Είμαστε καταδικασμένοι στη λήθη; Δεν έχει αποδειχτεί. Το σίγουρο όμως είναι ότι ξεχνάμε. Το μυαλό μας, λένε κάποιοι επιστήμονες, μοιάζει με ένα πυκνό δάσος και η μνήμη με μονοπάτι που το διαπερνά και που χορταριάζει όταν δεν το χρησιμοποιούμε συχνά.
Για πολλούς από εμάς η διανοητική υγεία είναι πολυτιμότερη από τη σωματική. Μολονότι έχουμε μάθει να αποδεχόμαστε το γεγονός ότι η άριστη φυσική μας κατάσταση είναι εφήμερη, όλοι ελπίζουμε ότι τουλάχιστον θα είμαστε.
Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι που στα εκατό τους θα είναι σε θέση να φτιάξουν μόνοι τους μια τούρτα για τα γενέθλιά τους, ενώ άλλοι στα εξήντα πέντε τους δεν θα μπορούν να θυμηθούν πότε γιορτάζουν.
Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, όλοι είμαστε σε θέση – εφόσον δεν πάσχουμε από κάποια ασθένεια – να διατηρήσουμε την πνευματική μας διαύγεια σε πολύ προχωρημένη ηλικία. Αλλοι, πάλι, πιστεύουν ότι η εξασθένηση της μνήμης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φυσιολογικής διαδικασίας γήρανσης και πως οι εγκεφαλικές ασθένειες απλώς επιταχύνουν την εξέλιξή της.
Κατά πάσα πιθανότητα η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση», αναφέρει στο βιβλίο του «Να μην ξεχάσω – Θωράκισε από νωρίς τη μνήμη σου» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Κριτική) ο δρ Ζάλντι Σ. Ταν, ερευνητής του ΜΙΤ και διευθυντής του Τμήματος Μνήμης του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel Deaconess και του Τμήματος Γήρανσης της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.
Γιατί όμως ξεχνάμε; Η απάντηση κρύβεται στον εγκέφαλο. Προϊόν εξέλιξης εξήντα πέντε εκατομμυρίων ετών ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο εκλεπτυσμένο και δραστικό, τόσο ξεχωριστό και περίπλοκο όσο κανένα από τα άλλα όργανα του ανθρώπου, το οποίο ελέγχει απόλυτα το σώμα.
«Ισως ακούγεται οξύμωρο, στην πραγματικότητα όμως η απώλεια της μνήμης δεν οφείλεται πάντοτε σε παθολογικά αίτια», λέει ο Ζάλντι Ταν. «Oλοι οι υγιείς άνθρωποι ξεχνούν μερικές φορές, συνήθως ασήμαντες πληροφορίες. Μερικές φορές, όμως, το μυαλό δεν συγκρατεί ούτε τις σημαντικές. Στη βιβλιογραφία της Ψυχολογίας μπορεί να βρει κανείς πλήθος θεωριών που επιχειρούν να ερμηνεύσουν τις αιτίες και την εξέλιξη της φυσιολογικής απώλειας μνήμης, οι πιο αποδεκτές όμως συνοψίζονται σε τρεις».
Είναι οι θεωρίες της ανεύρεσης, της παρεμβολής και της εξασθένησης. Με πιο απλά λόγια, η πρώτη αναφέρεται στην ικανότητά μας να ανακαλούμε πληροφορίες που έχουμε αποθηκεύσει στη μακρόχρονη μνήμη. Αδυνατούμε να συγκρατήσουμε μια πληροφορία όταν τη στιγμή της αποθήκευσής της κάποιος παράγων αποσπά την προσοχή μας και δεν είμαστε σε θέση να συγκεντρωθούμε.
Αντίθετα, σύμφωνα με τη δεύτερη, προβλήματα εμφανίζονται όταν μια νέα πληροφορία εξουδετερώνει κάποια παλαιότερη. Τέλος, σύμφωνα με την τρίτη θεωρία, η μνήμη λειτουργεί σαν ένα μονοπάτι στο δάσος. Oταν δεν το χρησιμοποιούμε συχνά, το μονοπάτι καλύπτεται από βλάστηση και τελικά εξαφανίζεται. Κατά πάσα πιθανότητα και οι τρεις αιτίες απώλειας μνήμης επηρεάζουν περιστασιακά κάποιους από εμάς.
«Το σημαντικό είναι να θυμάστε ότι υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε προκειμένου να κλίνει η πλάστιγγα υπέρ σας και να διατηρήσετε τη μνήμη σας. Δεν είμαστε καταδικασμένοι στη λήθη», τονίζει ο αμερικανός ερευνητής.
Η ύπαρξη της λήθης τελικά δεν έχει αποδειχθεί. «Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι κάποια πράγματα δεν μας έρχονται στο μυαλό όταν τα θέλουμε», έγραφε ο Φρίντριχ Νίτσε τον 19ο αιώνα και από τότε το απόφθεγμά του δεν έχει ανατραπεί.
Πηγή: Τα Νέα (03.03.2011).
Για πολλούς από εμάς η διανοητική υγεία είναι πολυτιμότερη από τη σωματική. Μολονότι έχουμε μάθει να αποδεχόμαστε το γεγονός ότι η άριστη φυσική μας κατάσταση είναι εφήμερη, όλοι ελπίζουμε ότι τουλάχιστον θα είμαστε.
Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι που στα εκατό τους θα είναι σε θέση να φτιάξουν μόνοι τους μια τούρτα για τα γενέθλιά τους, ενώ άλλοι στα εξήντα πέντε τους δεν θα μπορούν να θυμηθούν πότε γιορτάζουν.
Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, όλοι είμαστε σε θέση – εφόσον δεν πάσχουμε από κάποια ασθένεια – να διατηρήσουμε την πνευματική μας διαύγεια σε πολύ προχωρημένη ηλικία. Αλλοι, πάλι, πιστεύουν ότι η εξασθένηση της μνήμης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φυσιολογικής διαδικασίας γήρανσης και πως οι εγκεφαλικές ασθένειες απλώς επιταχύνουν την εξέλιξή της.
Κατά πάσα πιθανότητα η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση», αναφέρει στο βιβλίο του «Να μην ξεχάσω – Θωράκισε από νωρίς τη μνήμη σου» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Κριτική) ο δρ Ζάλντι Σ. Ταν, ερευνητής του ΜΙΤ και διευθυντής του Τμήματος Μνήμης του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel Deaconess και του Τμήματος Γήρανσης της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.
Γιατί όμως ξεχνάμε; Η απάντηση κρύβεται στον εγκέφαλο. Προϊόν εξέλιξης εξήντα πέντε εκατομμυρίων ετών ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο εκλεπτυσμένο και δραστικό, τόσο ξεχωριστό και περίπλοκο όσο κανένα από τα άλλα όργανα του ανθρώπου, το οποίο ελέγχει απόλυτα το σώμα.
«Ισως ακούγεται οξύμωρο, στην πραγματικότητα όμως η απώλεια της μνήμης δεν οφείλεται πάντοτε σε παθολογικά αίτια», λέει ο Ζάλντι Ταν. «Oλοι οι υγιείς άνθρωποι ξεχνούν μερικές φορές, συνήθως ασήμαντες πληροφορίες. Μερικές φορές, όμως, το μυαλό δεν συγκρατεί ούτε τις σημαντικές. Στη βιβλιογραφία της Ψυχολογίας μπορεί να βρει κανείς πλήθος θεωριών που επιχειρούν να ερμηνεύσουν τις αιτίες και την εξέλιξη της φυσιολογικής απώλειας μνήμης, οι πιο αποδεκτές όμως συνοψίζονται σε τρεις».
Είναι οι θεωρίες της ανεύρεσης, της παρεμβολής και της εξασθένησης. Με πιο απλά λόγια, η πρώτη αναφέρεται στην ικανότητά μας να ανακαλούμε πληροφορίες που έχουμε αποθηκεύσει στη μακρόχρονη μνήμη. Αδυνατούμε να συγκρατήσουμε μια πληροφορία όταν τη στιγμή της αποθήκευσής της κάποιος παράγων αποσπά την προσοχή μας και δεν είμαστε σε θέση να συγκεντρωθούμε.
Αντίθετα, σύμφωνα με τη δεύτερη, προβλήματα εμφανίζονται όταν μια νέα πληροφορία εξουδετερώνει κάποια παλαιότερη. Τέλος, σύμφωνα με την τρίτη θεωρία, η μνήμη λειτουργεί σαν ένα μονοπάτι στο δάσος. Oταν δεν το χρησιμοποιούμε συχνά, το μονοπάτι καλύπτεται από βλάστηση και τελικά εξαφανίζεται. Κατά πάσα πιθανότητα και οι τρεις αιτίες απώλειας μνήμης επηρεάζουν περιστασιακά κάποιους από εμάς.
«Το σημαντικό είναι να θυμάστε ότι υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε προκειμένου να κλίνει η πλάστιγγα υπέρ σας και να διατηρήσετε τη μνήμη σας. Δεν είμαστε καταδικασμένοι στη λήθη», τονίζει ο αμερικανός ερευνητής.
Η ύπαρξη της λήθης τελικά δεν έχει αποδειχθεί. «Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι κάποια πράγματα δεν μας έρχονται στο μυαλό όταν τα θέλουμε», έγραφε ο Φρίντριχ Νίτσε τον 19ο αιώνα και από τότε το απόφθεγμά του δεν έχει ανατραπεί.
Πηγή: Τα Νέα (03.03.2011).
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου