Θύματα «παραδοσιακών πρακτικών» εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια

Εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια στο Αφγανιστάν υποφέρουν από παραδοσιακές πρακτικές, όπως ο γάμος των παιδιών και τα εγκλήματα «τιμής» και οι αρχές δεν τα καταφέρνουν να εφαρμόσουν τους νόμους και να τις προστατεύσουν, σύμφωνα με έκθεση της Αποστολής Βοήθειας του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν (UNAMA), η οποία δημοσιοποιήθηκε σήμερα.

H έκθεση της UNAMA βρήκε ότι τα δικαιώματα των γυναικών παραβιάζονται σε όλο το Αφγανιστάν, σχεδόν δέκα χρόνια μετά από την ανατροπή του αυστηρού καθεστώτος των ισλαμιστών Ταλιμπάν, οι οποίοι απαγόρευαν στις γυναίκες να πηγαίνουν σχολείο και να δουλεύουν ενώ τις υποχρέωναν να φορούν μπούρκα έξω από το σπίτι και περιόριζαν τη δυνατότητα τους να μετακινούνται.

Τον Αύγουστο του 2009, η χώρα ενεργοποίησε το Νόμο για την Εξάλειψη της Βίας εναντίον των Γυναικών, ο οποίος ποινικοποιεί πολλές επιβλαβείς πρακτικές, αλλά κάποιες αρχές δεν έχουν μάθει για το νόμο και πολλές είναι απρόθυμες ή ανίκανες να τον εφαρμόσουν, σύμφωνα με την έκθεση.

Η διασφάλιση δικαιωμάτων για τις Αφγανές απαιτεί όχι μόνο νομικές και συνταγματικές κατοχυρώσεις, αλλά το πιο σημαντικό ταχύτατη και επαρκή εφαρμογή», αναφέρει σε δήλωση του, η διευθύντρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων της UNAMA, Ζορζέτε Γκανιόν προσθέτοντας ότι «η αστυνομία και το δικαστικό σώμα χρειάζονται πολύ περισσότερη καθοδήγηση, υποστήριξη και επίβλεψη από τις εθνικές αρχές στο πώς να εφαρμόσουν κανονικά το νόμο».

Η UNAMA διευκρίνισε ότι η έρευνα που προηγήθηκε της έκθεσης, έγινε σε 29 από τις 34 επαρχίες της χώρας, μέσα στο 2010. Ο νόμος καθιστά παράνομες πρακτικές, όπως η αγοραπωλησία γυναικών για γάμο, ο εξαναγκασμός σε γάμο, οι γάμοι παιδιών και η άρνηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση και της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Ομως σύμφωνα με την έκθεση, ενώ υπάρχουν πολλές αδυναμίες στο νόμο, ο οποίος δεν ποινικοποιεί τις για λόγους «τιμής» δολοφονίες γυναικών που έχουν ντροπιάσει το όνομα της οικογένειας, χρειάζεται να εφαρμοστεί άμεσα και οι αναγκαίες αναθεωρήσεις να γίνουν αργότερα.

Ο γάμος σε παιδική ηλικία είναι ευρέως διαδεδομένος και η έκθεση αναφέρει ότι οι γυναίκες στην επαρχία Μπαλκ παραπέμπουν στην παροιμία «αν χτυπήσεις ένα κορίτσι με το καπέλο σου και δεν πέσει, είναι ώρα να την παντρευτείς». Γυναίκες και κορίτσια, που το σκάζουν από το σπίτι για να γλυτώσουν από την κακομεταχείριση, συχνά συλλαμβάνονται, φυλακίζονται και διώκονται αν και η πράξη τους δεν είναι αδίκημα. Συνήθως κατηγορούνται ότι είχαν την πρόθεση να κάνουν σεξ εκτός γάμου.

Η έκθεση επικαλείται έρευνες που βρήκαν ότι ο μισός πληθυσμός γυναικών στις αφγανικές φυλακές, περίπου 300, κρατούνται για «ηθικά αδικήματα». Επίσης διαπίστωσε ότι αν και παράνομη, η πρακτική να διευθετούνται διαφορές με την παράδοση κοριτσιών, κυριαρχεί σε όλη την χώρα, και, αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, οι έρευνες δείχνουν ότι ένα στα δύο κορίτσια παντρεύεται πριν κλείσει τα 15.

«Πολλοί Αφγανοί, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων θρησκευτικών ηγετών, ενισχύουν αυτά τα επιβλαβή έθιμα, επικαλούμενοι την ερμηνεία που κάνουν στο Ισλαμ», διαπιστώνει η έκθεση, η οποία σημειώνει ότι πολλές από αυτές τις πρακτικές όχι μόνο είναι εγκλήματα με βάση το αφγανικό νόμο, αλλά δεν συνάδουν καν με τον ισλαμικό νόμο, τη σαρία.

Αναφέρει επίσης ότι σε πολλές περιοχές του Αφγανιστάν, παρατηρείται αυξανόμενη τάση, πολλές γυναίκες αυτοκτονούν, είτε αυτοπυρπολούμενες, είτε αυτοθυσιαζόμενες και σύμφωνα με το γιατρό της μόνης μονάδας εγκαυμάτων που λειτουργεί στην χώρα, στην πόλη Χεράτ, ο κύριος λόγος είναι ο εξαναγκασμός σε γάμο.

«Νέες γυναίκες συνήθως παντρεύονται γέρους, ανταλλάσσονται με πρόβατα ή όπιο. Κάποιες από αυτές, κάτω από την πίεση ενός προσβλητικού συζύγου ή μιας πεθεράς, πηγαίνουν στους μουλάδες ή στα κοινοτικά συμβούλια και ζητούν βοήθεια, αλλά ακόμη κι εκεί, αντιμετωπίζουν ταπείνωση και κακομεταχείριση», είπε ο γιατρό.

Πηγή: Το Βήμα (09.12.2010).