Τρίτη 29 Ιουνίου 2010

Σρινιβάσα Ραμάνουτζαν, ινδικός καταλύτης στην ιστορία των μαθηματικών

«Αγαπητέ κύριε, Επιτρέψτε μου να συστηθώ ως υπάλληλος του Λογιστικού Τμήματος της Λιμενικής Αρχής του Μαντράς με ετήσιο μισθό 20 λίρες. Είμαι περίπου 23 ετών. Δεν έχω πανεπιστημιακή μόρφωση,έχω όμως ολοκληρώσει τον συνήθη σχολικό κύκλο σπουδών. Μετά την αποφοίτησή μουαφιέρωσα τον ελεύθερο χρόνο μου στη μελέτη των μαθηματικών. (...) Εχω ασχοληθεί ειδικά με τις αποκλίνουσες σειρές εν γένει και τα συμπεράσματά μου έχουν χαρακτηριστεί από τους εδώ μαθηματικούς “εντυπωσιακά”. Θα σας παρακαλέσω να διαβάσετε τις εργασίες που εσωκλείω. Δεδομένου ότι είμαι φτωχός, σε περίπτωση που πειστείτε ότι περιέχουν κάτι άξιο λόγου, θα ήθελα τα θεωρήματά μου να δημοσιευθούν. Μη έχοντας καμία πείρα, θα εκτιμούσα ιδιαίτερα την οποιαδήποτε συμβουλή σας. Ζητώ συγγνώμη για την ενόχληση».

Η παραπάνω επιστολή, η οποία έφθασε στο Κέιμπριτζ και στα χέρια του διάσημου 35χρονου καθηγητή Μαθηματικών Χάρντι τον Ιανουάριο του 1913, αποτέλεσε την αρχή μιας μοιραίας ιστορίας, τόσο για τον παραλήπτη όσο και για τον αποστολέα. Ο νεαρός «υπάλληλος από την Ινδία» δεν είναι άλλος από τον Σρινιβάσα Ραμάνουτζαν, μια μαθηματική ιδιοφυΐα η οποία θα έμενε στην αφάνεια αν ο Χάρντι δεν επέμενε να τον προσκαλέσει στην πατρίδα του. Μια πρόσκληση που θα άλλαζε ριζικά τη ζωή και των δύο. Για την ακρίβεια, μια πρόσκληση που θα κόστιζε τη ζωή του Ραμάνουτζαν και θα καθόριζε τη ζωή του Χάρντι. Θα άλλαζε επίσης την ιστορία των μαθηματικών.

Εχοντας ως βάση για το βιβλίο του μια διάλεξη που έδωσε ο Χάρντι (και στην οποία εμμέσως παραδέχθηκε ότι η έλξη που αισθάνθηκε για τον νεαρό Ινδό ξεπερνούσε τις συνήθεις φιλίες) ο συγγραφέας πετυχαίνει να δημιουργήσει ένα ιστορικό μυθιστόρημα που κρατά τον αναγνώστη σε μόνιμη εγρήγορση. Πράγμα βέβαια που εξηγείται από το γεγονός ότι ο Leavitt είναι φιλόλογος (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φλόριδας) με μεγάλη συγγραφική πείρα. Πετυχαίνει λοιπόν να υφάνει αριστοτεχνικά όχι μόνο το πολιτικό και το κοινωνικό κλίμα της εποχής στο Κέιμπριτζ του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (χωρίς να μασά τα λόγια του αναφερόμενος στην γκέι κοινότητα της αγγλικής διανόησης) αλλά να μπει και στην ψυχή των χαρακτήρων του που παρουσιάζονται χωρίς καμία προσπάθεια ωραιοποίησης. Τι ωθεί άραγε τον Ραμάνουτζαν να λαμβάνει μέρος σε οποιονδήποτε μαθηματικό διαγωνισμό υπάρχει; Θεωρεί ο Χάρντι, του οποίου η γνώση για την Ινδία περιορίζεται στη στερεότυπη εικόνα που είχε ο μέσος Βρετανός για τις αποικίες, κτήμα του τον Ραμάνουτζαν; Αυτό τουλάχιστον πιστεύει η τρελά ερωτευμένη με τον νεαρό Ινδό σύζυγος σεβάσμιου καθηγητού που δεν διστάζει να τον θέσει υπό την προστασία της και μάλιστα να τον φιλοξενήσει στο ίδιο της το σπίτι. Εν κατακλείδι, ο «υπάλληλος από την Ινδία» που δρα καταλυτικά στις σχέσεις των ηρώων του βιβλίου δίνει την αφορμή στον συγγραφέα να θίξει ζητήματα όπως η αποικιοκρατία, ο πόλεμος και η ειρήνη και η σεξουαλική ταυτότητα. Οσο για τις μαθηματικές εξισώσεις, αυτές πιθανότατα τις κατέχει ο Leavitt (δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που ασχολείται με μαθηματικά θέματα) αλλά, ευτυχώς για μας τους υπολοίπους, η κατανόησή τους δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να απολαύσει κανείς το βιβλίο!

Πηγή: Το Βήμα (27.06.2010).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου