Το κυνήγι φαντασμάτων προάγει τη γνώση

Υστερα από τρία χρόνια συστηματικής μελέτης των δισεκατομμυρίων στοιχειωδών σωματιδίων τα οποία ταξίδευαν με ταχύτητες λίγο μικρότερες από αυτή του φωτός, κατάφεραν να καταγράψουν τη «μετάλλαξη» του πιο φευγαλέου, ανάλαφρου και συνεπώς του πιο άπιαστου συστατικού της ύλης του Σύμπαντος: του νετρίνου.

Η συγκεκριμένη έρευνα ανατρέπει την ευρέως αποδεκτή άποψη ότι αυτά τα «άυλα» στοιχειώδη σωματίδια δεν διέθεταν καθόλου μάζα. Απ' ό,τι φαίνεται, όχι μόνο διαθέτουν μάζα αλλά και μπορούν να μετατρέπονται σε ελαφρώς διαφορετικά μέλη αυτής της αινιγματικής ομάδας στοιχειωδών σωματιδίων. Γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις στην επιστήμη της μικροφυσικής: αφ' ενός διαψεύδει μία από τις βασικές παραδοχές του «καθιερωμένου μοντέλου» της σωματιδιακής φυσικής και αφ' ετέρου δημιουργεί νέες προοπτικές στην έρευνα των στοιχειωδών σωματιδίων και της κοσμολογίας.

Η μικροφυσική, δηλαδή η αναζήτηση των στοιχειωδέστερων συστατικών της ύλης και των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων, από την πρώτη στιγμή που διατυπώθηκε αποτέλεσε μια διαρκή πρόκληση για τον κοινό νου. Ηδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., όταν ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος τόλμησαν, πρώτοι αυτοί, να διατυπώσουν την ατομική θεωρία, όταν δηλαδή πρότειναν να κατανοήσουμε τον οικείο και ορατό μακροσκοπικό κόσμο που μας περιβάλλει μέσω των ανοίκειων και αόρατων μικροσκοπικών «ατόμων», οι απόψεις τους χλευάστηκαν ή παρανοήθηκαν.

Σήμερα βέβαια θεωρείται από όλους προφανές ότι προϋπόθεση κάθε επιστημονικής εξήγησης των περίπλοκων μακροσκοπικών φαινομένων είναι η σε βάθος κατανόηση των απλούστερων δυνατών -αλλά αόρατων- συστατικών τους στοιχείων. Χρειάστηκαν όμως δύο χιλιάδες χρόνια στην ανθρώπινη σκέψη για να αναγνωρίσει την πραγματική σημασία και κυρίως τη δύναμη των εξηγήσεων του ορατού μέσω του αόρατου· δύο χιλιετίες για να βρει τις κατάλληλες επιστημονικές μεθόδους που θα καθιστούσαν «ορατό» ό,τι μέχρι τότε παρέμενε αόρατο και καλά κρυμμένο.

Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο της Ελευθεροτυπίας (13.06.2010).