Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ αντικρούει την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη μεταξύ οικονομολόγων και διεθνών οργανισμών (όπως η Παγκόσμια Τράπεζα) ότι οι φτωχότερες χώρες πρέπει πρώτα να φθάσουν στο επίπεδο των αναπτυγμένων πριν αρχίσουν να επενδύουν σημαντικά στο πεδίο της Ερευνας και Ανάπτυξης (ΕκΑ).
Οσο και αν οι 34 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, όλες εκβιομηχανισμένες, θα κυριαρχούν στο πεδίο της ΕκΑ στο άμεσο μέλλον, άλλες χώρες αρχίζουν να κάνουν τη διαφορά και ξανασχεδιάζουν το χάρτη της παγκόσμιας Επιστήμης, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας (ΕΤΒ).
Κι εντάξει, εμπεδώσαμε τις χώρες PIIGS (κατά το «γουρούνια»). Ωρα να μάθουμε και τις χώρες BRIICS - κατά το «τούβλα», ίσως επειδή τώρα «χτίζονται» δυναμικά. Πρόκειται για τις αναδυόμενες χώρες στο παγκόσμιο χάρτη της ανάπτυξης (από τα αρχικά των: Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Ινδονησίας, Κίνας και Νότιας Αφρικής), οι οποίες πλέον διαθέτουν ευρείες στρατηγικές καινοτομίας, ενισχύοντας ιδιαίτερα τις «πράσινες» τεχνολογίες. Σε αυτές, ο μέσος όρος των ευρεσιτεχνιών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν 1,07% στο σύνολο των ευρεσιτεχνιών που κατατέθηκαν το 2007 (το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία). Με παγκόσμιο μέσο όρο 0,89%, ο αριθμός αυτός λίγο υπολείπεται του 1,19% της Ε.Ε., αλλά σαφώς υπερέχει του 0,67% των ΗΠΑ και του 0,47% της Ιαπωνίας.
Στις αναδυόμενες χώρες υπάρχει μια πιο πραγματιστική προσέγγιση στην ανάπτυξη της ΕΤΒ απ' ό,τι παλαιότερα: Ενώ βασιζόταν αποκλειστικά στη μεταφορά τεχνολογίας από τις αναπτυγμένες χώρες στις φτωχότερες, τώρα οι ταχέως αναπτυσσόμενες βοηθούν με τη σειρά τους τις λιγότερο ευνοημένες να αναπτύξουν δικές τους υποδομές ΕΤΒ.
Η Νότια Κορέα χορηγεί δάνεια στην Τανζανία για την ενίσχυση των νοσοκομειακών υποδομών, ενώ η Κίνα τη βοηθάει να δημιουργήσει μια υπερσύγχρονη καρδιολογική μονάδα. Στο μεταξύ, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική συνεργάζονται σε προγράμματα νανοτεχνολογίας και εκπαιδεύουν από κοινού ερευνητικό προσωπικό.
Αυτά τα νέα δεδομένα, αναφέρει η έκθεση, αμφισβητούν την κυρίαρχη αντίληψη των αναπτυξιακών θεωριών ότι οι φτωχότερες χώρες πρέπει πρώτα να συμβαδίσουν με τις αναπτυγμένες πριν ξεκινήσουν δική τους δραστηριότητα στο πεδίο της ΕκΑ. Προσθέτει επίσης ότι οι πολιτικές των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ όσον αφορά την επιστήμη και την τεχνολογία αποκλίνουν περισσότερο από ποτέ, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Μερικές χώρες αντέδρασαν περικόπτοντας τους προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και προβλέπεται να τις ακολουθήσουν ακόμη περισσότερες. Η Ολλανδία, λόγου χάρη, εξετάζει το ενδεχόμενο να αντικαταστήσει με δάνεια και χορηγίες τις κρατικές επιχορηγήσεις στην έρευνα του ιδιωτικού τομέα. Προς το παρόν, όμως, αρκετές άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Κορέα και οι ΗΠΑ, ενισχύουν τη χρηματοδότηση της έρευνας.
Ολοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν ένα νέο, πολυπολικό μοντέλο στο πεδίο της ΕκΑ, που αφήνει χώρο δράσης σε νέους «παίκτες» και αφαιρεί πρωτοκαθεδρίες που μέχρι σήμερα θεωρούνταν δεδομένες. Η θέση της Ελλάδας σε αυτόν τον χάρτη; Αν και ιδρυτικό μέλος του ΟΟΣΑ, και παρά το σημαντικότατο επιστημονικό δυναμικό (τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας), που παράγει και τεχνολογία και καινοτομία, μάλλον δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι υπάρχει κάποιο ορατό σχέδιο αναπτυξιακής «χειραφέτησης»...
Πηγή: Ελευθεροτυπία (30.01.2011).
Οσο και αν οι 34 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, όλες εκβιομηχανισμένες, θα κυριαρχούν στο πεδίο της ΕκΑ στο άμεσο μέλλον, άλλες χώρες αρχίζουν να κάνουν τη διαφορά και ξανασχεδιάζουν το χάρτη της παγκόσμιας Επιστήμης, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας (ΕΤΒ).
Κι εντάξει, εμπεδώσαμε τις χώρες PIIGS (κατά το «γουρούνια»). Ωρα να μάθουμε και τις χώρες BRIICS - κατά το «τούβλα», ίσως επειδή τώρα «χτίζονται» δυναμικά. Πρόκειται για τις αναδυόμενες χώρες στο παγκόσμιο χάρτη της ανάπτυξης (από τα αρχικά των: Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Ινδονησίας, Κίνας και Νότιας Αφρικής), οι οποίες πλέον διαθέτουν ευρείες στρατηγικές καινοτομίας, ενισχύοντας ιδιαίτερα τις «πράσινες» τεχνολογίες. Σε αυτές, ο μέσος όρος των ευρεσιτεχνιών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν 1,07% στο σύνολο των ευρεσιτεχνιών που κατατέθηκαν το 2007 (το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία). Με παγκόσμιο μέσο όρο 0,89%, ο αριθμός αυτός λίγο υπολείπεται του 1,19% της Ε.Ε., αλλά σαφώς υπερέχει του 0,67% των ΗΠΑ και του 0,47% της Ιαπωνίας.
Στις αναδυόμενες χώρες υπάρχει μια πιο πραγματιστική προσέγγιση στην ανάπτυξη της ΕΤΒ απ' ό,τι παλαιότερα: Ενώ βασιζόταν αποκλειστικά στη μεταφορά τεχνολογίας από τις αναπτυγμένες χώρες στις φτωχότερες, τώρα οι ταχέως αναπτυσσόμενες βοηθούν με τη σειρά τους τις λιγότερο ευνοημένες να αναπτύξουν δικές τους υποδομές ΕΤΒ.
Η Νότια Κορέα χορηγεί δάνεια στην Τανζανία για την ενίσχυση των νοσοκομειακών υποδομών, ενώ η Κίνα τη βοηθάει να δημιουργήσει μια υπερσύγχρονη καρδιολογική μονάδα. Στο μεταξύ, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική συνεργάζονται σε προγράμματα νανοτεχνολογίας και εκπαιδεύουν από κοινού ερευνητικό προσωπικό.
Αυτά τα νέα δεδομένα, αναφέρει η έκθεση, αμφισβητούν την κυρίαρχη αντίληψη των αναπτυξιακών θεωριών ότι οι φτωχότερες χώρες πρέπει πρώτα να συμβαδίσουν με τις αναπτυγμένες πριν ξεκινήσουν δική τους δραστηριότητα στο πεδίο της ΕκΑ. Προσθέτει επίσης ότι οι πολιτικές των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ όσον αφορά την επιστήμη και την τεχνολογία αποκλίνουν περισσότερο από ποτέ, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Μερικές χώρες αντέδρασαν περικόπτοντας τους προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και προβλέπεται να τις ακολουθήσουν ακόμη περισσότερες. Η Ολλανδία, λόγου χάρη, εξετάζει το ενδεχόμενο να αντικαταστήσει με δάνεια και χορηγίες τις κρατικές επιχορηγήσεις στην έρευνα του ιδιωτικού τομέα. Προς το παρόν, όμως, αρκετές άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Κορέα και οι ΗΠΑ, ενισχύουν τη χρηματοδότηση της έρευνας.
Ολοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν ένα νέο, πολυπολικό μοντέλο στο πεδίο της ΕκΑ, που αφήνει χώρο δράσης σε νέους «παίκτες» και αφαιρεί πρωτοκαθεδρίες που μέχρι σήμερα θεωρούνταν δεδομένες. Η θέση της Ελλάδας σε αυτόν τον χάρτη; Αν και ιδρυτικό μέλος του ΟΟΣΑ, και παρά το σημαντικότατο επιστημονικό δυναμικό (τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας), που παράγει και τεχνολογία και καινοτομία, μάλλον δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι υπάρχει κάποιο ορατό σχέδιο αναπτυξιακής «χειραφέτησης»...
Πηγή: Ελευθεροτυπία (30.01.2011).
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου