Πώς θα ζωντανέψει το πάρκο Τρίτση

Με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση και με την ίδια τη φύση να αναλαμβάνει τη διαμόρφωση του τοπίου φιλοδοξούν να μετατρέψουν το- αναξιοποίητο και υποχρηματοδοτούμενο- Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» σε πράσινο παράδεισο της Αθήνας τέσσερις νέες αρχιτεκτόνισσες. Οι κυρίες Χρυσάνθη Βάθη, Νίκη Κακαλή, Δήμητρα Μπρα και Δήμητρα Παπαγεωργίου - τελειόφοιτες του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών- δημιούργησαν μια ήπια πρόταση αρχιτεκτονικής τοπίου, ονόματι «Νe[s]t Ρark» με την οποία απέσπασαν το πρώτο βραβείο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών «Τοπίο, Περιβάλλον και Αρχιτεκτονική: Σχεδιάζοντας για το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης “Α. Τρίτσης”, Ιλιον Αττικής». Ο εν λόγω διαγωνισμός συνδιοργανώθηκε από το Γαλλικό, το Γερμανικό και το Βρετανικό Μορφωτικό Ινστιτούτο και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και την οργάνωση ΕCΟWΕΕΚ.

«Πριν από τον διαγωνισμό γνωρίζαμε λίγα πράγματα για το πάρκο» σημειώνει μία εκ των δημιουργών, η κυρία Μπρα. «Με τον διαγωνισμό μάς δόθηκε η ευκαιρία να το γνωρίσουμε. Το πάρκο είναι ένα από τα σημαντικότερα της χώρας, καθώς ξεπερνά τα 1.000 στρέμματα και αποτελεί έναν σημαντικό υδροβιότοπο. Η Αθήνα δυστυχώς δεν διαθέτει πολλά πάρκα, πόσω μάλλον εστίες όπου φωλιάζουν διάφορα είδη πτηνών» λέει. Το «Νe[s]t Ρark» (λογοπαίγνιο που συνδυάζει τις λέξεις πάρκο, δίκτυο και φωλιά) ενσωματώνει την κεντρική του ιδέα πάνω σε δύο άξονες: Αφενός στο έδαφος και αφετέρου στην πληροφόρηση και την παρατήρηση των πουλιών.

« Διαπιστώσαμε ότι πρόκειται για ένα ασθενές φυσικό τοπίο με χαμηλή και αραιή βλάστηση. Προσπαθήσαμε, λοιπόν, να δικτυώσουμε την αναψυχή και το οικολογικό ενδιαφέρον» σημειώνει η κυρία Μπρα. «Επίσηςπροβλέψαμε την ύπαρξη ενός αυτόνομου συστήματος απορρύπανσης,το οποίο θα αποτελείται από μία μονάδα και συγκεκριμένα μία υδροφόρο λεκάνη, η οποία θα συγκεντρώνει και θα αποθηκεύει το νερό της βροχής, το οποίο θα διοχετεύει, στη συνέχεια, σε διάφορες μορφές πρότυπων καλλιεργειών,όπως φέρ΄ ειπείν, τα εσπεριδοειδή» προσθέτει.

Ο δεύτερος πυλώνας της πρότασης είναι το δίπολο πληροφόρησης και παρατήρησης. «Χρησιμοποιούμε στήλες πληροφόρησης, φτιαγμένες από οικολογικά υλικά, που φέρουν ειδικό μηχανισμό φωτισμού, ο οποίος απορροφά τη μέρα ενέργεια από το φως του ηλίου και την εκπέμπει το βράδυ. Οι στήλες διαθέτουν οθόνες αφής, οι οποίες παρέχουν real time πληροφορίες για το πού βρίσκονται συγκεντρωμένα τα πουλιά τη δεδομένη στιγμή» τονίζει. «Επίσης, προβλέπουμε εφήμερες κατασκευές εν είδει “ανθρώπινων φωλιών”, οι οποίες θα λειτουργούν ως παρατηρητήρια και θα μεταφέρονται τέσσερις φορές τον χρόνο,ακολουθώντας την κίνηση των πουλιών» σημειώνει η κυρία Μπρα. Για τον πλέον σημαντικό υγροβιότοπο της Αττικής η μελέτη κάνει λόγο για «ένα έδαφος στο οποίο προσαρμόζονται ένα σύνολο εννοιών, υδρολογικών, οικολογικών και προγραμματισμού», καθορίζοντας ως στόχο «τη δημιουργία ενός νέου αστικού πάρκου, ως μια σύνθεση ραφής μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού». Και αυτό διότι το φυσικό περιβάλλον θα αποκτήσει υδροφορικές λεκάνες, μεταβάλλοντας το όλο τοπίο, επαναπροσδιορίζοντας τον σχεδιασμό του πάρκου, «οδηγώντας στη χάραξη μεγαλύτερων ανοιγμάτων στο δίκτυο που συντίθεται, επιτρέποντας τον σχηματισμό ενεργών κοινωνικά και πολιτιστικά πεδίων όπως είναι οι κήποι, φυσική βλάστηση και επιμέρους δικτύων πληροφόρησης», όπως αναφέρεται στο κείμενο που συνοδεύει τη μελέτη.

«Οι κάτοικοι της πόλης πρέπει να αρχίσουμε επιτέλους να πιστεύουμε στην Αθήνα» λέει η κυρία Μπρα, η οποία χαρακτηρίζει ως το κορυφαίο σημείο των Αθηνών την πλατεία του Μοναστηρακίου, διότι αποτελεί επίκεντρο για μνημεία προερχόμενα από έξι πολιτισμούς: τον αρχαιοελληνικό, τον ρωμαϊκό, τον βυζαντινό, τον οθωμανικό, τον νεότερο και τον σύγχρονο. Σε ό,τι δε αφορά την πρωτεύουσα, η λύση που προτείνει δεν διαφέρει σε πολλά από αυτό που σκέπτονται καθημερινώς οι ταλαιπωρημένοι κάτοικοι των Αθηνών: «Πρέπει να πολλαπλασιαστούν οι πνεύμονες πρασίνου. Στο κέντρο της πόλης πρέπει να βγουν οι μπουλντόζες και να ανοίξουν χώρο, επεκτείνοντας πάρκα και πλατείες, όπως η Ομόνοια» επισημαίνει θέτοντας ως παράδειγμα «το εξ ολοκλήρου τεχνητό, αχανές και πολυθεματικό Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης», την αντιγραφή του οποίου στην Αθήνα χαρακτηρίζει «φοβερή ιδέα».

Πηγή: Το Βήμα (09.06.2010).