Νομπέλ Χημείας 2010

O Αμερικανός Ρίτσαρντ Χεκ, 79 ετών, ο Ιάπωνας Εϊτσι Νεγκίσι , 75 ετών, και ο επίσης Ιάπωνας Ακίρα Σουζούκι , 80 ετών, μοιράζονται το βραβείο Νομπέλ στη Χημεία για το 2010 «για τη δημιουργία δεσμών σε οργανικές συνθέσεις με τη βοήθεια καταλύτη», όπως ανακοίνωσε χθες η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών. Η δουλειά των τριών χημικών έχει ανοίξει δρόμους για προϊόντα καθημερινής χρήσης και κυρίως για την παραγωγή φαρμάκων τα οποία ίσως κάποια στιγμή βοηθήσουν στην αντιμετώπιση πολύ σοβαρών ασθενειών.

Σήμερα οι επιστήμονες νομίζουν ότι το να κατασκευάσεις ένα μόριο ή το να κάνεις δύο άτομα άνθρακα που ανήκουν σε διαφορετικά μόρια να δημιουργούν έναν σταθερό δεσμό μεταξύ τους όποτε χρειάζεται δεν είναι πρόβλημα. Και τα δύο αυτά γίνονται σήμερα σχετικά εύκολα. Ωστόσο για να επιτευχθεί αυτό χρειάστηκε να δουλέψουν οι τρεις νέοι νομπελίστες επί 40 χρόνια πολύ μεθοδικά και αφιερώνοντας τεράστιο χρόνο στην έρευνα.

Οταν ένα άτομο άνθρακα έχει ενωθεί με άλλα σημαίνει ότι βρήκε κάπου τα επιπλέον ηλεκτρόνια που χρειαζόταν για αυτό και πλέον δεν έχει και τόσο μεγάλη «όρεξη» («τάση» προτιμούν να τη λένε οι χημικοί) να ενωθεί με άλλα άτομα, κυρίως με άλλους άνθρακες. Χρειάζεται λοιπόν κάποιο τέχνασμα εδώ. Ο κ. Χεκ χρησιμοποίησε παλλάδιο, κατάφερε πρώτα να ενώσει ένα δακτύλιο ατόμων άνθρακα με ένα άλλο κομμάτι με άνθρακες και με τα χρόνια τελειοποίησε την αντίδραση που φέρει το όνομά του. Ο κ. Νεγκίσι χρησιμοποίησε τον ψευδάργυρο και ο κ. Σουζούκι το ακόμη πιο ήπιο και αποτελεσματικό βόριο. Ετσι δαμάστηκαν τα άτομα και μπόρεσαν στη συνέχεια να δημιουργούνται έως και δεινοσαυρικά μόρια, όπως η Ρalytoxin (129 άνθρακες, 223 υδρογόνα, 3 άζωτα, 54 οξυγόνα).

Πηγή: Το Βήμα (07.10.2010).