηλιοφάνεια είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που αυξάνουν την έκκριση ενδορφινών στον εγκέφαλό μας. Αντιθέτως, νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη που δρουν μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων μειώνονται όταν δεν εκτιθέμεθα στο φως του ήλιου, με αποτέλεσμα την εκδήλωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου: κατάθλιψη και υπνηλία.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, οι πάσχοντες δεν «προσλαμβάνουν» αρκετό ηλιακό φως τον χειμώνα και έτσι ο οργανισμός τους παράγει μικρές ποσότητες μελατονίνης, ορμόνη που παράγεται από τον εγκέφαλο και ρυθμίζει τη διάθεση και την όρεξη.

Οσο για τη θεραπεία, πλην της... μετανάστευσης σε πιο ηλιόλουστα μέρη, οι επιστήμονες συνιστούν φωτοθεραπεία με τη χρήση ειδικών λαμπών (lightboxes) που εκπέμπουν τενχνητό φως με μια ελαφρά μπλε απόχρωση. Οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο από τη φωτοθεραπεία σε δόσεις 2.500-10.000 Lux (σ.σ.: μονάδα έντασης φωτισμού) για περίπου 30 λεπτά την ημέρα, κυρίως κατά τις πρωινές ώρες.
«Εχουμε στοιχεία που δείχνουν ότι στις ΗΠΑ η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών, σε ποσοστό άνω του 75%, που υποβάλλονται σε τεχνητή φωτοθεραπείαπαρουσιάζουν σημαντική βελτίωση» λέει ο ψυχίατρος δρ Νόρμαν Ρόζενταλ.

Η εποχική κατάθλιψη συνδέεται με τον χειμώνα στον δυτικό κόσμο. Αλλά για εκατομμύρια άλλους ανθρώπους ισχύει ακριβώς το αντίθετο: δυσάρεστα συναισθήματα προκαλεί το καλοκαίρι με την υπερβολική ζέστη.

Ο δρ Ιαν Κουκ, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για την κατάθλιψη στο Πανεπιστήμιο UCLΑ στην Καλιφόρνια, διαπίστωσε ότι σε χώρες που είναι πιο κοντά στον Ισημερινό, όπως στην Ινδία, το θερινό σύνδρομο κατάθλιψης είναι συχνότερο από το χειμερινό.

Πηγή: Το Βήμα (07.09.2010).