Διαλογισμοί για τη γλώσσα από τον Γ. Μπαμπινιώτη

Το νέο του βιβλίο «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας» που αναφέρεται στα καίρια θέματα της γλώσσας παρουσίασε πριν λίγες ημέρες ο διακεκριμένος γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης στη «Στοά του Βιβλίου». Ο τίτλος του βιβλίου «Διαλογισμοί» προήλθε από τον εσωτερικό διάλογο που κάνει ο γλωσσολόγος με τον νοητό αναγνώστη. Ο γλωσσολόγος και φιλόλογος στον πρόλογο του βιβλίου του, εξηγεί, πως το έργο αυτό απευθύνεται σε όλους όσοι αγαπούν τη γλώσσα, στους αποκαλούμενους κατά τον καθηγητή «εραστές της γλώσσας».

«Γιατί η αγάπη για τη γλώσσα -όπως υποστηρίζει ο καθηγητής-είναι η πιο ουσιαστική αφού έχει να κάνει με την ίδια τη σκέψη μας και ότι πιο σημαντικό χαρακτηρίζει τον άνθρωπο».

Το βιβλίο προέρχεται -όπως εξήγησε ο κ. Μπαμπινιώτης - από τις σκέψεις του, που γεννήθηκαν στο μάθημα, στη διάλεξη, στις απαντήσεις και ερωτήσεις. Έτσι δημιουργήθηκαν 62 αδημοσίευτα κείμενα, γραμμένα με έναν απλό και κατανοητό τρόπο, ώστε ν' απευθύνονται σ' ένα ευρύτερο κοινό με σκοπό να «μείνουν». «Η γλώσσα ενώνει και χωρίζει», είπε μεταξύ άλλων, ο καθηγητής. Ενώνει τους ανθρώπους μιας εθνικής κοινότητας που μιλούν την ίδια μητρική γλώσσα, τους χωρίζει όμως από όλους τους άλλους ανθρώπους οι οποίοι μιλούν τη δική τους εθνική- μητρική γλώσσα. Η γλώσσα επίσης ενώνει τους ανθρώπους διαφοροποιώντας τους από όλα τα άλλα ζωικά είδη.

Αναφορικά με την ποίηση της γλώσσας και αφιερώνοντας την παρουσίαση της συγκεκριμένης ενότητας-στην παρούσα στην εκδήλωση- ποιήτρια Κική Δημουλά, ο καθηγητής, τόνισε πως ''η ποίηση στηρίζεται στη γλώσσα, υπάρχει και δημιουργείται με τη γλώσσα.'' Θέση του γλωσσολόγου είναι ότι και η ίδια η γλώσσα έχει ποιητικό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει πως οι δομές τις γλώσσας, τα συστατικά της μπορούν να αξιοποιηθούν ποιητικά. Ο ποιητής δεν χρησιμοποιεί μόνο τις λέξεις αλλά και τη δομή της γλώσσας, τη σύνταξη- χαρακτηριστικό Καβάφη.

Η επικοινωνία απασχολεί τον καθηγητή : «η γλώσσα ως επικοινωνία είναι μια αμοιβαία αλήθεια (ομιλητή- ακροατή).Η αλήθεια των λόγων μας, των σκέψεών μας, των προθέσεων μας και πάνω από όλα η αλήθεια μιας ουσιαστικής συνάντησης με τον άλλον». Η γλώσσα είναι η εξ ορισμού συνάντηση του ανθρώπου με τον άνθρωπο. Επίσης αναφέρθηκε στους πρώτους «τεχνολόγους» του κειμένου τους ανθρώπους, οι οποίοι πρώτοι ξεκίνησαν να αναλύουν τη γλώσσα από το μηδέν, ανακάλυψαν τις λειτουργίες της και άρχισαν τη συστηματοποίηση των τύπων αυτής. Αναφέρεται επίσης στη βάση της γλώσσας, τη δύναμη δηλαδή του ρήματος του λόγου, την ενέργεια. «Το κυριότερο συστατικό της πρότασης και του νοήματος αλλά και το επίκεντρο της γλωσσικής επικοινωνίας είναι το ρήμα .Η επικοινωνία μας είναι αλληλουχία ρηματικών πληροφοριών που εξειδικεύονται απ'ότι περιβάλλει τα ρήματα». Αυτή είναι και η βασική προσέγγιση στη διδασκαλία της γλώσσας», επεσήμανε.

Κλείνοντας ο Γιώργος Μπαμπινιώτης τόνισε ότι: «Η γλώσσα είναι ένας κόσμος, είναι σύμπαν, δεν είναι μόνο ένα εργαλείο, αλλά αξία, νοοτροπία, ιστορία, ταυτότητα, και πάνω απ' όλα η γλώσσα είναι οι συναντήσεις των ανθρώπων''.

Πηγή: Η Καθημερινή (20.12.2010).