«You have to always speak Greek because θα ξεχάσεις τη γλώσσα σου»

Η διγλωσσία στο επίκεντρο τριημέρου εκδηλώσεων που οργανώνει το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ.

«My father works in a coffee lounge restaurant, he is a καφετζή. Φτιάχνει καφεδάκια, take - away shop in Yavo. All the Greeks go there, all the Πόντιοι. Εγώ Πόντιος είμαι!» Η μπερδεμένη γλωσσικά πρόταση ενός φοιτητή ελληνο-αυστραλιανής καταγωγής αποτελεί κλασικό παράδειγμα δίγλωσσων ατόμων και θα συζητηθεί στο τριήμερο Λόγου και Τέχνης για τον πολιτισμό και την άρση της ξενοφοβίας, που διοργανώνει από αύριο, στο στρατόπεδο Κόδρα, στην Καλαμαριά, το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και η ομάδα για τη διγλωσσία και τον πολυπολιτισμό στην εκπαίδευση και την κοινωνία «Πολύδρομο».

Σύμφωνα με την επίκουρη καθηγήτρια ΤΕΠΑΕ, Ρούλα Τσοκαλίδου, η παράλληλη χρήση των γλωσσών στην ίδια πρόταση ή επικοινωνία είναι φυσιολογική, αναμενόμενη και πολύ συνηθισμένη ανάμεσα στα δίγλωσσα άτομα. Επίσης, εξυπηρετεί μια σειρά από επικοινωνιακές ανάγκες, όπως επεξήγηση, έμφαση, μεταφορά του λόγου των άλλων, πολιτισμικές αναφορές, μυστικός κώδικας, κ.ά.

«Τα δίγλωσσα άτομα μας υπενθυμίζουν ότι ο γλωσσικός χώρος αποτελεί μάλλον ένα συνεχές και για τα δίγλωσσα άτομα, δεν είναι μόνο οι γλώσσες οι οποίες συγκατοικούν στον ίδιο γλωσσικό χώρο, αλλά ένα μίγμα από κουλτούρες και οπτικές γωνίες, το οποίο για κάποιους είναι ακατανόητο και για άλλους ανησυχητικό», αναφέρει η κ. Τσοκαλίδου.

«Στη δευτέρα τάξη ένα κοριτσάκι που το λέγαν Μαρία δεν ήξερε ελληνικά αλλά οι κύριοι δεν την άφηναν να μιλάει ρωσικά. Έτσι το κοριτσάκι έμενε συχνά μόνο», έγραψε ο 10χρονος Στέλιος, έπειτα από μια συζήτηση ανάμεσα στην εκπαιδευτικό Γιώτα Γάτση, συντονίστρια εκπαιδευτικών δράσεων στο Πολύδρομο και τα παιδιά σχετικά με τις 'άλλες' γλώσσες τους.

«Να μην αναγκάζετε τους άλλους να μιλάνε μόνο ελληνικά, να τους αφήνετε να μιλάνε ό,τι γλώσσα θέλουν», έγραψε η 11χρονη Βάσω, ενώ η συνομήλική της, Μαρία, σημείωσε ότι «όλοι έχουν δικαίωμα να μιλήσουν ξένη γλώσσα σε κάθε σχολείο».

Όπως εξηγεί η κ. Τσοκαλίδου, όταν ένα άτομο κατακτά ταυτόχρονα, κατά την πρώτη παιδική του ηλικία, δύο γλώσσες, τότε μιλάμε για διγλωσσία. Αναφερόμενη στα πλεονεκτήματα της διγλωσσίας, υπογράμμισε το ευρύτερο φάσμα επικοινωνιακών δυνατοτήτων, τη γραφή και ανάγνωση σε δύο γλώσσες, την ευρύτερη και βαθύτερη πολιτισμική συνειδητότητα, τα γνωστικά πλεονεκτήματα, την ανάπτυξη της σκέψης και τα γενικότερα πλεονεκτήματα του χαρακτήρα, όπως την υψηλή αυτοεκτίμηση, την ευκολία στην απόκτηση και τρίτης γλώσσας και τις αυξημένες επαγγελματικές δυνατότητες.

«Στο τριήμερο που διοργανώνουμε στο Κόδρα θα παρουσιαστούν εκθέσεις μαθητών, με θέμα τον πολυπολιτισμό και θα υλοποιηθούν σεμινάρια ρωσικής, αλβανικής και αραβικής γλώσσας προς ενημέρωση των εκπαιδευτικών για τα ιδιαίτερα στοιχεία αυτών των γλωσσών προκειμένου να κατανοήσουν τις δυσκολίες μεταφοράς από την πρώτη γλώσσα», αναφέρει η κ. Τσοκαλίδου.

Το «Πολύδρομο» είναι μία πρωτοβουλία εκπαιδευτικών, καθηγητών, αλλά και γονέων για την ανάπτυξη της παιδικής διγλωσσίας, τη διαπολιτισμική επικοινωνία και τις κοινωνικο-πολιτικές διαστάσεις της γλωσσικής και πολιτισμικής ετερογένειας, αλλά και την επικοινωνία ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους ελληνικής και μη ελληνικής καταγωγής γονείς.

Πηγή: Η Καθημερινή (06.05.2010).